گردندرد میتواند در اثر عوامل مختلفی بروز کند. دیسکها و مفاصل در گردن با افزایش سن به تدریج تخریب میشوند. این تخریب و ساییدگی تدریجی باعث بروز آرتروز گردن میشود. آرتروز گردن عارضه بسیار شایعی میباشد و باعث بروز درد و سفتی در گردن میشود. آرتروز گردن در بسیاری از افراد سبب بروز هیچ علائم مشخصی نمیشود. در بیشتر موارد، روشهای غیر جراحی مانند مصرف دارو و فیزیوتراپی در درمان آرتروز گردن موثر هستند.
انواع آرتروز گردن
آرتروز گردن میتواند باعث سفتی و التهاب دردناک مفاصل شود. انواع آرتروز گردن شامل موارد زیر میباشند:
آرتروز یا استئوآرتریت گردنی
این عارضه در اثر تخریب غضروف داخل مفاصل گردن بروز میکند و امکان دارد با گذشت زمان در اثر ساییدگی ایجاد شود و یا توسط آسیبدیدگی تشدید شود.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که میتواند باعث آسیبدیدگی مفاصل شود. با ایجاد آرتریت روماتوئید در ستون فقرات گردنی، به احتمال زیاد این عارضه در قسمت فوقانی گردن و یا پایه جمجمه بروز میکند.
اسپوندیلیت آنکیلوزان
این نوع آرتروز باعث میشود که در قسمت اتصال رباطها و تاندونها به استخوان، التهاب ایجاد شود. با وجود این که اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولا در لگن و کمر ایجاد میشود، امکان دارد در نهایت در موارد شدید سبب آسیبدیدگی گردن نیز بشود.
دلایل بروز آرترو گردن
افزایش سن
احتمال بروز آرتروز گردن با بالا رفتن سن، افزایش پیدا میکند. بنابر این ساییدگی تدریجی در قسمت مفاصل فاست یک عامل عمده در بروز این عارضه محسوب میشود.
عوامل ژنتیکی
بر طبق تحقیقات انجام شده، آرتروز میتواند در اثر عوامل ژنتیکی ایجاد شود. بنابر این عوامل ژنتیکی در برخی از افراد سبب تسریع روند تخریب غضروف میشوند.
آسیبدیدگی
در اثر بروز آسیبدیدگی مفصل (مانند وارد شدن آسیب به غضروف یا کپسول مفصلی)، امکان دارد مفصل دچار التهاب شده و غضروف سریعتر تخریب شود. آسیبدیدگی مفصل میتواند در اثر عوامل مختلفی مانند افتادن از ارتفاع یا در اثر فعالیتهای ورزشی بروز کند.
فعالیتهای شغلی
در برخی از مشاغلی که به انجام حرکات مکرر و یا بلند کردن اشیاء سنگین نیاز میباشد، امکان دارد فشار بیشتری بر ستون فقرات گردنی وارد شود.
اضافهوزن
احتمال بروز آرتروز (از جمله آرتروز گردن) در افراد دارای اضافه وزن بیشتر میباشد. در افراد دارای اضافهوزن، فشار بیشتری بر مفاصل وارد میشود.
علائم آرتروز گردن
در بسیاری از افراد، آرتروز گردن باعث بروز هیچ علائمی نمیشود. علائم رایج آرتروز گردن معمولا شامل درد و سفتی در گردن میباشند. شدت درد میتواند متغیر باشد (از خفیف تا شدید). در برخی از مواقع در اثر پایین یا بالا آوردن سر و یا انجام فعالیتهایی که مستلزم نگه داشتن گردن در یک موقعیت ثابت برای مدت طولانی باشد، درد تشدید میشود (مانند رانندگی یا خواندن کتاب). درد معمولا با استراحت یا دراز کشیدن، تسکین پیدا میکند.
دیگر علائم آتروز گردن شامل:
- سردرد
- احساس صدای ساییده شدن در زمان چرخاندن گردن
- بیحسی و ضعف در دستها و انگشتان در مواردی که آرتروز گردن سبب تنگ شدن فضای مورد نیاز برای طناب نخاعی یا ریشههای عصبی میشود.
- دشواری در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا ضعف در دستها و پاها
- اسپاسم عضلانی در گردن و شانهها
- خستگی و دشواری در خوابیدن
- دشواری در کار کردن
- اختلال در عملکرد طبیعی مثانه یا روده (این حالت به ندرت بروز میکند و امکان دارد در مراحل بعدی آرتروز ایجاد شود)
تشخیص آرتروز گردن
پزشک گردن و شانههای بیمار را معاینه کرده و علائم موجود را ارزیابی میکند. بر اساس ارزیابیهای اولیه، امکان دارد از یک یا چند مورد از تستهای زیر برای اطمینان از تشخیص آرتروز گردن و تعیین محل بروز آسیبدیدگی استفاده شود:
- تصویربرداری با اشعه ایکس از گردن: برای مشاهده وضعیت کلی مهرههای ستون فقرات
- میلوگرام: در این روش مخصوص تصویربرداری اشعه ایکس، از رنگ برای مشخص کردن طناب نخاعی و اعصاب استفاده میشود.
- ام آر آی: از این روش برای ایجاد تصاویر دقیق از بافتهای نرم استفاده میشود.
- سی تی اسکن: این روش برای مشاهده جزئیات مربوط به مهرههای ستون فقرات به کار برده میشود. امکان دارد از این روش به همراه میلوگرام استفاده شود.
- نوار عصب و عضله/ مطالعه هدایت عصبی: این روشها برای ارزیابی عملکرد عصب مورد استفاده قرار میگیرند.
درمان آرتروز گردن
جهت درمان آرتروز گردن از روشهای جراحی و غیر جراحی به شرح زیر استفاده میشود:
فیزیوتراپی
معمولاً، فیزیوتراپی به عنوان روش اولیه و غیرجراحی توسط پزشک توصیه میشود. تمرینات ورزشی خاص میتوانند به کاهش درد و تقویت و انعطاف عضلات کمک کنند. در برخی موارد، فیزیوتراپی شامل اصلاح وضعیت نامناسب بدنی و یا استفاده از تراکشن برای کشش ملایم مفاصل و عضلات گردن میشود. مدت زمان درمان فیزیوتراپی متفاوت است، اما معمولاً نیاز به ۶ تا ۸ هفته دارد. جلسات درمانی معمولاً برنامهریزی میشوند تا ۲ یا ۳ بار در هفته. برای درمان آرتروز گردن، از تمرینات مختلف استفاده میشود، اما قبل از شروع هر گونه تمرین، بهتر است با یک متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید.
مصرف دارو
در مراحل اولیه درمان امکان دارد پزشک مصرف داروهای مختلفی را جهت درمان درد و التهاب به بیمار توصیه کند.
استامینوفن
درد خفیف معمولا با مصرف استامینوفن بهبود پیدا میکند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن معمولاً با استامینوفن ترکیب میشوند و اغلب اولین گزینه درمانی برای درد گردن هستند. این داروها میتوانند درد و ورم را کاهش دهند و بسته به شدت علائم، ممکن است برای چند هفته مصرف شوند. اگر عوارض جانبی مرتبط با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی رخ دهد یا درد کاهش نیابد، ممکن است از داروهای مسکن دیگر استفاده شود.
کورتیکو استروئید خوراکی
مصرف داروهای کورتیکو استروئید خوراکی برای مدت کوتاه میتواند با کاهش التهاب به تسکین درد کمک کند.
شلکنندههای عضلانی
امکان دارد از داروهایی مانند سیکلوبنزاپرین یا کاریسوپرودول برای درمان اسپاسم دردناک عضلانی استفاده شود.
گردنبند طبی نرم
شکل ۱: گردنبند طبی نرم شکل ۲: گردنبند طبی سخت
گردنبند طبی نرم شامل یک حلقه دارای پوشش است که به دور گردن قرار گرفته و توسط نوار ولکرو در محل محکم میشود. امکان دارد پزشک استفاده از گردنبند طبی نرم را برای محدود کردن حرکت گردن و استراحت عضلات گردن توصیه کند. گردنبند نرم تنها بایستی برای مدت کوتاهی استفاده شود چرا که استفاده بلندمدت از آن میتواند سبب کاهش قدرت عضلات گردن شود.
استفاده از یخ، حرارت و دیگر روشهای درمانی
امکان دارد پزشک استفاده از یخ، حرارت، ماساژ و دیگر روشهای درمانی موضعی را برای کمک به تسکین علائم به بیمار توصیه کند.
تزریق استروئید
تزریق استروئید در بسیاری از بیماران سبب تسکین کوتاهمدت درد ناشی از آرتروز گردن میشود. روشهای مرتبط با تزریق استروئید شامل موارد زیر میباشند:
بلوک اپیدورال گردن
Inflamed nerve root:ریشه عصبی ملتهب
spinal cord: طناب نخاعی
epidural space: فضای اپیدورال
epidural injection in the spine: تزریق اپیدورال در ستون فقرات
در این روش، استروئید و داروی بیحسی در فضای مجاور پوشش طناب نخاعی (فضای اپیدورال) تزریق میشود. از این روش معمولا برای درمان درد گردن و دست ناشی از فتق دیسک گردن استفاده میشود.
بلوک مفصل فاست گردن
Facet joint:مفصل فاست
در این روش، استروئید و داروی بیحسی در کپسول مفصل فاست تزریق میشود. مفاصل فاست در پشت گردن قرار داشته و سبب حفظ ثبات و عملکرد حرکتی گردن میشوند. این مفاصل در اثر تغییرات مرتبط با التهاب مفصل میتوانند سبب بروز گردندرد شوند.
حذف با فرکانس رادیویی و بلوک عصب شاخه میانی
این روش برای مواردی که با درد مزمن گردن و نیاز به تشخیص و درمان مفاصل دردناک همراه است، استفاده میشود. در فرآیند تشخیص، از تزریق بیحسی موضعی به نام بلوک اعصاب مرتبط با مفصل فاست استفاده میشود. اگر درد بهبود یابد، پزشک میتواند علت درد را تشخیص دهد و در برخی موارد ممکن است از روشهای دائمی برای کنترل درد استفاده شود. یکی از این روشها، حذف با فرکانس رادیویی است که میتواند به مدت چند ماه تسکین درد بیانجامد. با این حال، در صورت بازسازی عصب، ممکن است درد دوباره ظاهر شود.
جراحی
در موارد شدید، جراحی میتواند یکی از راههای درمان درد گردن باشد. این روش برای حل مشکلاتی مانند فشردگی طناب نخاعی و تحت فشار قرار گرفتن عصب نخاعی به کار میرود.
در نهایت، برای درمان درد گردن، باید علت آن مشخص شود و سپس روشهای مناسب برای درمان آن انتخاب شود. در صورتی که درد گردن شما به شدت افزایش یابد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
روشهای درمان خانگی و جلوگیری از بروز آرتروز گردن
روشهای درمان خانگی برای درمان درد ناشی از آرتروز گردن عبارتند از:
استفاده از یخ
استفاده از کمپرس سرد بر روی گردن سبب کاهش التهاب، سفتی و ورم میشود.
خوابیدن به شیوه صحیح
- بیمار برای خوابیدن بایستی از تخت و بالش مناسب استفاد کند.
- در صورت تمایل به خوابیدن به پشت، باید از بالش و تشک سفت استفاده شود.
- در صورت تمایل به خوابیدن به پهلو، بایستی از تشک و بالش با درجه سختی متوسط استفاده شود.
- افرادی که عادت دارند بر روی شکم بخوابند باید از تشک و بالش نرم استفاده کنند.
- افراد دارای درد گردن میتوانند از بالشهای استوانهای که در قسمت انحنای گردن قرار میگیرند، استفاده کنند.
قطع مصرف سیگار
مصرف سیگار سبب کاهش تاثیر داروهای درمان آرتروز میشود و انجام فعالیتهایی مانند ورزش که باعث بهبود علائم آرتروز گردن میشوند را دشوار میسازد.
اصلاح وضعیت بدنی در زمان استفاده از رایانه
- با استفاده از وسایل طبی، از کمر و گردن خود در زمان استفاده از رایانه محافظت کنید.
- چشمها بایستی با صفحه نمایش در یک راستا قرار داشته باشند.
- صفحه کلید باید به بدن نزدیک باشد و بدن نیز بایستی نزدیک به میز کار قرار داشته باشد.
اصلاح وضعیت بدنی در زمان استفاده از تلفن همراه
- در زمان استفاده از تلفن همراه از تجهیزات شنیداری (هدست) استفاده کنید تا از کشیدگی گردن جلوگیری شود.
- به جای خم کردن سر خود به سمت پایین، تلفن همراه را در زمان استفاده در راستای چشمان خود قرار دهید.
تغییر وضعیت بدنی
تغییر وضعیت بدنی میتواند به تسکین درد ناشی از آرتروز گردن کمک کند. برای این منظور، گوشها باید به طور مستقیم بالای شانهها قرار بگیرند، سینه به طرف جلو و شانهها به سمت عقب حرکت کنند. در این حالت، وزن سر به طور متعادل بر روی ستون فقرات قرار میگیرد و فشار کاهش مییابد.
آرتروز گردن در جوانان
در سالهای اخیر، دیده شده است که سن ابتلا به آرتروز گردن کاهش یافته و این موضوع مشکلات فیزیکی، روانی و اجتماعی را برای بیماران ایجاد کرده است.
آرتروز گردن در جوانان ناشی از قرارگیری گردن در وضعیت نامناسب برای مدت طولانی ایجاد میشود. پیشگیری از بروز آرتروز گردن در جوانان باید اولویت داشته باشد و درمان این عارضه باید در سریعترین زمان ممکن انجام شود. برای این منظور، باید از روشهای درمانی غیر جراحی و توانبخشی برای درمان آرتروز گردن استفاده کرد.
سوالهای رایج در مورد آرتروز گردن
نحوه خوابیدن با وجود آرتروز گردن چگونه است؟
حوله نازکی را جمع کرده و در زمان خوابیدن به پهلو، زیر گردن خود قرار دهید. این روش به محافظت و قرارگیری گردن در راستای مناسب کمک میکند. در زمان خوابیدن به پشت، از یک حوله کوچکتر زیر گردن خود استفاده کنید.
آیا آرتروز گردن خطرناک است؟
در ارتباط با خطرات آرتروز گردن بایستی توجه شود که بیثباتی شدید ناشی از آرتروز گردن میتواند منجر به فشردگی طناب نخاعی شود. این حالت ممکن است خطرناک باشد. میتوان برای رفع این عارضه از جراحی استفاده کرد.
برای تسکین سریع گردندرد بایستی از چه روشهایی استفاده شود؟
جهت رفع عوامل شایع گردندرد میتوان از اقدامات زیر استفاده کرد:
- استفاده از حرارت یا یخ در ناحیه دردناک. در مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول از یخ و سپس از حرارت استفاده کنید.
- مصرف داروهای مُسکن بدون نیاز به نسخه
- فعالیت جسمانی
- ماساژ ملایم
- استفاده از بالش و تشک مناسب
- استفاده از گردنبند نرم
آیا آرتروز گردن میتواند باعث بروز سرگیجه شود؟
بله. آرتروز گردن در مراحل پیشرفته میتواند یکی از دلایل بروز سرگیجه باشد.
آیا مشکلات مرتبط با گردن میتواند باعث ایجاد حالت تهوع شود؟
بله. عدم ثبات ستون فقرات در قسمت گردن باعث وارد شدن فشار بر روی عصب واگ یا ساقه مغز یا هر یک از ساختارهای مرتبط شده و سبب بروز حالت تهوع میشود.
در زمان بروز آرتروز گردن از مصرف چه مواد غذایی بایستی خودداری شود؟
- مواد غذایی فرآوری شده مانند غذاهای بستهبندی شده
- اسیدهای چرب امگا-۶
- شکر و برخی از مواد جایگزین شکر
- گوشت قرمز و غذاهای سرخشده
- کربوهیدراتهای تصفیه شده
- پنیر و لبنیات چرب
- الکل
آیا آرتروز گردن میتواند باعث بروز درد در شانه و دستها شود؟
بله. اگر ریشههای عصب در قسمت گردن تحت فشار قرار بگیرند، امکان دارد درد و علائم دیگر در امتداد مسیر عصب در شانهها و دستها ایجاد شود.
آیا آرتروز گردن میتواند باعث بالا رفتن فشار خون شود؟
امکان دارد گردندرد مزمن در اثر انگیختگی سمپاتیک و اختلال در مکانیسم کنترلکننده درد سبب بالا رفتن فشار خون شود. در واقع آرتروز گردن میتواند یکی از دلایل فشار خون بالای ثانویه محسوب شود.
آیا آرتروز گردن میتواند بر گوشها تاثیر بگذارد؟
در صورتی که عصب گوشی بزرگ تحت فشار قرار گیرد، امکان دارد درد در قسمت گوش یا گیجگاهی ایجاد شود.
آیا امکان دارد آرتروز گردن در کودکان ایجاد شود؟
بله. بروز آرتروز در کودکان میتواند باعث آسیبدیدگی دائمی مفاصل شود.
آیا درمان آرتروز گردن به طور کامل امکانپذیر است؟
آرتروز گردن قابل درمان نمیباشد. ولی تسکین برخی از علائم این عارضه امکانپذیر است.
آیا آرتروز گردن شامل معافیت پزشکی میشود؟
خیر. آرتروز ناحیه گردن جزو موارد معافیت از خدمت سربازی به حساب نمیآید.
استفاده از حرارت یا یخ در ناحیه دردناک. در مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول از یخ و سپس از حرارت استفاده کنید. مصرف داروهای مُسکن بدون نیاز به نسخه فعالیت جسمانی ماساژ ملایم استفاده از بالش و تشک مناسب استفاده از گردنبند نرم" } },{ "@type": "Question", "name": "آیا آرتروز گردن میتواند باعث بروز سرگیجه شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "بله. آرتروز گردن در مراحل پیشرفته میتواند یکی از دلایل بروز سرگیجه باشد." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا مشکلات مرتبط با گردن میتواند باعث ایجاد حالت تهوع شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "بله. عدم ثبات ستون فقرات در قسمت گردن باعث وارد شدن فشار بر روی عصب واگ یا ساقه مغز یا هر یک از ساختارهای مرتبط شده و سبب بروز حالت تهوع میشود." } },{ "@type": "Question", "name": "در زمان بروز آرتروز گردن از مصرف چه مواد غذایی بایستی خودداری شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "مواد غذایی فرآوری شده مانند غذاهای بستهبندی شده اسیدهای چرب امگا-۶ شکر و برخی از مواد جایگزین شکر گوشت قرمز و غذاهای سرخشده کربوهیدراتهای تصفیه شده پنیر و لبنیات چرب الکل" } },{ "@type": "Question", "name": "آیا آرتروز گردن میتواند باعث بروز درد در شانه و دستها شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "بله. اگر ریشههای عصب در قسمت گردن تحت فشار قرار بگیرند، امکان دارد درد و علائم دیگر در امتداد مسیر عصب در شانهها و دستها ایجاد شود." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا آرتروز گردن میتواند باعث بالا رفتن فشار خون شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "امکان دارد گردندرد مزمن در اثر انگیختگی سمپاتیک و اختلال در مکانیسم کنترلکننده درد سبب بالا رفتن فشار خون شود. در واقع آرتروز گردن میتواند یکی از دلایل فشار خون بالای ثانویه محسوب شود." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا آرتروز گردن میتواند بر گوشها تاثیر بگذارد؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "در صورتی که عصب گوشی بزرگ تحت فشار قرار گیرد، امکان دارد درد در قسمت گوش یا گیجگاهی ایجاد شود." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا امکان دارد آرتروز گردن در کودکان ایجاد شود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "بله. بروز آرتروز در کودکان میتواند باعث آسیبدیدگی دائمی مفاصل شود." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا درمان آرتروز گردن به طور کامل امکانپذیر است؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "آرتروز گردن قابل درمان نمیباشد. ولی تسکین برخی از علائم این عارضه امکانپذیر است." } },{ "@type": "Question", "name": "آیا آرتروز گردن شامل معافیت پزشکی میشود؟", "acceptedAnswer": { "@type": "Answer", "text": "خیر. آرتروز ناحیه گردن جزو موارد معافیت از خدمت سربازی به حساب نمیآید." } }] }
