فشرده شدن عصب اولنار اتفاق میافتد زمانی که عصب اولنار در بازو فشرده یا تحریک میشود. این عصب یکی از سه عصب اصلی بازوی انسان است و از گردن به سمت دست حرکت میکند. در طول مسیر خود، ممکن است در نقاط مختلف مثل زیر ترقوه یا مچ دست فشرده شود. اما شایعترین مکان فشرده شدن عصب اولنار در قسمت داخلی آرنج است که به آن “سندرم تونل کوبیتال” یا “سندرم برون خمیدگی ساعد” نیز گفته میشود.
بیحسی و گزگز دست و انگشتان از علائم رایج این سندرم است. در بیشتر موارد، میتوان با استفاده از درمانهای غیرجراحی مانند تغییر در فعالیتها و استفاده از آتل، علائم را کنترل کرد. اما اگر روشهای غیر جراحی بهبودی نداشته باشند یا فشرده سازی عصب منجر به ضعف عضلات یا آسیب در دست شود، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزو نوبت با شماره ۰۹۱۲۸۴۴۴۹۹۰ و ۰۹۱۰۲۳۲۲۱۰۸ تماس بگیرید
آناتومی
در آرنج، عصب اولنار از طریق تونلی بافتی به نام تونل آرنج عبور میکند و در زیر یک دست انداز استخوانی در داخل آرنج قرار دارد که به آن اپی کندیل میانی میگویند. نقطهای که عصب در زیر اپی کوندیل میانی قرار دارد، معمولاً به عنوان “استخوان آرنج” شناخته میشود. در این ناحیه، عصب نزدیک به پوست قرار دارد و ضربه به آن شوک قابل توجهی را به دنبال دارد.
در طرف دیگر آرنج، عصب اولنار در زیر عضلات داخل بازو قرار میگیرد و به انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه میرسد. علاوه بر این، این عصب بیشتر ماهیچههای کوچک دست که حرکات دقیق را انجام میدهند و برخی از عضلات بزرگتر بازو را که به شما در محکم گرفتن اشیاء کمک میکنند، کنترل میکند.
به طور کلی، عصب اولنار یکی از سه عصب اصلی بازوی انسان است و از گردن به سمت دست حرکت میکند. در طول مسیر خود، ممکن است در نقاط مختلف فشرده شود و باعث بیحسی و گزگز دست و انگشتان شود. در صورت بروز این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علت درد عصب اولنار
در بسیاری از موارد سندرم تونل آرنج، علت دقیقی ندارد. عصب اولنار به خصوص در برابر فشار در آرنج آسیب پذیر است زیرا برای محافظت از آن باید از فضای باریکی با بافت کم و نرم عبور کند.
موارد مختلفی وجود دارد که میتواند باعث فشار بر عصب آرنج شود:
- هنگامی که آرنج خود را خم میکنید، عصب اولنار باید در اطراف برجستگی استخوان اپی کندیل میانی کشیده شود. از آنجا که این کشش میتواند عصب را تحریک کند، خم نگه داشتن آرنج به مدت طولانی یا خم کردن مکرر آن میتواند علائم دردناکی ایجاد کند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد در حالی که آرنج خود را خم کردهاند میخوابند، این امر میتواند علائم فشرده سازی عصب اولنار را تشدید کرده و باعث شود شبها انگشتان شما خواب بروند.
- در بعضی از افراد، عصب از پشت اپی کوندیل میانی به بیرون خم میشود. با گذشت زمان، این کشیدن به جلو و عقب ممکن است عصب را تحریک کند.
• تکیه بر آرنج برای مدت زمان طولانی میتواند به عصب فشار وارد کند.
• تجمع مایعات در آرنج باعث تورم میشود که ممکن است عصب را تحت فشار قراردهد.
• ضربه مستقیم به آرنج میتواند باعث درد، احساس شوک الکتریکی و بیحسی انگشت کوچک و حلقه شود که معمولاً به آن “ضربه زدن به استخوان آرنج” میگویند.
عوامل خطرساز
برخی از عوامل شما را بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل آرنج قرار میدهند. این شامل
- قبل از شکستگی یا دررفتگی آرنج
- خار استخوان / آرتروز آرنج تورم مفصل آرنج
- کیستهای نزدیک مفصل آرنج
- فعالیتهای تکراری یا طولانی مدت که به خم شدن یا انعطاف آرنج نیاز دارند
علائم
سندرم تونل آرنج میتواند باعث درد در قسمت داخلی آرنج شود. بیشتر علائم در دست شما اتفاق میافتد.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن در انگشت حلقه و انگشت کوچک از علائم رایج گیر افتادن عصب اولنار است. اغلب، این علائم میآیند و میروند. این موارد بیشتر هنگام خم شدن آرنج اتفاق میافتد، مانند رانندگی یا نگه داشتن تلفن. بعضی از افراد شب بیدار میشوند چون انگشتان دستشان بیحس شده است..
• احساس “به خواب رفتن” در انگشت حلقه و انگشت کوچک، به ویژه هنگامی که آرنج شما خم شده است. در بعضی موارد، حرکت دادن انگشتان به داخل و خارج یا کار با اشیا ممکن است دشوارتر باشد.
• ضعف در گرفتن و مشکل در هماهنگی انگشتان (مانند تایپ کردن یا نواختن ساز) ممکن است رخ دهد. این علائم معمولاً در موارد شدیدتر فشرده سازی عصب دیده میشوند.
• اگر عصب بسیار فشرده شده یا مدت طولانی تحت فشار باشد، ممکن است شاهد از دست رفتن عضله دست باشیم . وقتی این اتفاق افتاد، تحلیل رفتن عضلات به هیچ عنوان قابل برگشت نیست. به همین دلیل، مهم است که اگر علائم شدید هستند یا شدت آنها کمتر است اما بیش از ۶ هفته وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
سابقه پزشکی و معاینات بدنی
پزشک در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی شما صحبت خواهد کرد. همچنین ممکن است او در مورد شغل، فعالیتهای شما و اینکه چه داروهایی مصرف میکنید نیز سوال کند.
پس از بحث درباره علائم و سابقه پزشکی، پزشک بازو و دست شما را معاینه میکند تا مشخص کند کدام عصب فشرده شده و کجا فشرده شده است. برخی از آزمایشات معاینه فیزیکی که پزشک ممکن است انجام دهد شامل این موارد است:
- روی عصب استخوان آرنج ضربه بزنید. اگر عصب تحریک شده باشد، باعث میشود شوک به انگشت کوچک و حلقه برسد اگرچه این امر میتواند در حالت طبیعی بودن عصب نیز رخ دهد.
- بررسی کنید که آیا عصب اولنار هنگام خم شدن آرنج از حالت طبیعی خارج می شود یا خیر
- گردن، شانه، آرنج و مچ خود را حرکت دهید تا ببینید موقعیتهای مختلف باعث ایجاد علائم میشوند
- احساس و قدرت دست و انگشتان خود را بررسی کنید
آزمایشات
اشعه ایکس
این آزمایشات تصویربرداری تصاویر دقیقی از ساختارهای متراکم مانند استخوان را ارائه میدهد. بیشتر دلایل فشرده شدن عصب اولنار در اشعه ایکس دیده نمیشوند. با این حال، پزشک شما ممکن است از اشعه ایکس آرنج یا مچ دست شما استفاده کند تا به دنبال خار استخوان، آرتروز یا جاهای دیگری باشد که باعث فشرده سازی عصب شده باشد.
آزمایشات هدایت عصبی
این آزمایشات میتواند میزان عملکرد عصب را تعیین کند و به شناسایی محل فشرده شدن آن کمک کند.
اعصاب مانند “کابل های الکتریکی” هستند که از طریق بدن عبور میکنند و پیامهایی را بین مغز و عضلات شما حمل میکنند. وقتی عصب به خوبی کار نمیکند، مدت زمان بیشتری طول میکشد تا پیامها هدایت شوند.
در طی آزمایش هدایت عصب، عصب در یک جا تحریک میشود و مدت زمان پاسخ دادن اندازه گیری میشود. چندین جا در امتداد عصب مورد آزمایش قرار میگیرند و ناحیهای که پاسخ بیش از حد طول میکشد احتمالاً محلی است که عصب فشرده شده است.
مطالعات هدایت عصبی همچنین میتواند تعیین کند که آیا فشرده شدن عصب باعث آسیب عضلانی نیز میشود. در طول آزمایش، سوزنهای کوچکی به برخی از ماهیچههایی که عصب اولنار کنترل میکنند، قرار میگیرد. آسیب عضلانی نشانه فشار شدید عصبی است.
درد عصب اولنار
تا زمانی که فشرده سازی عصب شما باعث از بین رفتن عضلات زیادی نشده باشد، به احتمال زیاد پزشک شما ابتدا درمان غیر جراحی را توصیه میکند.
تغییر سبک زندگی
کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید برای کمک به تسکین و کاهش علائم خود در خانه انجام دهید. اگر علائم شما با فعالیتهای طبیعی تداخل دارد یا بیش از چند هفته طول میکشد، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
- از فعالیتهایی که شما را ملزم به خم نگه داشتن بازو برای مدت طولانی میکند، خودداری کنید
- اگر مرتباً از رایانه استفاده میکنید، مطمئن شوید که صندلی شما خیلی پایین نیست. آرنج خود را بر روی کنارههای صندلی قرار ندهید
از تکیه دادن به آرنج یا فشار آوردن به قسمت داخلی بازو خودداری کنید. به عنوان مثال، در حالی که بازوی خود را روی پنجره قرار دادهاید رانندگی نکنید - شب هنگام خواب آرنج خود را صاف نگه دارید. این کار را میتوانید با پیچیدن یک حوله به دور آرنج خود در حالت صاف یا با گذاشتن یک پد پشت آرنج انجام دهید.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
اگر علائم شما تازه شروع شده باشد، پزشک ممکن است داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن را برای کاهش تورم در اطراف عصب توصیه کند.
اگرچه استروئیدها، مانند کورتیزون، داروهای ضد التهابی بسیار موثری هستند، اما از تزریق استروئید معمولاً استفاده نمیشود زیرا خطر آسیب به عصب وجود دارد.
فیزیوتراپی
بسیاری از موارد سندرم تونل آرنج خفیف تا متوسط بدون جراحی قابل درمان است. فیزیوتراپیست فعالیتهایی را که علائم شما را به وجود میآورند تعیین میکند. توصیههای این مرحله این است که برای مدتی از انجام آن فعالیتها خودداری کنید. به یاد داشته باشید، عصب تحریک شده و گاهی متورم است. در صورت کاهش تحریک و تورم، علائم باید برطرف شوند.
در موارد پیشرفتهتر، فیزیوتراپیست فعالیت شما را اصلاح میکند و ممکن است استفاده از آتل برای برداشتن فشار از روی عصب را به شما توصیه کند.
برنامههای مدیریت فیزیوتراپی شامل:
- ماساژ بافت نرم
- سوزن خشک
- الکتروتراپی
- بستن آتل بریس یا اسپلینت
- تحرک مفصل
- تحرک عصبی
- یخ یا گرما درمانی
- تمرینات از آسان به سخت برای بهبود انعطاف پذیری و قدرت
- آموزش
- آموزش و مشاوره اصلاح فعالیتها
- تکنیک
- توصیه برای کاهش التهابی
- طرح ریزی بازگشت مناسب به فعالیت مجدد
بریس یا اسپلینت
ممکن است پزشک شما یک بریس یا آتل پد دار را برای شما تجویز کند هنگام شب آرنج شما در حالت مستقیم قرار گیرد.
تمریناتی برای سر خوردن عصب
برخی از پزشکان بر این عقیده هستند که برخی تمرینات به لغزش عصب اولنار از طریق تونل آرنج و کانال گویون در مچ دست کمک میکند و علائم را نیز بهبود میبخشد. این تمرینات همچنین ممکن است به جلوگیری از سفتی در بازو و مچ دست کمک کنند.
درمان جراحی
پزشک شما ممکن است جراحی را توصیه کند تا فشار را از عصب خارج کند اگر:
- روشهای غیر جراحی باعث بهبود وضعیت شما نشده است
عصب اولنار بسیار فشرده شده است
فشرده سازی عصب باعث ضعف یا آسیب عضلانی شده است
چند روش جراحی وجود دارد که فشار بر روی عصب اولنار در آرنج را کاهش میدهد. جراح ارتوپدی شما در مورد گزینهای که بهترین انتخاب برای شماست با شما صحبت خواهد کرد.
این روشها اغلب به صورت سرپایی انجام میشود، اما برخی از بیماران یک شب در بیمارستان میمانند که در واقع بهترین کار را انجام میدهند.
رهاسازی تونل آرنج
در جراحی رهاسازی تونل آرنج، “سقف” رباط تونل آرنج بریده و تقسیم میشود تا اندازه تونل افزایش یابد و فشار روی عصب کاهش یابد. این اقدام باعث بهبود رباط و رشد بافت جدید در سراسر تقسیم میشود که منجر به ترمیم رباط و ایجاد فضای بیشتری برای لغزش عصب اولنار میشود.
این نوع جراحی معمولاً در مواردی که عصب به طور خفیف یا متوسط فشرده شده باشد و هنگام خم شدن آرنج، عصب از پشت لبه استخوانی اپی کندیل میانی نلغزد، به خوبی جواب میدهد.
جابجا شدن قدامی عصب اولنار
در بسیاری از موارد، عصب اولنار از محل خود در پشت اپی کندیل میانی به مکان جدیدی در مقابل آن منتقل میشود. این حرکت عصب به قسمت جلوی اپی کندیل داخلی باعث میشود که هنگامی که آرنج خم میشود، عصب کشیده شده و بر روی برجستگی استخوانی قرار نگیرد و از گیر افتادن آن جلوگیری شود. این روش به جابجایی قدامی عصب اولنار معروف است. عصب میتواند زیر پوست و چربی اما در بالای عضله (جابجایی زیر جلدی)، یا درون عضله (جابجایی بین عضلانی) یا زیر آن جابجا شود.
اپی کندیل میانی
گزینه دیگر برای رها سازی عصب، برداشتن بخشی از اپی کندیل میانی است. مانند جابجایی عصب اولنار، این روش همچنین از گیر افتادن عصب بر روی لبه استخوانی و کشیده شدن آن هنگام خم شدن آرنج جلوگیری میکند.
ریکاوری بعد از جراحی
با توجه به نوع جراحی که انجام دادهاید، ممکن است لازم باشد تا چند هفته پس از عمل آتل استفاده کنید. جابجایی زیر عضله معمولاً به مدت طولانیتری (۳ تا ۶ هفته) به آتل نیاز دارد.
ممکن است جراح شما برای بازیابی قدرت و حرکت در بازو تمرینات فیزیوتراپی را توصیه کند. او همچنین در مورد اینکه چه زمانی میتوانید به تمام فعالیتهای عادی خود بازگردید با شما صحبت خواهد کرد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزو نوبت با شماره ۰۹۰۲۵۸۰۴۴۱۳ تماس بگیرید
