بورسی یک کیسه پر از مایع است که باعث کاهش اصطکاک و در نتیجه تحریک بافتهای درونی بدن در حین حرکت آنها میشود و در نتیجه حرکت کردن را برای بافتهای بدن راحتتر میکند. بورسیت ایسکیو گلوتئال، التهاب یکی از این کیسهها است. بورسی ایسکیو گلوتئال در زیر ابتدای عضله همسترینگ، درست زیر خط باسن شما قرار دارد. یکی از روشهای درمانی موثر برای کاهش علائم بورسیت ایسکیو گلوتئال، فیزیوتراپی است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفنهای ۰۹۱۰۷۸۰۳۱۵۵ و ۰۲۱۸۸۸۰۱۸۰۰ تماس حاصل فرمایید.
بورسیت ایسکیو گلوتئال چگونه اتفاق میافتد؟
بورسیت ایسکیو گلوتئال به وقوع میپیوندد زمانی که بورسی، که یک حفره حاوی مایع در نقطه اتصال عضلات به استخوان است، تحریک و التهاب یا آسیب دیدگی میکند. این تحریک ممکن است ناشی از ضربه مستقیم به بورسی باشد، مانند افتادن روی یک سطح سخت. این ضربه میتواند باعث آسیب رساندن به عروق خونی درون بورسی اسکیو گلوتئال شود و واکنش التهابی را آغاز کند، که منجر به تورم بورسی و در نتیجه بورسیت میشود.
همچنین، بورسیت ممکن است ناشی از آسیب جزئی و تکراری باشد، که معمولاً با نشستن طولانی مدت روی یک سطح سخت رخ میدهد. این نوع از بورسیت ایسکیو گلوتئال، به طور معمول به عنوان “نشیمنگاه بافندگان” شناخته میشود. نشستن برای مدت زمان طولانی میتواند منجر به افزایش فرسایش و پارگی روی بورسی شود که باعث میکروتروما میشود. این وضعیت ممکن است با گذشت زمان منجر به ضخیم شدن بورسی، التهاب و بورسیت شود. همچنین، بورسیت ایسکیو گلوتئال ممکن است به دلیل تنگ شدن عضلات اطراف بورسی نیز ایجاد شود.
بورسی ایسکیو گلوتئال به نحوی عمل میکند که به عضلات گلوتئال و همسترینگ اجازه میدهد به راحتی و بدون اصطکاک روی استخوان مجاور خود بلغزند (کشش ایسکیال). وقتی این ماهیچهها بیش از حد سفت و انعطاف ناپذیر باشند، فشار و اصطکاک بیشتری به بورسی وارد میشود و در نتیجه بورسیت ایجاد میگردد.
علائم بورسیت ایسکیو گلوتئال چیست؟
بورسیت اسکیو گلوتئال عموماً باعث ایجاد درد خفیف در باسن میشود که میتواند با حرکات مفصل ران شدیدتر شود. این درد ممکن است به قسمتهای خارج از ران انشعاب پیدا کرده و غالباً با فعالیتهایی مانند پیاده روی، دویدن یا بالا رفتن از پلهها شدت پیدا میکند. این درد به همین شکل با نشستن که باعث فشرده شدن بورسی روی استخوان مجاور خود میشود، شدت پیدا میکند. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- کاهش دامنه حرکتی
- تورم/ التهاب
- سفتی
- ضعف
- بیحسی
درد ایسکیال چگونه تشخیص داده میشود؟
درد بورسیت ایسکیو گلوتئال میتواند توسط پزشک یا فیزیوتراپیست، با بررسی سابقه پزشکی، سابقه درد و معاینه جسمانی تشخیص داده شود.
ویژگی اصلی آن اغلب حساسیت در هنگام لمس مستقیم برآمدگی ایسکیال است. عکسبرداری با اشعه ایکس در تشخیص بورسیت ایسکیو گلوتئال موثر نیست اما ممکن است در مواردی که بورسیت پس از درمان محافظه کارانه برطرف نشده است، انجام یک اسکن مفید باشد؛ به خصوص اگر تزریق کورتیکواستروئید در نظر گرفته شود.
درمان بورسیت ایسکیو گلوتئال
در بیشتر موارد میتوان درد ایسکیال را با رعایت روشهای زیر به شکل موثری مدیریت کرد. یکی از مهمترین جنبههای مدیریت این درد، اجتناب از فعالیتهای تشدید کننده آن و نشستن طولانی مدت است.
استراحت کردن
اگر مبتلا به بورسیت ایسکیو گلوتئال هستید، توصیه میشود از انجام فعالیتهایی که باعث تشدید درد شما میشوند اجتناب کنید و برای یافتن علت آن از پزشک متخصص در ورزش کمک بگیرید. اگر علت بورسیت پیدا نشده و برطرف نشود، ممکن است درد در هنگام استراحت از بین برود و به محض شروع فعالیت مجدد بازگردد.
اگر شما مبتلا به بورسیت ایسکیو گلوتئال هستید، نباید فعالیتهایی که درد شما را تشدید میکنند یا باعث بدتر شدن وضعیت شما میشوند را ادامه دهید. ادامه این فعالیتها باعث افزایش اصطکاک روی بورسی و تحریک بیشتر آن میشود و احتمالاً بهبودی شما را به تأخیر میاندازد.
اصلاح موقعیت نشستن
شما میتوانید با استفاده از یک صندلی دارای کوسن مناسبتر، فشار روی ناحیه دردناک باسن خود را کاهش دهید. در صورت لزوم کوسنهای مخصوص صندلی در دسترس میباشند.
داروها
در مراحل معالجه بورسیتهای غیر عفونی به شکل موثری از داروهای NSAID یا مهارکنندههای انتخابی سیکلواکسیژنال ۲ (کوکسیبها) یا عوامل غیر انتخابی استفاده میشود. جهت احتیاط بهتر است به دلیل افزایش خطر عوارض جانبی قلبی عروقی و/ یا خطر نارسایی حاد کلیوی، از تجویز داروهای NSAID و کوکسیبها در بیماران دچار بیماری عروق کرونری یا بیماری عروق مغزی یا افرادی که دارای عوامل چندگانه خطر بیماریهای قلبی عروقی میباشند، بیماران مبتلا به بیماری کلیوی و مشکل ادماتوز اجتناب شود. همچنین باید از تجویز داروهای NSAID در مواردی که سابقه زخم معده و خونریزی معده و سیستم گوارشی وجود دارد، جلوگیری شود.
درمان فیزیوتراپی برای بورسیت ایسکیو گلوتئال
فیزیوتراپی در درمان بورسیت ایسکیو گلوتئال اهمیت بسیاری دارد. فیزیوتراپیستها میتوانند تشخیص شما از بورسیت ایسکیو گلوتئال را تایید کرده و از روشهای درمانی مختلف برای کاهش درد شما استفاده کنند. در برخی موارد ممکن است روشهای درمانی شامل تخلیه بورسی، استفاده از داروهای ضد التهاب یا تزریق مستقیم مقدار کمی داروی ضد التهاب به بورسی برای کاهش تحریک و بهبودی باشند. مهمتر از همه، فیزیوتراپیستها میتوانند علت تحریک بورسی را مشخص کنند. رفع مشکل اصلی همراه با تسکین درد به جلوگیری از بروز مجدد بورسیت پس از بازگشت به فعالیتها کمک میکند.
درمان فیزیوتراپی باید به منظور بهبودی سریعتر، در اسرع وقت آغاز شود تا بیمار بتواند به فعالیتهای ورزشی و روزمره خود بازگردد.
فیزیوتراپی باعث کاهش درد، افزایش قدرت و انعطاف پذیری در عضلات اطراف بورسی میشود و به شما کمک میکند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنید.
برنامه توانبخشی متناسب با خود شما تنظیم میشود اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ماساژ بافت نرم عضلات احاطه کننده ناحیه بورسی برای کاهش درد و سفتی
- کشش عضلات برای آزاد کردن تنش آنها
- آماده سازی مفاصل
- یخ درمانی یا گرما درمانی
- تمرینات پیشرفته برای مفصل ران، باسن و پاها، به منظور بهبود قدرت و انعطاف پذیری
- مشاوره درباره نحوه اصلاح فعالیتها
- تمرینهای ورزشی خاصی که بر بازگشت تدریجی به فعالیتها متمرکز شدهاند
- روشهایی مانند درمان التراسوند، تحریک الکتریکی، یخ درمانی، لیزر سرما و غیره برای کاهش درد و التهاب بورسی ایسکیال
تزریق کورتیکواستروئید
تزریق کورتیکواستروئید را میتوان به عنوان مرحله بعدی درمان برای افرادی که یک دوره ورزشهای مناسب و فعالیتهای اصلاح شده را گذراندهاند، انجام داد. تزریق کورتیکواستروئید برای افرادی انجام میشود که تشخیص داده شده است علائم اصلی آنها ناشی از التهاب بورسی ایسکیال است.
ماساژ
برای درمان بورسیت مزمن، استفاده از ماساژ به عنوان یک روش درمانی پیشنهاد میشود؛ زیرا کشش سطحی در مشکلات مزمن بورسیت تاثیر دارد. ماساژ باعث شکستن و تجزیه بافت اسکار، افزایش قابلیت انعطاف پذیری و اصلاح ساختار میشود و جهت گیری طبیعی فیبرهای کلاژن را افزایش میدهد. همچنین، جریان خون را بیشتر کرده و سطح فشار را کم میکند و امکان بهبودی بیشتر را فراهم میکند. ماساژ برای ساختارهای زیرین بسیار مفید است.
قبل از شروع ماساژ، باید به بیمار هشدار داده شود؛ زیرا ممکن است در ابتدا التهاب نسبتا شدید مزمن که از قبل وجود دارد را بیشتر کند. فرض بر این است که اصطکاک عمیق میتواند یک جریان التهابی جدید را ایجاد کند که برای رسیدن سریعتر به مرحله ترمیم فرایند التهاب و در نتیجه بهبود ناحیه دچار التهاب ضرورت دارد.
بنابراین، برای درمان بورسیت مزمن، بهتر است از ماساژ به عنوان یک روش درمانی استفاده شود. این روش باعث شکستن و تجزیه بافت اسکار، افزایش قابلیت انعطاف پذیری و اصلاح ساختار میشود و جهت گیری طبیعی فیبرهای کلاژن را افزایش میدهد. همچنین، جریان خون را بیشتر کرده و سطح فشار را کم میکند و امکان بهبودی بیشتر را فراهم میکند. قبل از شروع ماساژ، باید به بیمار هشدار داده شود که این روش ممکن است در ابتدا التهاب نسبتا شدید مزمن که از قبل وجود دارد را بیشتر کند، اما برای رسیدن سریعتر به مرحله ترمیم فرایند التهاب و در نتیجه بهبود ناحیه دچار التهاب ضرورت دارد.
ورزشهای درمانی
ورزش درمانی باید شامل دو نوع ورزش باشد: ورزشهای کششی برای افزایش انعطاف پذیری عضلات تنگ شده همچون همسترینگ، کاهش فشار روی بورسی، و دستیابی به حرکات بدون درد؛ و ورزشهای تقویتی برای اصلاح عدم تعادل عضلانی و کاهش علائم. کشش استاتیک به عنوان یک روش بیخطر، کمترین خطر آسیب دیدگی را دارد. اگر روزانه یک بار حرکات کششی را انجام دهید و برای هر کشش ۳۰ ثانیه وقت بگذارید، بیشترین کارایی را به دست خواهید آورد. مزایای کشش استاتیک شامل جلوگیری از جذب مقدار زیاد انرژی در هر واحد زمانی توسط بافت، عدم انقباض رفلکس قدرتمند و تسکین درد عضلات میباشد.
گرما درمانی و سرما درمانی
درمان با سرما شامل استفاده از بستههای سرمایی مانند یخ است که معمولاً باید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نگهداری شود. این کار باعث کاهش حرارت پوست، بافتهای زیر پوستی و کاهش حرارت بافتهای عمیقتر مانند ماهیچهها، استخوان و مفصل میشود. بسته به وضعیت بالینی بیمار، از آب سرد، پکهای ژل سرد و اتیل کلرید یا سایر اسپریها استفاده میشود.
استفاده از پکهای گرم نیز در درمان با گرما مفید است. این درمان باعث افزایش جریان خون و تنش اکسیژن میشود. باید دو بار در روز و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه انجام شود. دمای هدف از ۳۰ درجه سانتیگراد تا ۵۰ درجه سانتیگراد متغیر است.
پیشگیری
به طور کلی بیماران نسبت به درمان محافظه کارانه بورسیت مفصل ران (بورسی ایسکیال) به خوبی پاسخ میدهند. مهم است که به محض کاهش درد و التهاب، حرکت و قدرت بازیابی شود؛ به نحوی که بیمار بهتدریج به فعالیت کامل بازگردد. آموزش اصلاح فعالیتهای روزمره یا عملکرد ورزشی برای کاهش احتمال بروز مجدد بورسیت مفید است. در بیشتر موارد بسته به شدت بیماری، بازگشت کامل بیمار به فعالیتهای خود ۲ تا ۶ هفته طول میکشد. بیمار باید برای پیشگیری از بروز مشکل موارد زیر را انجام دهد:
- برای جلوگیری از وارد شدن فشار طولانی مدت یا ضربات غیرمنتظره به بورسی ایسکیال، در کارها و فعالیتهای روزمره خود اصلاحاتی ایجاد کنید.
- به منظور کاهش فشار روی بورسی ایسکیال و تاندونهای مفصل ران قدرت و انعطاف پذیری عضلات را حفظ کنید.
- تا حد امکان از انجام فعالیتهای تکراری خودداری نمایید.