تومور استخوانی هنگامی شکل میگیرد که سلول های داخل استخوان به صورت غیر قابل کنترل تکثیر شوند و توده ای از بافت غیر طبیعی را تشکیل دهند. اکثر تومور های استخوانی خوش خیم (غیر سرطانی هستند) تومور های خوش خیم معمولا منجر به مرگ نمیشوند و در بیشتر موارد به دیگر بخش های بدن سرایت نمی کنند. بسته به نوع تومور روش های درمان متفاوت است از یک معاینه ساده شروع شده و میتواند به حراجی برای حذف تومور نیر منجر شود.
برخی از تومور های استخوانی بدخیم (سرطانی) هستند. تومور های استخوانی بدخیم میتوانند در بدن گسترش یابند و سلول های سرطانی را به سایر بخش بدن منتقل کنند. تقریبا در تمام مواد تومور بدبخیم درمان ترکیبی از شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۲ تماس حاصل فرمایید.
تومور استخوان چیست؟
تومور های استخوانی میتوانند تقریبا در هر استخوانی از بدن و هر جایی از استخوان از سطح استخوان تا مرکز آن (مغز استخوان) به وجود بیایند. تومور استخوانی درحال رشد حتی از نوع خوش خیم بافت های سالم را تخریب کرده و استخوان را ضعیف می کند که باعث شکنندگی استخوان می شود.
تومور استخوانی سرطانی شامل دو نوع اولیه و ثانویه می باشد. نوع اولیه آن از ابتدا در استخوان به وجود می آید در حالی که نوع ثانویه آن در قسمت دیگری از بدن شروع شده و به استخوان سرایت میکند، سرطان استخوان نوع ثانویه به بیماری گسترش یافته استخوان نیر معروف است.
انواع سرطان در بخش های دیگر بدن که عموما به استخوان منتقل میشوند میتوان به موارد های زیر اشاره کرد
- سرطان سینه
- سرطان ریه
- سرطان تیروئید
- سرطان پروستات
سرطان استخوان اولیه
چهار نوع شایع از سرطان استخوان اولیه عبارتند از:
۱٫ تومور چندگانه مغز استخوان: این نوع سرطان، یک تومور بدخیم در مغز استخوان است که بافتی نرم در میان استخوان است که سلول‌های خونی را تولید میکند. این سرطان ممکن است در هر بخشی از استخوان‌های بدن ظاهر شود. حدود ۷ نفر از هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر به این نوع سرطان مبتلا میشوند، و بیشتر بیماران بین ۵۰ تا ۷۰ سال سن دارند. این بیماری معمولاً با شیمی درمانی، پرتو درمانی و گاهاً جراحی درمان میشود.
۲٫ تومور سرطان استخوانی: این نوع سرطان دومین نوع شایع از سرطان استخوانی اولیه است. هر ساله بین ۲ تا ۵ نفر از هر یک میلیون نفر به این بیماری مبتلا میشوند، بیشتر آنها کودکان و نوجوانان هستند. بیشتر تومورهای این نوع بیماری در اطراف زانو، از قلم پا تا استخوان ران تشکیل میشوند، و در باسن و شانه نیز شیوع دارند. این بیماری معمولاً با شیمی درمانی قابل درمان است.
۳٫ سرطان یوینگ (Ewing’s sarcoma): این نوع سرطان غالباً در بیماران بین ۵ تا ۲۰ سال سن یافت میشود. شایع‌ترین محل‌های اثر این بیماری ران و ساق پا، لگن، بازو و دنده‌ها است. این بیماری معمولاً با شیمی درمانی و یکی از متد‌های پرتو درمانی یا جراحی قابل درمان است.
۴٫ سرطان غضروفی: این نوع سرطان یک تومور بدخیم از سلول‌های تولیدی غضروف است و معمولاً در بیمارانی بین ۴۰ تا ۷۰ سال دیده میشود. این بیماری در بخش‌های لگن، باسن و محدوده شانه ظاهر میشود و غالباً جراحی تنها راه درمان آن است.
تومور استخوانی خوش خیم
انواع زیادی از تومور های خوش خیم استخوانی وجود دارد. بسیاری از بیماری ها شرایط مشابهی با تومور خوش خیم استخوانی دارند. با این که این بیماری ها در حقیقت تومور استخوانی نیست اما در بعضی موارد درمان مشابهی لازم دارند.
برخی از انواع تومور خوش خیم استخوانی (و بیماری های مشابهی که غالبا با نام تومور از آن ها یاد میشود) عبارت اند از:
- تارهای خوش خیم غیر سفت شونده
- کیسه استخوانی ساده
- غده غضروفی-استخوانی خوش خیم
- تومور سلول غول اسا
- غده غضروفی خوش خیم
- ناهنجاری تارها
- تومور غضروفی
- کیسه استخوانی رگ متورم
- استخوان سفت شده
علائم
بیماران تومور استخوانی غالبا از احساس ناخوشی در ناحیه تومور رنج می برند که این ناخوشی شامل خستگی و درد ناحیه میشود که میتواند با افزایش فعالیت یا در شب ها تشدید شود.
از علایم دیگر تومور استخوانی می توان به تب و تعریق شبانه اشاره کرد. بعضی بیماران علامتی ندارند اما ممکن است وجود جرمی بدون درد را احساس کنند.
با وجود اینکه زخم باعث اینجا تومور استخوانی نمیشود اما میتواند باعث درد تومور بشود، همچنین جراحت در استخوانی که به علت تومور ضعیف شده میتواند منجر به ترک خوردن یا شکستن استخوان شود که بسیار دردناک خواهد بود.
گاها تومور های خوش خیم به صورت تصادفی در عکس برداری اشعه ایکس که به دلایل دیگری مانند پیچ خوردن پا یا جراحت زانو گرفته می شود، دیده شوند.
معاینات پزشکی
عفونت، ترک های تحت فشار و موارد دیگری وجود دارد که تشخیص آن ها از تومور سخت است. برای اطمینان از وجود تومور پزشک به یک معاینه کامل نیاز داشته و آزمایشاتی را تجویز میکند.
تاریخچه پزشکی بیمار
به عنوان بخشی از معاینات پزشک به تاریخچه پزشکی شما نیاز دارد. پزشک در مورد سلامت عمومی، دارو های مصرفی، علایم فعلی و سابقه هر گونه تومور یا سرطان در خود یا خانواده شما را خواهد خواهد پرسید.
معاینه جسمانی
پزشک به یک معاینه جسمانی کامل از شما با تمرکز بر موارد زیر نیاز دارد:
- هر گونه تورم یا شکنندگی و نرمی در ناحیه تومور.
- هر تغییری در پوست روی آن بخش.
- وجود هر جرمی.
- هر اثری که امکان دارن تومور بر روی مفاصل اطراف گذاشته باشد.
در برخی موارد پزشک سایر بخش های بدن را برای بررسی احتمال سرایت سرطان معاینه میکند.
مطالعات تصویری
اشعه ایکس تصویری از ساختار های سخت مانند استخوان را فراهم میکند. در بیشتر مواد پزشک برای تشخیص تومور عکس برداری اشعه ایکس را تجویز می کند. انواع مختلف تومور ممکن است به صورت های متفاوتی در عکس اشعه ایکس به نمایش در آیند. برخی تومورها استخوان را تخریب میکنند و برخی جرمی به حالت عادی آن می افزایند و در برخی موارد هر دو.
در موارد ضروری برای بررسی بیشتر تومور ممکن است دکتر MRI یا سی تی اسکن تجویز کند.
بافت برداری
در برخی موارد، استفاده از بافت‌برداری ضروری است تا تومور استخوانی تشخیص داده شود. در این روش، یک نمونه کوچک از بافت تومور برداشته میشود و سپس تحت میکروسکوپ توسط پزشک آسیب‌شناس (پزشکی که بیماری را از روی سلول‌های غیرطبیعی تشخیص میدهد) مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
دو روش اصلی برای بافت‌برداری وجود دارد:
۱٫ بافت‌برداری با سرنگ: در این روش، سوزن سرنگ به داخل بافت تومور نفوذ میکند و یک بخش از آن برداشته میشود. این نوع بافت‌برداری معمولاً توسط رادیولوژیست و با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام میشود. همچنین، استفاده از عکس‌برداری ایکس‌ری، MRI و یا CT scan به منظور هدایت سوزن سرنگ مورد استفاده قرار میگیرد.
۲٫ بافت‌برداری باز: این روش در اتاق عمل توسط جراح انجام میشود. در این روش، بیمار را به کمک دارو بی‌هوش میکنند و سپس جراح شکافی ایجاد کرده و مقداری از بافت تومور را برداشته و بررسی میکند.
آزمایشات دیگر
ممکن است پزشک برای تشخیص تومور یا حالات مشابه برای شما آزمایش خون و یا ادرار تجویز کند.
درمان های غیرجراحی
در موارد خوش خیم پزشک ممکن است فقط شما را بررسی کند تا از تغییرات در تومور آگاه شود که ممکن است به عکس برداری ایکس ری و سایر ازمایشات به صورت دوره ای نیاز پیدا کنید.
در برخی موارد خوش خیم تومور با درمان دارویی کاملا درمان می شود و در برخی موارد تومور در طول زمان از بین می رود.
تومور بدخیم
در صورتی که مبتلا به سرطان استخوان باشید به گروهی از متخصصین مختلف نیاز خواهید داشت. در این گروه پزشک های تومورشناس نیاز است شامل ارتوپد تومورشناس، پزشک تومور شناس ٫ پرتو-تومورشناس ٫ رادیولوژیست و آسیب شناس. هدف این است که سرطان به بهترین نحو ممکن و بدون از دست رفتن کارایی بدن درمان شود.
درمان به عوامل متعددی وابسته است از جمله نوع سرطان، سرطان در بدن پخش شده یا نه این که سرطان فقط در تومور است یا شامل سلول های اطراف نیز می شود. هنگامی که سرطان در بدن پخش شود مساله جدی تر شده و درمان سخت تر می شود.
برای درمان تومورهای بدخیم دکتر ها غالبا روش های متعددی را توصیه میکنند:
پرتو درمانی
پرتو درمانی از مقادیر بالایی از اشعه ایکس استفاده میکند تا سلول های سرطانی را بکشد و تومور را کوچک کند. پرتو درمانی فقط در محل مورد نظر اثر دارد و سایر بخش های بدن را پوشش نمی دهد. دکتر شما بررسی میکند که آیا پرتو درمانی بهترین انتخاب برای شما هست یا خیر.
شیمی درمانی (درمان سیستمی)، شیمی درمانی بیشتر در مواردی استفاده می شود که سرطان در بدن پخش شده و محل ان را نمی توان تشخیص داد یا مواردی که سرطان احتمال پخش بالایی دارد. شیمی درمانی غالبا از طریق تزریق وریدی (به رگ) یا قرص انجام میگیرد
غالبا تومور های بد خیم به کمک جراحی درمان میشوند، پرتو درمانی و شیمی درمانی به عنوان درمان های کمکی هستند.
درمان به کمک جراحی
تومور خوش خیم
در برخی موارد دکتر جراحی را برای برداشتن تومور یا کاهش احتمال شکستن استخوان یا معلولیت پیشنهاد می دهد. برخی تومور ها ممکن است باز گردند حتی چندیدن بار. در موارد نادر نیز ممکن است تومور خوش خیم در بدن پخش شده یا سرطانی (بدخیم) شود.
تومور بدخیم
جراحی نجات عضو، در این جراحی، جراح قسمت سرطانی را برمیدارد اما تلاش میکند تا حد امکان به ماهیچه ها، تاندون ها، اعصاب و عروق خونی اطراف آسیب نرسد. جراح تومور و بخش کوچکی از بافت سالم اطراف را حذف می کند. این بخش استخوانی حذف شده غالبا با ایمپلنت فلزی، استخوانی از سایر بخش های بدن و یا استخوان های اهدایی جایگزین میشود.
جراحی قطع عضو، این جراحی هنگامی انجام میشود که تومور بسیار بزرگ است و یا اعصاب و عروق درگیر شده اند. اعضای مصنوعی میتوانند پس از جراحی کار آمد باشند.
بهبود
مدت زمان و پیچیدگی بهبود به نوع تومور و نوع درمان بستگی دارد.
پس از پایان درمان ممکن است پزشک از شما عکس برداری اشعه ایکس یا سایر عکس برداری ها را بخواد تا مطمئن شود تومور واقعا از بین رفته.
پس از درمان باید چندین بار به پزشک مراجعه کرده و آزمایشاتی را تا چند ماه به صورت دوره ای دریافت کنید تا احتمال بازگشت تومور بررسی شود. بررسی به موقع بازگشت تومور ها مهم است چرا که بازگشت آن ها میتواند باعث مشکلات جدی شود.
توانبخشی پس از جراحی نجات عضو
جراحی نجات عضو از قطع عضو یک فرآیند بسیار پیچیده‌تر است و بهبودی از این نوع جراحی نیز ممکن است بیشتر زمان ببرد. گاهی اوقات حتی یک سال زمان می‌برد تا بیمار بتواند دوباره به راه رفتن بپردازد. در این مدت، توانبخشی نقش بسیار مهمی در فرآیند بهبودی ایفا میکند. پس از جراحی، گروه توانبخشی تمریناتی را به شما آموزش میدهد تا قدرت و انعطاف عضلات را افزایش دهید. این تمرینات همچنین باعث میشود مفاصل شما در حالت حرکت قرار گیرند. بدون توانبخشی، عضو نجات یافته بعد از مدتی بیشتر در معرض خطر استفاده نادرست قرار میگیرد.
برای کمک به احیای عضو، ممکن است نیاز به استفاده از زنجیر، آتل یا بستن استخوان داشته باشید. برای مدتی ممکن است نیاز به استفاده از عصا پزشکی نیز باشد، زیرا پای شما تا زمانی که استخوان پیوندی با استخوان اصلی جوش بخورد، توان تحمل وزن شما را ندارد. بعد از آن نیز ممکن است برای مدتی به عصای دستی یا واکر نیاز داشته باشید تا بهبود کامل حاصل شود.
استفاده از استخوان پیوندی ممکن است محدودیت‌هایی را برای شما ایجاد کند، بنابراین باید از فعالیت‌های سنگین که باعث فشار یا اعمال وزن زیاد میشود، خودداری کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.
در صورت استفاده از مفصل مصنوعی در زانو یا لگن، تیم توانبخشی به شما آموزش خواهد داد که چگونه حرکت کنید بدون اینکه به مفصل مصنوعی آسیب وارد شود. همچنین تمریناتی جهت تقویت پا و لگن نیز به شما آموزش داده میشود.
توانبخشی پس از قطع عضو
توان بخشی پس از قطع عضو بسیار راحت تر از نجات عضو است چرا که از پیچیدگی کمتری برخوردار است.
پس از جراحی قطع عضو تیم توانبخشی به بهبود شما کمک میکنند. تیم توانبخشی به شما یاد میدهد چگونه از بخش باقی مانده عضو مراقبت کنید؛ که مراقبت ها شامل موارد زیر میشوند:
چگونه پوست بخش باقی مانده عضو را تمیز و سالم نگه دارید و مراقب مشکلات پوستی آن باشید.
تمریناتی برای کمک به قدرت و سفتی عظله و حفظ قدرت حرکت مفصل.
چگونگی باند پیچی کردن درست برای کاهش ورم و شکل دهی مناسب برای استفاده از عضو مصنوعی.
تیم توانبخشی به شما توصیه میکند که محل کار و زندگی خود را تغییر داده تا بتوانید از عهده فعالیت های روزانه خود بربیایید. بیشتر مردم از عضو مصنوعی پس از جراحی فطع عضو استفاده میکنند.
زندگی با عضو مصنوعی
عضو مصنوعی به جای عضو قطع شده استفاده می شود. عضو مصنوعی را برای هر شخص منحصرا و به گونه ای تولید میکنند که مناسب بخش باقی مانده عضو باشد.
قبل و بعد از جراحی عضو مصنوعی را اندازه گیری میکنند تا مطمئن شوند که مناسب شما باشد. شما میتوانید با توجه به فعالیت ها و سبک زندگی خودتان از انواع مختلفی استفاده کنید مانند اعضای مصنوعی مخصوص ورزش یا شنا.
ممکن است از عضو مصنوعی موقت استفاده کنید تا هنگامی که عضو باقی مانده کاملا ترمیم شود آنگاه عضو جدید مناسب شما فراهم شود.
پزشک عضو مصنوعی به شما آموزش میدهد چگونه از عضو مصنوعی استفاده کنید و از پوشش پلاستیکی یا جوراب مخصوص برای بخش باقی مانده عضو استفاده کنید.
ارام ارام مدت استفاده از عضو مصنوعی را افزایش خواهید داد تا جایی که در کل روز از آن استفاده میکنید. در این مدت خواهید اموخت که چگونه ان را حرکت داده و از آن استفاده کنید. این به چند ماه از توانبخشی و فیزیوتراپی نیاز دارد. ممکن است به عصا، عصا پزشکی، واکر و ویلچر تا یادگیری کامل نیاز داشته باشید. بیشتر مردم مدتی بعد از استفاده از عضو مصنوعی به فعالیت های قبل از عمل خود باز می گردند.
برخی از مردم نمیتوانند به دلیل شرایط سنی و جسمانی خود از عضو مصنوعی استفاده کنند که معمولا ویلچر یا عصای پرشکی را جایگزین میکنند.
توانبخشی پس از پرتو درمانی
پرتو درمانی میتواند باعث پوک شدن و کاهش حرکت مفاصل و همچنین کاهش قدرت در ماهیچه ها میشود. فیزیوتراپی میتواند به شما یاد دهد چگونه مفاصل خود را ماهیچه ای و سالم نگه دارید. این تمرینات قبل از پرتو درمانی آغاز شده و تا مدتی پس از آن ادامه دارد.
