در دوران بارداری، احساس درد در دنبالچه کاملاً طبیعی است. این درد معمولاً در قسمت کمر و لگن حس میشود، اما واقعیت این است که منشأ آن دنبالچه است. درد دنبالچه بیشتر در فازهای پایانی بارداری رخ می‌دهد، اما ممکن است در مراحل اولیه بارداری یا در هر زمان دیگری نیز اتفاق بیفتد. فشار کودک در حال رشد بر روی مفصل دنبالچه، تغییرات هورمونی و مسائل دیگر مانند یبوست می‌توانند باعث ایجاد درد در دنبالچه شوند. هر چند درمان دقیق برای این مشکل وجود ندارد، اما برخی از روش‌های خانگی و حرفه‌ای می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. اگر درد شما شدید است، یا بیش از چند روز طول کشیده است، یا اگر وضعیت شما بدتر میشود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دنبالچه چیست؟
استخوان کوچکی در قسمت پایین کمر شما است که در پایین ستون فقرات به لگن می‌پیوندد. همچنین محل اتصال بسیاری از تاندون‌ها و رباط‌های بدن شما است، به این معنی که این ناحیه از لگن شما تقریباً محلی برای دردهای عصبی است.
علت درد دنبالچه در دوران بارداری
درد دنبالچه بیشتر در اواخر بارداری شما شایع است، اما ممکن است در اوایل سه ماهه اول یا در هر زمانی بین آن‌ها رخ دهد. همانطور که کودک در حال رشد شما شروع به اشغال فضای بیشتری می‌کند، ممکن است فشاری را روی کمر شما ایجاد کند که همچنین میتواند باعث ناراحتی شود. برخی از مواردی که میتواند بر شانس شما برای درد دنبالچه تاثیر بگذارد این است که آیا قبلا باردار بوده‌اید،یا شکل و اندازه بدن و نوع لگن چگونه است.
بارداری قبلی، شکل و اندازه بدن و نوع لگن میتواند بر شانس شما برای درد دنبالچه تاثیر بگذارد، اما علت اصلی و علائم این درد به شرح زیر است:
هورمون‌های بارداری
به طور کلی، ریلکسین و سایر هورمون‌های بارداری مقصر هستند. در دوران بارداری، این هورمون‌ها باعث شل شدن و کشش کف لگن می‌شوند و در نتیجه دنبالچه را از موقعیت طبیعی خود حرکت می‌دهند. هنگامی که این اتفاق میافتد، معمولا با درد یا ناراحتی همراه است.
وضعیت کودک شما
در دوران بارداری، موقعیت کودک شما میتواند متفاوت باشد و این مسئله اهمیت بسیاری دارد، زیرا روش زایمان و تصمیمات قبل از زایمان را تعیین می‌کند. اگر کودک شما در وضعیت خلفی قرار دارد، سرش ممکن است بر روی استخوان دنبالچه شما فشار بیاورد و باعث درد و ناراحتی در دوران بارداری شود.
تغییرات در بارداری
تغییرات بارداری شامل تغییر مرکز ثقل بدن و از دست دادن قدرت مرکزی بدن است که برای اکثر زنان اتفاق میافتد. این تغییرات معمولاً ناشی از کشش عضلات شکم است که با بزرگ شدن رحم جهت سازگاری با کودک در حال رشد رخ می‌دهد. این تغییرات موقعیت دنبالچه را تحت تأثیر قرار داده و ممکن است باعث درد دنبالچه در دوران بارداری شود.
مشکلات کف لگن
اختلال عملکرد کف لگن یک مشکل شایع است که باعث میشود فرد نتواند به درستی استراحت کند و عضلات کف لگن را برای عملکرد معمول خود هماهنگ کند. بارداری یکی از دلایل اصلی اختلالات عملکرد کف لگن است، زیرا کشش عضلاتی که با رشد کودک ایجاد میشود بر کف لگن تأثیر می‌گذارد و باعث درد دنبالچه در دوران بارداری میشود.
وضعیت بد بدنی
در دوران بارداری، حفظ وضعیت خوب بدنی همیشه اهمیت دارد. مادران آینده اغلب پس از نشستن طولانی مدت دچار درد دنبالچه می‌شوند زیرا به جای ایستادن روی استخوان دنبالچه خود می‌نشینند. این معمولاً نتیجه برآمدگی در حال رشد کودک است که حفظ ستون فقرات خنثی را در دوران بارداری را دشوارتر می‌کند.
درد ارجاعی
گاهی اوقات، محل درد در واقع علت درد نیست. هر زمان که این اتفاق میافتد، پزشکان آن را به عنوان “درد ارجاعی” توصیف می‌کنند. در برخی موارد، درد دنبالچه ممکن است از باسن یا سایر قسمت‌های بدن ارجاع یا منتقل شود.
علائم درد دنبالچه در دوران بارداری
- افزایش تدریجی درد در نزدیکی انتهای ستون فقرات
- درد شدید و مبهم در نزدیکی باسن
- درد همراه با تغییر وضعیت بدن افزایش یا کاهش می‌یابد
- درد مداوم در ناحیه کمر یا لگن
- درد هنگام راه رفتن، بالا رفتن، برخاستن و پیچ خوردن
- درد با یبوست بدتر میشود
- با انجام برخی فعالیتهای بدنی، درد کاهش می‌یابد
درد دنبالچه چگونه تشخیص داده میشود؟
پس از گرفتن سابقه عمومی پزشکی ، ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی از شما در مورد هر گونه آسیب اخیر از جمله زمین خوردن یا زایمان سوال می‌کند. سپس با استفاده از اشعه ایکس یا سی تی اسکن، معاینه بصری ناحیه را انجام می‌دهد تا شکستگی، تغییر شکل، توده یا آبسه (عفونت) آشکار را بررسی کند.
شرایطی که میتواند درد دنبالچه را در دوران بارداری تشدید کند
عوامل متعددی وجود دارد که شدت درد به آن‌ها بستگی دارد. فرد باید این موارد را قبل از اینکه تصادفاً در کاری سهل انگاری کند در نظر داشته باشد زیرا میتواند در سال‌های اولیه کودک باعث ایجاد مشکلاتی شود. ما چند علت را که می‌توانند باعث تحریک یا تشدید درد دنبالچه شوند فهرست کرده‌ایم.
- حرکت بیش از حد: اگر خانمی در دوران بارداری بدون استراحت بیش از حد حرکت کند، احتمال ایجاد استرس در دنبالچه و در نتیجه ایجاد درد وجود دارد.
- تحرک محدود: اگر خانمی برای مدت طولانی در همان وضعیت بماند، فشار روی دنبالچه افزایش می‌یابد و باعث ایجاد درد در ناحیه میشود.
- استرس مکرر: اگر استخوان دنبالچه قبلاً آسیب دیده باشد و به طور مکرر به آن فشار وارد شود، این احتمال وجود دارد که درد به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
- عفونت: هر عفونتی که استخوان دنبالچه را تحت تاثیر قرار دهد میتواند باعث درد بیشتر شود.
- چاقی: زنانی که از چاقی رنج می‌برند، شانس بیشتری برای ابتلا به یک مورد جدی درد دنبالچه دارند، زیرا بار روی استخوان‌ها به دلیل چربی افزایش می‌یابد، که ممکن است منجر به افزایش درد شود.
درمان و نکاتی برای کاهش درد دنبالچه
تذکر داده می شود که هیچ درمان خاصی برای درد استخوان دنبالچه در دوران بارداری وجود ندارد. با این حال، روش‌های مختلفی برای کاهش درد وجود دارد که میتواند به زنان باردار کمک کند تا با درد دنبالچه به روشی موثر روبرو شوند. در دوران بارداری، حتی تغییرات کوچک در زندگی میتواند تأثیرات مهمی داشته باشد. از آنجایی که درد دنبالچه با گذشت زمان تشدید می‌یابد، باید روش‌های معمولی که می‌توانید در زندگی روزمره خود به کار ببرید تا به روشی ایمن و مؤثر با درد مقابله کنید، بدانید. در این مقاله، فهرستی از درمانهای حرفه‌ای، خانگی و سنتی ارائه شده است که میتواند درمان یا تسکین درد دنبالچه در دوران بارداری را فراهم کند:
فیزیوتراپی و تمرینات ویژه
فیزیوتراپی و تمرینات ویژه کشش‌ها و تمرینات خاصی وجود دارند که میتواند استرس در ناحیه کمر و لگن را تثبیت و کاهش دهد و می‌توانید با مشورت فیزیوتراپیست انجام دهید. اگر درد شما شدید است یا بیش از چند روز با تغییر کمی طول می‌کشد یا اگر وضعیت شما بدتر میشود، به پزشک مراجعه کنید. چند نمونه از تمرینات مفید شامل گربه-گاو، چرخش تنه، پل و سگ رو به پایین می‌باشد.
تمرین کف لگن
از آنجایی که دنبالچه شما ارتباط نزدیکی با کف لگن شما دارد، نگه داشتن تمام عضلات لگن در فرم بالا میتواند از بروز درد دنبالچه در دوران بارداری جلوگیری کند.
به این دلیل است که موقعیت دنبالچه میتواند ماهیچه‌های کف لگن را در هر دو طرف کوتاه یا بلندتر کند. علاوه بر این، کشش بیش از حد هر یک از این عضلات ممکن است باعث کشیدگی یا درد در ناحیه کمر شود. بنابراین، متحرک نگه داشتن کف لگن، ثابت و هماهنگ ممکن است اولین قدم در سفر بارداری بدون درد دنبالچه باشد. برای درک و اجرای روال تمرین لگن، لطفاً با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
اصلاح شیوه زندگی و درمانهای خانگی
استفاده از کوسن‌های مخصوص
direct pressure on the tailbone: فشار مستقیم به دنبالچه
no tailbone pressure: بدون فشار استخوان دنبالچه
باید مطمئن شوید که دنبالچه روی هیچ سطح سختی قرار نگیرد. برای همین می‌توانید از یک نوع بالش مخصوص استفاده کنید، زیرا فشار روی دنبالچه در دوران بارداری را کاهش می‌دهد.
از نشستن طولانی مدت در یک وضعیت خودداری کنید
سعی کنید در حرکت مداوم باشید و از قرار گرفتن در یک وضعیت برای مدت طولانی خودداری کنید. پیاده روی یا انجام برخی ورزش‌های سبک میتواند بسیار موثر باشد.
استفاده از پدهای گرمایشی
اگرچه هیچ مدرکی برای اثبات آن وجود ندارد، پدهای گرمایشی می‌توانند در کاهش درد بسیار موثر باشند. پدهای گرم کننده جریان خون را در منطقه تنظیم می‌کنند و از تشکیل لخته‌های خونی که میتواند باعث درد اضافی شود جلوگیری می‌کند. با این حال، مطمئن شوید که پدها را بیش از حد گرم نکنید، زیرا میتواند باعث ناراحتی و سوختگی شود.
وضعیت خواب خود را تنظیم کنید
وضعیت خواب شما در دوران بارداری میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند و باید به آن توجه کنید. اگر عادت دارید به پشت بخوابید، باید به دنبال تغییر وضعیت خواب خود باشید زیرا میتواند فشار غیرضروری بر روی دنبالچه شما ایجاد کند. توصیه میشود به پهلوی چپ بخوابید زیرا درد را تسکین می‌دهد و گردش خون را بهبود می‌بخشد.
به طور منظم ورزش کنید
سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید. به بدن خود و پزشک خود در مورد فعالیت‌هایی که می‌توانید با خیال راحت انجام دهید گوش دهید. اگر به استخر دسترسی دارید، شنا یکی از بهترین تمرینات برای زنان باردار است.
اجتناب از خم شدن
شما باید از خم شدن خودداری کنید، زیرا می۲تواند کودک را بیشتر به سمت دنبالچه فشار دهد و باعث درد بیشتر شود. درد میتواند بسیار تیز و ناگهانی باشد و فرد را غافلگیر کند.
کفش های پاشنه بلند نپوشید
برای کاهش درد دنبالچه باید در دوران بارداری از کفش‌های با کف صاف استفاده کنید.
مسکن‌های خفیف
ممکن است مواردی داشته باشید که درد خیلی شدید میشود و ممکن است برای شما سخت باشد که با درد کنار بیایید. در چنین شرایطی، توصیه میشود در مورد داروهای مسکن و استفاده از قرص‌ها و پمادها با پزشک خود مشورت کنید. در هیچ مقطع زمانی به خصوص در دوران بارداری خوددرمانی نکنید.
از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید
بلند کردن چیزهای سنگین میتواند به بافت‌های کمر فشار بیاورد و شلی مفاصل و بافت‌های فرد در دوران بارداری باعث میشود که هنگام انجام این کار، چیزی از مسیر خارج شود. و اگر بلند کردن چیزی ضروری است، حتما از فرم مناسب استفاده کنید.
بستن کمربند بارداری
پوشیدن کمربند بارداری میتواند به تحمل وزنی که قرار است اضافه کنید کمک کند. چنین کمربندهای پشتیبان بارداری با بلند کردن شکم و افزودن یک لایه تکیه گاه، مقداری از بارها را از کمر بر می‌دارند. همچنین پوشیدن آن‌ها میتواند وضعیت شما را بهبود بخشد و خستگی را کاهش دهد. چنین کمربندهایی زمانی موثرتر هستند که از پایان سه ماهه دوم به بعد استفاده شوند.
چه زمانی در مورد درد دنبالچه با پزشک تماس بگیرید
همیشه ایده خوبی است که حداقل در ویزیت بعدی خود در صورت داشتن هر نوع دردی به پزشک خود اطلاع دهید. اما اگر روزانه درد دنبالچه دارید، شما را از انجام فعالیتهای عادی روزانه باز می‌دارد یا آزاردهنده است، توصیه میشود که زودتر با پزشک خود تماس بگیرید.
سؤالات متداول
آیا درد دنبالچه (کوکسیدینیا) دائمی است؟
خیر. درد دنبالچه به ندرت مادام العمر است.
آیا درد دنبالچه (کوکسیدینیا) میتواند باعث درد رکتوم شود؟
بله، درد دنبالچه یکی از علل درد رکتوم است.
آیا قاعدگی باعث درد دنبالچه (کوکسیدینیا) میشود؟
درد دنبالچه معمولاً زمانی که زن در حال قاعدگی است بدتر میشود.
آیا پیاده روی به درد دنبالچه (کوکسیدینیا) کمک می‌کند؟
بله. ایستادن و راه رفتن فشار روی دنبالچه شما و درد را کاهش می‌دهد.
چگونه باید با درد دنبالچه (کوکسیدینیا) بخوابم؟
برای کاهش درد دنبالچه به پهلو دراز بکشید.
آیا کایروپراکتیک میتواند به درد دنبالچه (کوکسیدینیا) کمک کند؟
بله. کایروپراکتیک میتواند به اصلاح ناهماهنگی دنبالچه که خیلی به جلو یا عقب خم میشود کمک کند.
چه مدت درد دنبالچه (کوکسیدینیا) دارم؟
معمولاً فقط چند روز یا چند هفته. اگر از داروهای خانگی خود استفاده می‌کنید زمان کمتری درد خواهید داشت.
چه زمانی میتوانم به سر کار / مدرسه برگردم؟
درد دنبالچه ناخوشایند است اما نباید شما را از فعالیتهای روزانه باز دارد. اگر چنین شد، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید و فوراً یک قرار ملاقات بگیرید.
آیا درد دنبالچه در بارداری خطرناک است؟
خیر. درد دنبالچه در دوران بارداری با برخی از درمانهای خانگی ساده ورایج قابل کنترل است.
آیا ممکن است زن هنگام زایمان دچار اسیب استخوان دنبالچه شود؟
آسیب به استخوان دنبالچه در هنگام تولد نوزاد اتفاق میافتد. اغلب به دلیل فشار از سر نوزاد هنگام عبور از کانال زایمان، به ویژه در مراحل بعدی زایمان است.
آیا بین درد دنبالچه و جنسیت کودک ارتباطی وجود دارد؟
شواهد کافی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
آیا درد دنبالچه بعد از بارداری طبیعی است؟
برای اکثر زنان، درد دنبالچه به زودی پس از زایمان کاهش می‌یابد. متأسفانه، گاهی اوقات بی‌ثباتی ناشی از شل شدن رباط‌ها در دوران بارداری و ضربه زایمان میتواند باعث درد مداوم دنبالچه و اختلال در عملکرد کف لگن پس از زایمان شود.
درد دنبالچه در دوران بارداری چه زمانی رخ می‌دهد؟
درد دنبالچه بیشتر در اواخر بارداری شما شایع است، اما ممکن است در اوایل سه ماهه اول یا در هر زمانی بین آن‌ها رخ دهد.
