همه ما در مدرسه اطلاعاتی را در ارتباط با تکامل بشر به دست آوردهایم و میدانیم که تفاوت ما با سایر پستانداران این است که روی هر دو پای خود راه میرویم. با گذر زمان و با تکامل گونه بشر، ستون فقرات ما شروع به تکامل بیشتر نموده و صافتر شده است و به تدریج به شکل امروزی خود درآمده است.
کیفوز به انحراف غیرعادی ستون فقرات گفته میشود که باعث قوز قسمت فوقانی کمر میشود. انحنای غیر عادی ستون فقرات میتواند بر نقاط مختلف ستون فقرات اثر بگذارد یا همه ساختار آن را درگیر کند.
علل بروز کیفوز چیست؟
گوشی موبایل، تبلت و کامپیوتر
نامناسب بودن حالت بدن باعث شل شدن رباطهای ستون فقرات خواهد شد و با گذر زمان این وضعیت منجر به انحنای غیر عادی ستون فقرات و قوز کمر خواهد شد. نشستن به مدت طولانی یکی از علل بروز این اختلال است. افرادی که ساعات طولانی از کامپیوتر استفاده میکنند و به سمت جلو منحرف میشوند بیشتر دچار کیفوز میگردند. استفاده از وسایلی مانند تبلت و گوشی موبایل به مدت چند ساعت باعث میشود فشار زیادی به رباطها وارد گردد و برای همیشه ضعیف شوند.
وارد شدن ضربه به کمر
وارد شدن ضربه به کمر و آسیب دیدگی رباط، عضله یا استخوانهای ستون فقرات از علل دیگر بروز کیفوز محسوب میشود. ترمیم نامناسب ستون فقرات میتواند باعث به وجود آمدن مشکلات دیگری شود.
پوکی و ضعیف شدن استخوان
نداشتن رژیم غذایی مناسب و عدم مصرف مواد مغذی مورد نیاز بدن، چاقی و اضافه وزن، استعمال دخانیات و ورزش نکردن از مهمترین علل بروز پوکی استخوان در نسل جوان و آسیب دیدگی شدید بدن آنها در دوران پیری میباشد. پوکی استخوان باعث ضعیف شدن استخوان و تحت فشار قرار گرفتن استخوانهای ستون فقرات خواهد شد.
چه موقع باید برای درمان کیفوز به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما دچار قوز خفیف کمر شدهاید معمولاً نیازی به درمان ندارید اما در صورتی که دچار درد هستید، مشکل تنفسی دارید یا احساس خستگی میکنید باید به پزشک مراجعه نمایید. از آنجایی که بخش زیادی از فعالیت روزمره شما به سلامت ستون فقرات بستگی دارد باید هرچه سریعتر به فکر درمان مشکلات مرتبط با این اندام باشید. این امر باعث میشود که ریسک بروز اختلالات جدی از قبیل آرتروز و درد کمر در آینده به حداقل برسد.
کیفوز چگونه درمان میشود؟
اگر شما دچار کیفوز هستید معمولاً متخصص عمومی شما را به متخصص ارتوپد ارجاع میدهد. متخصص ارتوپد به ارزیابی ستون فقرات شما میپردازد و درخواست عکسبرداری را خواهد داد تا بتواند تصویر بهتری از ستون فقرات را به دست بیاورد. فرایند درمان با توجه به نوع کیفوز متفاوت خواهد بود. اگر شما دچار کیفوز وضعیتی هستید معمولاً فیزیوتراپی به اصلاح حالت بدن شما کمک خواهد کرد اما اگر دچار کیفوز مادرزادی یا کیفوز شوئرمن هستید معمولا از روشهای درمانی زیر استفاده میگردد:
معاینات دوره ای
معمولاً پزشک از شما میخواهد در فواصل زمانی مشخص تحت معاینات دورهای قرار بگیرید تا از پیشرفت یا عدم پیشرفت کیفوز اطمینان حاصل کند. در برخی موارد شما به درمان نیاز ندارید.
استفاده از بریس کمر
در برخی موارد پزشک استفاده از بریس کمر را توصیه میکند تا از پیشرفت قوز کمر پیشگیری گردد. بریس کمر نمیتواند باعث بهبود قوز کمر شود اما از بدتر شدن آن پیشگیری خواهد کرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی میتواند به تقویت عضلات مرکزی و عضلات کمر که وظیفه محافظت از ستون فقرات را برعهده دارند کمک کند.
انجام عمل جراحی
معمولاً برای درمان قوز کمر نیازی به انجام جراحی نیست اما در برخی موارد بسیار شدید، پزشک جراحی را توصیه میکند تا مشکلات بیمار از قبیل اختلالات تنفسی برطرف گردد.
چگونه میتوان از قوز کمر جلوگیری کرد؟
همیشه امکان پیشگیری از بروز قوز کمر وجود ندارد اما میتوان با تغییر سبک زندگی خود احتمال بروز آن را به حداقل رساند.
حالت بدن در هنگام استفاده از کامپیوتر
حالت بدن مهمترین عاملی است که در حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات یا از بین رفتن انحنای آن نقش مهمی را ایفا میکند. هنگامی که پشت کامپیوتر مینشینید باید قسمت میانی مانیتور با چشم شما در یک راستا قرار داشته باشد و کف پای شما به صورت صاف روی زمین قرار بگیرد. اطمینان حاصل کنید که کیبورد مماس با مچ دست شما است تا بازوی شما با زاویه ۹۰ درجه موازی با بدن تان قرار بگیرد.
وضعیت بدن در حالت ایستاده
گاهی اوقات وضعیت بدن در حالت ایستاده میتواند بر سلامت ستون فقرات تاثیر بگذارد. در حالت ایستاده باید کمر و شانههای شما با یکدیگر مطابقت داشته باشند و عضلات شکم خود را نیز درگیر نمایید. در صورتی که به واسطه شغلی که دارید مجبور هستید به سمت جلو متمایل شوید باید از وسایل کمکی ارگونومیک به منظور بهبود حالات بدن خود استفاده نمایید. استفاده از میز و صندلی مناسب که ارتفاع خوبی دارند به بهبود عملکرد بدن کمک میکند.
استفاده نامناسب از تبلت یا گوشی موبایل
اکثر افراد در هنگام تلویزیون نگاه کردن، پرسه زدن در اینترنت یا بازی با گوشی موبایل و تبلت خود به سمت جلو خم میشوند. این امر باعث درد گردن و سفتی آن و آسیب دیدگی دائمی خواهد شد. دفعه بعدی که قصد استفاده از این وسایل را دارید باید سعی کنید تا حد امکان بدن خود را در حالت مناسبی حفظ نمایید.
مصرف کلسیم، ویتامین دی و منیزیم
رژیم غذایی مدرن با تاثیرات مخرب بر سلامت استخوان همراه است زیرا اکثر مواد غذایی مصرفی فاقد ترکیبات مغذی ضروری و مورد نیاز بدن هستند که از جذب ویتامینهای حیاتی جلوگیری میکنند. امروزه پزشکان بر مصرف مقادیر زیاد شیر برای سلامت استخوان تاکید دارند و از همه افراد میخواهند در طول روز از مقادیر مناسبی کلسیم استفاده کنند.
برای آنکه سطح کلسیم به مقدار مطلوب در بدن برسد باید در کنار کلسیم از غذاهای حاوی ویتامین دی و منیزیم نیز استفاده کنیم. استفاده از سبزیجات برگ سبز از قبیل بروکلی و کلم پیچ به اندازه شیر گاو کلسیم دارد و بدن توانایی جذب کلسیم آنها را دارد. منابع عالی ویتامین دی عبارتند از قارچ و ماهی سالمون. جو دوسر و بادام درختی از منابع عالی منیزیم محسوب میشوند.
شما میتوانید برای دریافت بالاترین سطح کلسیم در وعده صبحانه از مقدار زیادی شیر بادام به همراه غذایی که از جو دوسر تهیه شده است استفاده نمایید. املت قارچ و کلم نیز میتواند یک غذای عالی دیگر برای جذب بالاترین مقدار کلسیم باشد.
ورزش کردن
ورزش کردن یکی از روشهای بسیار عالی برای افزایش قدرت استخوانهای بدن است که در بلند مدت سلامت استخوانها را تضمین میکند. با این حال تمرینات ورزشی سنگین مانند ورزش با وزنههای سنگین به معنای سلامت بیشتر استخوانها نیست. تمریناتی از قبیل یوگا و پیلاتس و حرکاتی که با استفاده از وزن بدن انجام میشوند جزء تمرینات عالی محسوب میگردند. استفاده از وزن بدن به منظور تقویت مفاصل یک روش بسیار عالی برای رشد مجدد استخوانها میباشد. انجام دادن حرکات ایروبیک در آب برای افرادی که دچار بیماریهای استخوانی مانند پوکی استخوان هستند بسیار مفید است.
سیگار کشیدن و پروتئین، سدیم و کافئین
سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد کافئین و مصرف بیش از حد پروتئین و سدیم از مواردی هستند که باعث آسیب دیدگی استخوان میشوند. سیگار کشیدن باعث اختلال در فرایند جذب کلسیم و سایر مواد مغذی مورد نیاز استخوان میشود. از سوی دیگر سیگار باعث ایجاد التهاب در بدن میشود و احتمال بروز درد ناشی از التهاب را افزایش میدهد. همه ما در طول روز مقادیر بسیار زیادی سدیم دریافت میکنیم. انواع غلات، برنجها و پاستاهای از قبل آماده شده، پودر کیک آماده و نانها حاوی مقادیر بسیار زیادی سدیم میباشند. مصرف سدیم در مقادیر بالا باعث کاهش سرعت جذب کلسیم میشود و بدن را با مشکلات متعددی مواجه خواهد کرد.
بدن برای تولید انرژی و انجام دادن سایر فعالیتهای حیاتی خود به پروتئین نیاز دارد اما مصرف بیش از حد پروتئین باعث افزایش سطح سولفات خواهد شد. از سوی دیگر سولفات سرعت دفع کلسیم توسط بدن را افزایش خواهد داد. سبک زندگی جدید باعث شده احتمال بروز کیفوز یا قوز کمر افزایش پیدا کند. پیروی کردن از رژیم غذایی سالم و ورزش کردن در دوران جوانی میتواند احتمال بروز کیفوز را به حداقل برساند. اما در صورتی که شما دچار کیفوز شدهاید میتوانید به کمک روشهای متعدد از سرعت پیشرفت آن بکاهید.