رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از رباطهای داخلی زانو است – که استخوان ران (فمور) را به قسمت پیشین استخوان درشت نی (تیبیا) متصل میکند. آسیب رباط ACL ، ممکن است پارگی جزئی یا کامل باشد، کشیدگی رباط یا جدایی رباط از استخوان باشد.
آسیب رباط صلیبی (ACL)
رباط ACL از روی رباط صلیبی خلفی (PCL) عبور میکند. رباطهای صلیبی این نام را از آنجا گرفتهاند که درون زانو در جهات مختلف از ناحیه ران تا استخوان درشت نی حرکت میکنند و شکل صلیب را میسازند. رباط ACL همراه با دیگر رباطها، زانو را ثابت نگه داشته و از خارج شدن ران و زانو از جای خود جلوگیری میکند.
وقتی رباطهای زانو کشیده شده اما پاره نمیشود، به این مشکل کشیدگی میگویند. آسیبهای رباط زانو، براساس شدت آسیب، درجات مختلفی دارد. حدود نیمی از تمامی افرادی که دچار آسیب رباط ACL میشوند، دچار آسیبهای دیگری مانند پارگی مینیسک، در دیگر بخشهای زانو نیز میشوند.
علت آسیب رباط صلیبی (ACL)
اکثر آسیبهای رباط صلیبی قدامی (ACL) در طول ورزش بویژه فوتبال، بسکتبال و اسکی رخ میدهد. احتمال آسیب به رباط ACL در زنان بیشتر از مردان است. آسیب ACL در شرایط زیر ممکن است رخ دهد:
- چرخش زانوها بویژه هنگامی که کف پاها روی زمین است – به عنوان مثال، از حالت پرش به زمین میرسد و پاها در جهت مخالف میچرخد
- تغییر سریع جهت، هنگام دویدن یا راه رفتن
- کاهش سرعت یا توقف ناگهانی در زمان دویدن
- کشیدن بیش از حد مفصل زانو
اگر ورزشهای پربرخورد انجام میدهید، و برخورد شدید مستقیم توسط بازیکن دیگر به زانو وارد شود، ممکن است رباط صلیبی دچار آسیب شود.
علائم
اگر رباط صلیبی دچار آسیب شود، ممکن است صدای تق مانند از آن ناحیه بشنوید و در زانو احساس درد کنید. زانو دچار عدم ثبات و خالی بودن شده، و احساس کنید که زانو قادر به تحمل وزن شما نیست. اگر ورزش میکنید، نمیتوانید آن را ادامه دهید – قادر نیستید روی پا راه بروید. بلافاصله اطراف مفصل زانو در طول یک یا دوساعت پس از آسیب، ورم ایجاد میشود. و ممکن است محدوده کامل حرکتی زانو از بین برود.
تشخیص
پزشک پس از آسیب، زانو را معاینه میکند. چندین تست حرکتی وجود دارد که میتوان جهت تشخیص ناحیه آسیب دیده زانو، انجام داد. پزشک آزمایشی به نام تست لاچمن انجام میدهد، تا احتمال آسیب رباط صلیبی را بررسی کند.
پزشک بطور معمول پارگی رباط صلیبی را با انجام معاینه جسمانی تشخیص میدهد، با این حال، انجام تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) نیز کارآمد است. انجام ام آر آی جهت بررسی احتمال آسیب در دیگر بخشهای زانو، اهمیت دارد.
آیا میتوان با وجود پارگی رباط صلیبی زانو (ACL) راه رفت؟
اگر رباط صلیبی زانو پاره شود، این ناحیه دردناک خواهد بود، و زانو نمیتواند وزن بدن را تحمل کند. زانو دچار بیثباتی شده و خالی کردن زانو را احساس میکنید (یا اینگونه به نظر خواهد رسید).
آیا آسیب دیدگی رباط صلیبی زانو (ACL) خودبخود ترمیم میشود؟
طرح درمان به شدت پارگی، یا کشیدگی ACL بستگی دارد. پارگی یا کشیدگی خفیف ممکن است با درمانهای غیر جراحی مانند فیزیوتراپی درمان شود. پارگی شدید یا کامل برای ترمیم، به جراحی نیاز دارد. پزشک یا جراح ارتوپد میتواند بهترین روش درمان را به شما توصیه کند.
درمان آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)
درمان آسیب رباط صلیبی ACL به شدت صدمات وارد شده، و اینکه بطور طبیعی چقدر فعال هستید، بستگی دارد. روشهای درمانی غیرجراحی و جراحی برای درمان آسیبهای رباط صلیبی زانو (ACL) بکار میرود. گرچه جراحی نیز گاهی اوقات لازم است، اما همه کسانی که رباط صلیبی آنها آسیب میبیند، نیاز به انجام جراحی ندارند.
مراقبتهای مورد نیاز
بلافاصله پس از آسیب، کنترل درد در روش رایس شامل :
- استراحت. باید تا زمانی که علائم برطرف میشود، از انجام فعالیتهایی مانند دویدن، راه رفتن به مدت طولانی که باعث زانو درد میشود، خودداری کنید.
- استفاده از یخ. میتوان از کیسه یخ در آن ناحیه استفاده کرد تا به کاهش درد و ورم کمک کند. کیسه یخ را میتوان چندین مرتبه در طول روز حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در هر بار استفاده کرد.
- کمپرشن. ورم را میتوان با پوشیدن یک بانداژ کشی و محکم در اطراف زانوی آسیب دیده کاهش داد.
- بالا نگه داشتن عضو. نگه داشتن زانو بالاتر از سطح کمر، به کاهش و کنترل ورم کمک میکند.
اگر نمیتوانید با زانوی آسیب دیده راه بروید، لازم است که از عصا استفاده کنید. پزشک یا فیزیوتراپ به شما توضیح خواهد داد که تا چه مدت لازم است از آن استفاده کنید.
داروها
اگر درد دارید، میتوانید داروهای مسکن بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن مصرف کنید. در صورتی که درد شدید است، پزشک میتواند مسکنهای قویتری را برای شما تجویز کند. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن علاوه بر کاهش درد، ورم و التهاب را نیز برطرف میکنند. همیشه اطلاعات مورد نیاز بیمار را، که همراه با دارو ارائه میشود، بخوانید و اگر ابهامی در این مورد وجود دارد، از داروساز یا پزشک بپرسید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپ زانو را ارزیابی کرده و سپس یک برنامه توانبخشی که مناسب نیازهای شما است، طراحی میکند.
برنامه فیزیوتراپی به گونهای طراحی شده که بهترین احتمال ممکن، جهت بازگشت به فعالیتهای عادی را ارائه دهد. مراقب باشید که تمرینات ورزشی را به همان روش انجام دهید، زیرا آنها بخش مهمی از روند بهبودی شما هستند. هدف از فیزیوتراپی کمک به ترمیم محدوده کامل حرکتی زانو، قدرت و ثبات و بازگشت به عملکرد طبیعی آن است.
جراحی
در صورتی که در هنگام ورزش یا گاهی اوقات در حین راه رفتن، زانو دچار بیثباتی و احساس خالی شدن میشود، پزشک ممکن است به بیمار جراحی را توصیه کند. اگر شما به طور مداوم ورزش میکنید یا شغلی دارید که نیاز به تحرک جسمانی زیاد دارد، جراحی ممکن است بهترین راه حل برای ترمیم صدمات باشد. به عنوان مثال، انجام ورزشهایی که شامل چرخش و چرخاندن زیاد بدن باشد، مانند فوتبال یا بسکتبال، و داشتن شغلهای فیزیکی یا دستی مانند مشاغل نظامی، آتشنشانی، افسر پلیس یا کارهای ساختمانی.
با این حال، پیش از انجام جراحی، ممکن است تمایل داشته باشید که ابتدا با انجام فیزیوتراپی روند بهبودی را تجربه کنید. به هر حال، پزشک توصیه نمیکند که بلافاصله پس از آسیب، جراحی انجام شود. بهتر است حداقل یک یا دو هفته منتظر بمانید تا ورم زانو کاهش یابد.
معمولاً بین شش تا ۱۲ ماه زمان لازم است تا بتوانید پس از جراحی به فعالیت کامل بازگردید. بعد از جراحی، شما نیاز به فیزیوتراپی طولانی و فشرده دارید. برای بررسی مزایا و عوارض جراحی و روش درمان صدمات، با پزشک خود صحبت کنید.
دلایل استفاده از زانوبند رباط صلیبی
زانوبند رباط صلیبی زانو، حمایت بسیار بالایی را پس از پارگی و شکاف رباط صلیبی ایجاد میکند. از زانوبند به جای جراحی، در زمانی که منتظر انجام جراحی هستید، یا دوران بهبودی پس از جراحی، میتوان استفاده کرد.
زانوبندهای رباط صلیبی یک راه مناسب جهت ایجاد ثبات اضافی به زانو است، به آن فرصت بهبودی میدهد و از آسیب بیشتر جلوگیری میکند. ممکن است برای مدت زمان کوتاهی در حالی که زانو را تقویت کرده یا در دوره بهبودی پس از جراحی هستید، به آن نیاز داشته باشید، یا برای بهبودی کامل و رهایی از آسیب، یک راه حل طولانی مدت باشد.
آنها تاثیر چشمگیری ایجاد میکنند که با اطمینان، به ورزشها و فعالیتهای دیگر خود بازگردید. سه دلیل مهم وجود دارد که نشان میدهد به یک زانوبند رباط صلیبی زانو نیاز دارید:
جهت پیشگیری از آسیبها
بسیاری از افراد ورزشکار برای کاهش خطر آسیب، از زانوبند استفاده میکنند. تقریباً ۸۰ % از آسیبهای رباط صلیبی ناشی از برخورد نیست و به دلیل فشار و نیروی بیش از حد بر رباط صلیبی ایجاد میشود. با تغییر مسیر نیروهایی که به رباط وارد میشود، میتوان خطر آسیب را کاهش داد.
ثبات پس از آسیب
رباط صلیبی قدامی، اصلیترین تثبیتکننده زانو است. هنگامی که به این رباط صدمه وارد میشود، ثبات زانو کاهش یافته و میتواند باعث خالی کردن زانو در طول فعالیتهای روزانه یا هنگام ورزش کردن شود.
اگر زانو بطور مداوم دچار احساس خالی کردن شود، ممکن است آسیب بیشتری به زانو بخصوص غضروف وارد شود. برخی از افراد میتوانند با تمرینات قدرتی و ثبات دهنده بر این مشکل غلبه کنند، اما از زانوبند رباط طبی، مزایای بیشتری دریافت میکنند.
استفاده از زانوبند پس از جراحی رباط صلیبی زانو
بسیاری از افراد پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی، از زانوبند استفاده میکنند. اما آیا استفاده از زانوبند پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی ضروری است؟ و اگر از زانوبند استفاده نشود، چه اتفاقی میافتد؟ آیا باید از بریس زانو استفاده کرد؟
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که اطلاعات دقیقی در مورد اینکه آیا زانوبند پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی به بهبود پیوند کمک میکند یا خیر، وجود ندارد. در چندین مطالعه، بیمارانی که جراحی بازسازی رباط صلیبی انجام داده و پس از آن از زانوبند استفاده کردند، با بیمارانی که از آن استفاده نکردند، مقایسه شدهاند. اما هیچ یک از این تحقیقات، تفاوت معنیداری را بین این دو گروه از بیماران نشان ندادهاند.
احتمال وجود دارد که آزمایشات کافی برای تشخیص تفاوت بین این دو گروه از بیماران انجام نشده باشد. با این حال، حتی اگر تفاوت کمی بین بیمارانی که از بریس استفاده میکنند و بیماران بدون بریس وجود داشته باشد، این تفاوت بسیار اندک است. بنابراین، تصمیم اینکه آیا پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی، زانوبند به بیمار داده شود یا خیر، بیشتر از دادههای علمی، به تصمیم جراح بستگی دارد.
مزایا
- در صورت افتادن یا لغزیدن از شما محافظت میکند
- زانو را همیشه در حالت استراحت نگه میدارد
- به حفظ کشش زانو کمک میکند
عوارض
- ممکن است احتمال افتادن یا لغزیدن بیماران را بیشتر کند
- پوشیدن آن احساس ناراحتی ایجاد کند
- حرکات طبیعی زانو را سخت کند
انتخاب و قرار دادن زانوبند
اگر در طول مسابقات ورزشی از زانوبند استفاده میکنید، اطمینان حاصل کنید که زانوبند توسط پزشک تجویز شده باشد. بریسهای زانوی بدون نسخه، که در داروخانه در دسترس است، از نمونههای مناسب نیستند. همچنین اطمینان حاصل کنید که پزشک اندازه زانوبند مناسب شما را مشخص کرده و آن را به درستی در جای خود قرار دهید. گرچه بریسهای زانو حمایت قابل توجهی از آن انجام نمیدهند، اما اگر به درستی روی پا قرار نگیرند، هیچ حمایتی از زانو نخواهند داشت.
