آرتریت روماتوئید (RA) یا روماتیسم مفصلی نوعی آرتریت التهابی طولانی مدت است که به تدریج ایجاد می‌شود و ناشی از واکنش خود ایمنی است. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن به اشتباه پروتئین‌هایی را تولید می‌کند که وظیفه مقابله با عفونت‌ها را دارند. این پروتئین‌ها که تحت عنوان آنتی‌بادی شناخته می‌شوند به بافت بدن حمله می‌کنند.
اگر آرتریت روماتوئید صدمات جبران ناپذیری را به مفاصل وارد کند، می‌تواند منجر به ناتوانی فرد شود. به طور معمول می‌توان با تجویز برخی داروها سرعت سیستم ایمنی بدن را کاهش داد و در نتیجه از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهد شد. همچنین در صورت نیاز داروهای مسکن برای کاهش علائم تجویز می‌شوند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزو نوبت با شماره ۰۹۱۰۷۸۰۳۱۵۵ تماس بگیرید
علائم
در بیشتر افراد علائم روماتیسم مفصلی به صورت نامحسوس شروع می‌شود و ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا بیماری پیشرفت کند و بیمار را نیازمند مراقبت‌های پزشکی نماید.
علائم و نشانه‌های اولیه آرتریت روماتوئید ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سفتی مفصل که اغلب در دست‌ها و پاها احساس می‌شود و معمولاً در صبح بیشتر است
- درد و تورم مفصل
- خستگی
- درد عضلانی
- تب درجه پایین
- بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها
آرتریت روماتوئید به طور معمول ابتدا مفاصل کوچک مانند دو مفصل اول انگشتان دست و مفصل اول انگشتان پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائم آرتریت روماتوئید در دست به ندرت در قسمت دیستال یا بیرونی‌ترین بخش مفاصل رخ می‌دهد. روماتیسم مفصلی همچنین ممکن است در یک مفصل بزرگ مانند زانو یا شانه شروع شود و از مفصلی به مفصل دیگر حرکت کند یا به مدت طولانی قبل از عود ناپدید شود. آیا نگران هستید که شما یا شخصی که می‌شناسید دارای علائم آرتریت روماتوئید باشید؟
علل
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که ناشی از عملکرد غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن است. در یک سیستم ایمنی سالم، بدن به باکتری‌ها و ویروس‌های خارجی حمله می‌کند. اما در بیماری خود ایمنی، بدن به طور تصادفی به بافت‌های سالم حمله می‌کند. در آرتریت روماتوئید، بدن به بافت مفصلی خود حمله می‌کند. این حملات باعث فرسایش مفصل، کاهش حرکت و در برخی موارد آسیب زدن به سایر قسمت‌های مرتبط مانند ریه‌ها، قلب، رگهای خونی و چشم می‌شود.
در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، تولید سلول‌های سفید خون در غشای سینوویال بیش از حد معمول است. این غشاء به عنوان سینوویوم نیز شناخته می‌شود، که حفره‌های مفاصل را پوشانده و باعث التهاب می‌شود. این روند می‌تواند منجر به فرسایش مفصل، کاهش حرکت و در برخی موارد آسیب زدن به سایر قسمت‌های مرتبط مانند ریه‌ها، قلب، رگهای خونی و چشم شود.
در صورت عدم درمان این بیماری، ممکن است بافت پانوس (فیبروزه) شکل گیرد که در آن رشد بیش از حد و ناهموار در یک مفصل وجود دارد. این بافت می‌تواند باعث فرسایش بیشتر و آسیب رساندن به غضروف و استخوان شود.
عوامل خطر
مشخص نیست که دقیقاً چه عواملی باعث بروز آرتریت روماتوئید می‌شوند. برخی از عوامل مؤثر در این زمینه که شناسایی شده‌اند عبارتند از:
ژنتیک
گونه‌های خاص موجود در ژن‌های آنتی‌ژن لکوسیت‌های انسانی (HLA) با خطر بالاتر ابتلا به روماتیسم مفصلی همراه هستند. این تغییرات باعث می‌شوند گلبول‌های سفید خون سریع‌تر از حد معمول به اصلاح ناهنجاری‌های مفاصل بپردازند. این روند ممکن است منجر به التهاب و آسیب بافتی ناشی از آرتریت روماتوئید شود.
با این حال آرتریت روماتوئید یک بیماری ارثی نیست. همه افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید گونه خاص HLA را ندارند و بالعکس همه افرادی که گونه خاصی از HLA را دارند به آرتریت روماتوئید مبتلا نمی‌شوند. همچنین ژن‌ها باعث ایجاد این بیماری نمی‌شوند بلکه خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. سایر ژن‌ها به غیر HLA نیز با آرتریت روماتوئید ارتباط دارند.
باکتری‌ها و ویروس‌ها
اعتقاد بر این است که برخی از عفونت‌های میکروبی نقش مهمی در تحریک و پیشرفت آرتریت روماتوئید دارند. این عفونت‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- عفونت لثه به ویژه gingivalis
- عفونت ادرار به خصوص mirabilis
- ویروس اپشتین-بار که در اکثر مواقع عامل مونونوکلئوز شناخته می‌شود
سیگار
تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های خاص موجود در هوا می‌تواند در خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در فرد نقش داشته باشد. برخی از این آلاینده‌ها عبارتند از:
- دود تنباکو
- گرد و غبار سیلیس که عمدتاً افراد شاغل در صنعت معدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- روغن‌های معدنی خاص مانند آن چه که در روغن هیدرولیک یافت می‌شود.
استفاده از دخانیات می‌تواند شدت علائم روماتیسم مفصلی را افزایش دهد. همچنین دخانیات ممکن است با داروهای آرتریت روماتوئید تداخل داشته باشد. استفاده از دخانیات به ویژه سیگار کشیدن شاید موجب افزایش مهلک ضربان قلب و تنفس شود. این افزایش ممکن است منجر به از بین رفتن تمایل به ورزش و در نتیجه ضعف بیشتر مفصل شود. همچنین در صورت نیاز به جراحی استعمال دخانیات می‌تواند خطر بروز عوارض را افزایش دهد.
جنسیت
آرتریت روماتوئید به مراتب در بانوان شیوه بیشتری دارد و حدود ۷۰ درصد از موارد تشخیص داده شده را در بر می‌گیرد. علت دقیق ابتلای بالای زنان به آرتریت روماتوئید مشخص نیست اما تصور می‌شود که عوامل هورمونی در این امر نقش دارند. این وضعیت در دوران بارداری کاهش یافته یا ناپدید می‌شود و عود بیماری در افراد مبتلا ممکن است در هفته‌های پس از زایمان مشاهده شود. به نظر می‌رسد دلیل این امر تولید پرولاکتین، هورمون تولید شیر باشد که دارای اثر التهابی است.
ضربه فیزیکی
ضربات جسمی مانند آسیب‌های ورزشی با بروز آرتریت روماتوئید مرتبط هستند. ضربه فیزیکی می‌تواند التهاب را تحریک کند. تصور می‌شود التهاب احتمالاً در ایجاد آرتریت روماتوئید طی مدت زمان نقش داشته باشد. با این حال علت این روند کاملاً مشخص نیست. برخی افراد ممکن است استعداد ابتلا به چنین التهابی را از پیش داشته باشند.
چاقی
تحقیقات نشان داده‌اند که چاقی ممکن است در پیشرفت بیماری تأثیر بگذارد. علت این امر مشخص نیست اما یک فرضیه این است که سلول‌های چربی پروتئین‌هایی به نام سیتوکین را آزاد می‌کنند که باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شوند.
همچنین چاقی ممکن است تأثیر منفی روی اثربخشی درمان روماتیسم مفصلی به ویژه در صورت استفاده از برخی داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) داشته باشد. همچنین ممکن است چاقی منجر به زوال زودرس مفاصل اصلی مانند زانوها به دلیل افزایش فشار شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزو نوبت با شماره ۰۹۱۰۷۸۰۳۱۵۵ تماس بگیرید
عوارض
علائم و نشانه‌های دیگری از آرتریت روماتوئید با پیشرفت بیماری ممکن است ایجاد شوند. برخی از این علائم عبارتند از:
- آرتریت روماتوئید در دست‌ها: تورم همراه با آرتریت روماتوئید منجر به بروز سندرم تونل کارپال در برخی افراد می‌شود. این سندرم به دلیل فشردگی عصبی است که از مچ دست عبور می‌کند و با گزگز، بی‌حسی و ضعف در دست مشخص می‌شود. برخی تغییرات دائمی استخوان نیز ممکن است همراه با آرتریت روماتوئید طولانی مدت رخ دهند. این تغییرات شامل تغییر شکل گردن قو، تغییر شکل بوتونیر، انحراف زند زبرین و برجستگی تاندون‌های اکستانسور دست هستند.
- آرتریت روماتوئید در زانو: التهاب زانو با مشکل خم شدن زانو، آسیب به استخوان‌های زانو و شل شدن بیش از حد رباط‌های نگهدارنده زانو همراه است. این مشکل ممکن است باعث ایجاد کیست بیکر شود. این کیست با مایع مفصلی در فضای توخالی پشت زانو پر می‌شود.
- آرتریت روماتوئید در پا: درد پا ممکن است باعث شود فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید وزن خود را روی پاشنه‌ها بیندازد در حالی که انگشتان پا به سمت بالا خم می‌شوند. قسمت بالای پا ممکن است قرمز و متورم و پاشنه دردناک باشد.
- گره‌های آرتریت روماتوئید: این گره‌ها توده‌های محکمی هستند که در زیر پوست معمولاً در نزدیکی مفاصل ملتهب یا نقاط فشار ایجاد می‌شوند. محل‌های متداول تشکیل این گره‌ها زیر بازو، آرنج و انگشتان و بند انگشتان دست هستند.
- آرتریت روماتوئید در ریه‌ها: ممکن است باعث تنگی نفس و سرفه خشک شود.
- آرتریت روماتوئید در ستون فقرات گردنی، استخوان‌های گردن: اگرچه آرتریت روماتوئید به طور معمول سایر مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما در عین حال می‌تواند بر ستون فقرات تأثیر بگذارد. در این صورت بیماری باعث ایجاد کمردرد و در موارد شدید تخریب مفاصل می‌شود.
- التهاب رگهای خونی (واسکولیت): ممکن است باعث ایجاد بثورات مختصِ آرتریت روماتوئید به صورت نقاطی شبیه زخم و علائم متنوعی بسته به محل رگهای خونی آسیب دیده شود.
- التهاب پوست: منجر به اختلالات پوستی متعددی مانند کهیر مزمن و بثوراتی تحت عنوان کهیر می‌شود.
- التهاب بافت اطراف قلب (پریکاردیت): ممکن است باعث ایجاد درد قفسه سینه و تنگی نفس شود.
تشخیص
تشخیص آرتریت روماتوئید معمولاً توسط متخصص روماتولوژی، یعنی پزشکی که در درمان التهاب و درد در مفاصل، عضلات یا بافت‌های فیبروز تخصص دارد، انجام می‌شود.
تشخیص روماتیسم مفصلی ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد، زیرا شروع آن می‌تواند نامحسوس باشد. همچنین، این بیماری علائمی شبیه به سایر بیماری‌های طولانی مدت مانند آنفولانزا و سایر انواع آرتروز دارد، مانند نشانگان رایتر.
برخلاف سایر انواع آرتروز، برای تشخیص آرتریت روماتوئید هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد. متخصص روماتولوژی برای رد سایر شرایط و شناسایی علت علائم فرد بیمار، به اطلاعات جمع‌آوری شده متکی است. تشخیص ممکن است از طریق ترکیبی از موارد شامل سابقه پزشکی و علائم گزارش شده، معاینه فیزیکی، آزمون‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری پزشکی انجام شود.
مصاحبه و معاینه فیزیکی
مهم است که بیمار هرگونه درد مفصل و سایر علائم و همچنین مدت زمانی که علائم ادامه دارند را برای پزشک توضیح دهد.
پزشک به دنبال علائم آرتریت روماتوئید مانند تورم، حساسیت، مفاصل گرم با حرکت دردناک یا محدود و گره‌های روماتوئید است (به عوارض مراجعه کنید). همچنین ممکن است پزشک در خصوص سابقه پزشکی خانوادگی از شما بپرسد. اگر عضوی دیگر از خانواده به این بیماری مبتلا باشد در این صورت فرد بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید خواهد بود.
آزمون‌های آزمایشگاهی
اگر پزشک به آرتریت روماتوئید مشکوک باشد ممکن است یک یا چند آزمایش خون برای تشخیص درخواست دهد. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش آنتی‌بادی‌های روماتوئید فاکتور (RF) و ضدپپتید حلقوی سیترولینه (CCP): روماتوئید فاکتور پروتئینی است که به بافت‌های سالم حمله می‌کند. در صورت وجود این پروتئین احتمال ابتلای فرد به آرتریت روماتوئید یا بیماری التهابی دیگر حدود ۸۰ درصد است. آنتی‌بادی‌های ضد پپتید حلقوی سیترولینه نشان می‌دهند که فرد به احتمال زیاد به آرتریت روماتوئید مبتلا می‌شود.
- اندازه‌گیری نشانگرهای التهابی: سطح بالای غیر عادی نشانگرهای خاص در خون می‌تواند تشخیصی بر حضور علائم ناشی از بیماری التهابی مانند آرتریت روماتوئید باشد. نشانگرهای التهابی که ممکن است از طریق آزمایش خون تشخیص داده شوند عبارتند از:
- فاکتور نکروز توموری آلفا
- میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR یا میزان سدیمانتاسیون)
- پروتئین واکنشی سی (CRP)
وجود آنتی‌بادی‌های ضد پپتید حلقوی سیترولینه در خون نشان می‌دهد که فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است علائم شدیدی را تجربه کند و نیاز به درمان ویژه‌ای دارد.
تصویربرداری پزشکی
پزشک ممکن است انجام تصویربرداریِ اشعه ایکس، اولتراسوند یا رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) از مفصل آسیب دیده را توصیه کند. انجام این موارد می‌تواند به رد سایر شرایط با علائم مشابه مانند نقرس کمک کند. هرچند در مرحله اولیه آرتریت روماتوئید هر گونه آسیب مشخص ناشی از این بیماری ممکن است به آسانی قابل ردیابی نباشد.
درمان آرتریت روماتوئید
برای جلوگیری از آسیب دائمی مفصل شروع درمان در اسرع وقت بسیار مهم است. روماتیسم مفصلی معمولاً با درمان مناسب و زودهنگام قابل کنترل است. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد. آرتریت روماتوئید معمولاً یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان و مراقبت مادام العمر دارد.
اهداف اصلی درمان آرتریت روماتوئید عبارتند از:
- جلوگیری از آسیب مفصل
- به حداقل رساندن درد و سایر علائم و حفظ کیفیت زندگی
- جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های همراه مانند پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی عروقی
سه بعد اصلی در درمان آرتریت روماتوئید وجود دارند:
- دارو
- تن‌درمانی
- جراحی (در بعضی موارد)
داروها
آرتریت روماتوئید معمولاً با استفاده از ترکیبی از داروها درمان می‌شود. پنج نوع اصلی از داروهایی که برای آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند عبارتند از:
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) مانند متوترکسات. این دسته از داروها با متوقف ساختن تاثیرات مواد شیمیایی آزاد شده توسط سیستم ایمنی بدن اثرات خود را اعمال می‌کنند. این مواد شیمیایی می‌توانند به استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و غضروف‌های اطراف آسیب برسانند.
- عوامل بیولوژیک: این عوامل به عنوان اصلاح کننده‌های پاسخ بیولوژیکی شناخته می‌شوند و دسته جدیدتری از DMARDها هستند. زمانی که DMARDهای بیولوژیک با نوع غیر بیولوژیک جفت شوند بسیار مؤثر هستند. داروهای بیولوژیک ممکن است به صورت داخل وریدی یا تزریقی تجویز شوند.
- استروئیدها: این داروها به سرعت علائمی مانند درد مفصل، سفتی و تورم را بهبود می‌بخشند. استروئیدها در مواردی که آرتریت روماتوئید توانایی فرد برای عملکرد طبیعی را به شدت محدود می‌کند و تا زمانی که DMARDهای جلوگیری کننده از آسیب مفصل شروع به عمل کنند، توصیه می‌شوند. داروهای استروئیدی ممکن است به صورت تزریقی برای تسکین هدفمند درد استفاده شوند.
- مسکن‌ها. NSAIDها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا سلکوکسیب می‌توانند تسکین دهنده درد باشند و همزمان التهاب را نیز کاهش دهند. اگرچه این داروها از پیشرفت آرتریت روماتوئید با گذشت زمان جلوگیری نمی‌کنند. پاراستامول که تحت عنوان استامینوفن شناخته می‌شود و کدئین تأثیری روی التهاب ندارند اما ممکن است در تسکین درد مفید باشند. به عنوان مثال می‌توان در رابطه با مفصلی که به شدت آسیب دیده است و قابل جایگزینی با جراحی نیست از پاراستامول‌ها استفاده کرد.
تن‌درمانی
علاوه بر دارو پزشک ممکن است شما را به یک متخصص توانبخشی ارجاع دهد که می‌تواند برای بازگرداندن عملکرد و تحرک مفصلی با شما کار کند. این فرد می‌تواند یک متخصص تن‌درمانی باشد.
تن‌درمانی بر ایجاد قدرت و بهبود تحرک تمرکز دارد. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید متوسط تا شدید تمایل دارند به طور مداوم با یک متخصص تن‌درمانی کار کنند. ممکن است با توجه به علائم یا محدودیت‌های فرد بیمار از تکنیک‌های مختلفی استفاده شود.
درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تمرینات قدرتی و دامنه حرکتی
- گرما و سرما درمانی
- درمان با اولتراسوند
- تحریک الکتریکی از راه پوست
- آب‌درمانی
کاردرمانی
کاردرمانی با پشتیبانی از بیمار در غلبه بر محدودیت‌های جسمی از استقلال فردی حمایت می‌کند و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد. کاردرمانی اغلب با استفاده از ابزارها و وسایل کمکی انجام می‌شود.
نمونه‌هایی از کاردرمانی عبارتند از:
- نصب دستگیره‌های بزرگتر یا دستگیره‌هایی که گرفتن آن‌ها راحت‌تر است.
- پیدا کردن صندلی‌های ارگونومیک که به شما اجازه می‌دهد بدون احساس ناراحتی بنشینید.
- انتخاب عصا، واکر یا سایر وسایل حرکتی متناسب با نیاز فرد بیمار
- بازآرایی مجدد کابینت‌ها و قفسه‌ها برای دسترسی آسانتر به وسایل مورد نیاز
- تعویض کلیدهای روشنایی با اسلایدر
- استفاده از کنترل‌های فرمان صوتی
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی نیز در بین افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مورد استقبال قرار می‌گیرد. در خصوص فواید این نوع درمان تا حد زیادی تحقیق صورت نگرفته است. با این حال طرفداران این روش معتقدند ماساژ می‌تواند باعث ایجاد آرامش و تقویت حرکت ملایم مفصل شود که هر دو به معنای درد کمتر و بهبود روحیه هستند.
رژیم غذایی
هیچ پاسخ مشخصی در خصوص اینکه چه رژیمی در صورت ابتلا به آرتریت روماتوئید باید رعایت شود وجود ندارد. شواهد متناقض زیادی در این رابطه وجود دارند و رژیم‌های غذایی متفاوت ممکن است از طرق مختلف روی افراد تأثیر بگذارند. با این حال به طور کلی رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
- یک رژیم غذایی متعادل و متنوع حاوی مقدار زیادی میوه، سبزیجات، ماهی، حبوبات، آجیل و روغن زیتون برای دریافت تمام ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی مورد نیاز
- مواد غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی‌های روغنی، جلبک دریایی و گردو
- مواد غذایی غنی از کلسیم مانند محصولات لبنی و محصولات غیر لبنی غنی شده با کلسیم
- مواد غذایی غنی از ویتامین دی مانند تخم مرغ
- مواد غذایی غنی از آهن مانند سبزیجات به رنگ سبز تیره
ممکن است در افراد دارای اضافه وزن جهت کاهش فشار روی مفاصل آسیب دیده کاهش وزن توصیه شود. با این حال گاهی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی اشتهای خود را از دست می‌دهند و ممکن است برای اطمینان از مصرف مقدار کافی کالری و مواد مغذی یک رژیم غذایی خاص به آن‌ها توصیه شود.
مکمل‌ها
استفاده از درمان‌های طبیعی برای درمان آرتریت روماتوئید هنوز به طور قطعی تأیید نشده است، اما مصرف همزمان داروهای تجویز شده و درمان‌های خاص می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل‌های حاوی گاما-لینولنیک اسید (GLA) می‌تواند بهبود درد، سفتی و قدرت نگهداشتن مفصل را به همراه داشته باشد. این مکمل‌ها شامل روغن گل مغربی و روغن گل گاوزبان هستند و بهتر است با روغن ماهی ترکیب شوند تا سنتز مواد التهابی از طریق تولید GLA کاهش یابد.
در صورتی که مقدار کافی کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی دریافت نشود، مصرف مکمل‌ها توصیه می‌شود. این مکمل‌ها می‌توانند در به حداقل رساندن عوارضی مانند از دست دادن استخوان که با آستروئید درمانی همراه است، کمک کنند.
بعضی افراد گزارش داده‌اند که دریافت درمان‌های خانگی مانند روغن‌های اساسی و زردچوبه به تسکین علائم آرتریت روماتوئید کمک می‌کند، اما هیچ مدرک پزشکی قوی برای تأیید این موارد وجود ندارد.
به هیچ عنوان نباید آرتریت روماتوئید را فقط با استفاده از مکمل‌های طبیعی درمان کرد و باید با مراجعه به پزشک معالجه شود.
جراحی
گاهی اوقات برای درمان مفاصل مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام عمل جراحی لازم است. عمل‌های جراحی می‌توانند شامل جراحی‌های جزئی مانند آزادسازی عصب یا تاندون یا جراحی‌های بزرگ مانند تعویض مفصل ران، زانو، شانه و آرنج باشند.
پیشگیری
هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از بروز آرتریت روماتوئید وجود ندارد. با این حال چند روش شناخته شده وجود دارند که با استفاده از آن‌ها فرد می‌تواند میزان خطر را کاهش دهد. این روش‌ها عبارتند از:
- ترک استعمال دخانیات
- تحرک بدنی و داشتن رژیم غذایی سالم
- تلاش برای رسیدن به وزن سالم
همچنین این نکته مهم است که به محض بروز علائم به پزشک مراجعه کنید. درمان زودرس می‌تواند میزان پیشرفت آرتریت روماتوئید و همچنین هرگونه آسیب دائمی ناشی از عود بیماری را به حداقل برساند.
