اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

شکل طبیعی ستون فقرات دارای انحناهایی می باشد. همانطور که در شکل ملاحظه می کنید در صورتی که از پشت یا جلو به مهره های ستون فقرات نگاه کنیم نباید انحنایی داشته باشد و باید صاف باشد.

انحراف ستون فقرات به اطراف اسکولیوز نامیده می شود که بر اساس شکل Cیا S نامیده می شوند و بر اساس سن بیمار، شدت انحراف و شرایط زندگی نحوه درمان آن نیز متفاوت است.

علائم

علائم انحراف ستون فقرات که می توان از آن به عنوان زنگ خطر یاد کرد و والدین، خود فرد و مراقبین او باید بدان توجه کنند شامل:
• عدم تقارن شانه ها
• درد در ستون فقرات و پاها
• عدم تناسب لباس
• کجی در ستون فقرات و راه رفتن
• وجود برجستگی نامتقارن در ستون فقرات هنگام خم شدن فرد

نکته: یکی از تست های تشخیصی که والدین می توانند برای تشخیص و درمان اسکولیوز فرزندان خود انجام دهند در شکل نشان داده شده که در صورت مثبت بودن آن باید به پزشک مراجعه نمایند.

روش های تشخیصی

• عکس رادیوگرافی

• معاینه بالینی

• اسکن ستون فقرات

علت

بسیاری از انواع اسکولیوز ها به عنوان اسکولیوز با علت نامشخص یاد می شوند به این منظور که نمی توان برای آن علت مشخصی تعیین کرد که بیشتر در سن بلوغ اتفاق می افتد و در دختران شیوع بیشتری نسب به پسران دارد. گذشته از این که علت نامشخص است اما عوامل دیگری در شکل گیری این اختلال نقش دارند. از جمله این عوامل می توان به الگوهای غلط نشستن و ایستادن، الگوی ناصحیح خوابیدن، حمل کوله و وسایل مدرسه به شکل ناصحیح، عدم توازن تن عضلات در پی آسیب های عصبی و بسیاری عوامل محیطی دیگر.

هر چند که ما اغلب انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) را به عنوان بیماری کودکان و نوجوانان می‌پنداریم و کجی ستون فقرات نوزاد امری شایع است ، اما مطالعات اخیر، شیوع و اثرات اسکولیوز در بزرگسالان را نشان می‌دهد. در حالی که نرخ اسکولیوز در نوجوانان در حدود ۲ تا ۴ درصد برآورد شده است، مطالعات انجام شده در بزرگسالان، نرخ اسکولیوز را بین ۱۲ و ۲۰ درصد نشان می‌دهد. یک مطالعه که در بزرگسالان سالم بالاتر از ۶۰ ساله انجام شده، نرخ اسکولیوز را ۶۸٪ شناسایی کرده است. واضح است که نرخ اسکولیوز در واقع با افزایش سن، بالاتر می‌رود

درمان

درمان غیرجراحی اسکولیوز بسته به شدت انحراف می تواند به شکل های مختلفی انجام شود. در تمام موارد درمان انحراف ستون فقرات می توان حرکات اصلاحی که با هدف کشش عضلات کوتاه شده و تقویت عضلات تضعیف می باشد داده می شود را انجام داد ، ورزش اسکولیوز بسته به مشکل هر فرد باید دارای پروتکل مشخصی باشد. درمان دیگر بریس ستون فقرات می باشد که از جمله آنها می توان به بریس میلواکی Milwaukee، بریس بوستون Boston و بریس لیونیز Lyonnais اشاره کرد.

اینکه بیمار کدامیک از بریس ها را استفاده کند به تشخیص پزشک و نیز شدت و محل انحراف و همچنین سن بیمار بستگی دارد.

نکته: درمان جراحی تنها زمانی انجام می شود که شدت انحراف با وجود اینکه بین ۴۵ تا ۶۰ درجه است عملکرد قلبی عروقی و همچنین تنفسی بیمار مختل شده باشد.

برجستگی قفسه سینه (پکتوس کاریناتوم، سینه کبوتری یا برآمدگی قفسه سینه) بدشکلی‌ای در ناحیه قفسه سینه است که در اثر آن غضروف دنده و استخوان جناغ سینه (استرنوم) برآمده می‌شود. موارد خفیف نیازی به درمان ندارد، اما موارد متوسط تا شدید را می‌توان با موفقیت با بریس درمان کرد.