تاندینوپاتی یا تاندونیت آشیل، یک ناراحتی در تاندون آشیل است. این درد یکی از شایعترین دردهایی است که هنگام راه رفتن یا دویدن در پشت پاشنه و پشت مچ پا احساس میشود. این ناراحتی میتواند افراد فعال و غیرفعال را تحت تأثیر قرار دهد و ۲۴٪ از ورزشکاران احتمال مبتلا شدن به این بیماری را دارند. حدود ۵۰٪ از دوندگان این درد را تجربه میکنند. تاندونیت آشیل میتواند باعث محدودیت توانایی در راه رفتن، بالا رفتن از پلهها یا شرکت در فعالیتهای تفریحی شود. فیزیوتراپیستها به افراد مبتلا به تاندونیت آشیل کمک میکنند تا درد در ناحیه آسیب دیده را کاهش دهند و قدرت، انعطاف پذیری و تحرک را به تاندون آسیب دیده برگردانند و در صورت وجود تورم، آن را کاهش دهند.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید برای درمان تاندونیت آشیل از روشهای غیر جراحی با رویکرد پلکانی استفاده میکنند. درمان از روشهای ساده مانند استراحت، دارو، ورزش، کفش طبی و فیزیوتراپی استفاده میکنند. در صورت لزوم از درمانهای پیچیدهتر مانند تزریق کورتون تحت هدایت دستگاه سونوگرافی استفاده میشود.
تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل ناراحتي تاندون آشیل است. آشیل نوعی بافت ضخیم است كه در امتداد پشت ساق پا عضلات ساق پا را به پاشنه متصل میکند. اصطلاح “تاندونیت” به هر مشکلی در تاندون اعم از کوتاه مدت یا بلند مدت گفته میشود. وقتی فرد پای خود را به زمین میزند (مثلاً میدود یا میپرد) تاندون آشیل نیرو را از عضلات ساق پا به سمت پایین منتقل میکند و به کنترل موقعیت مچ پا هنگام برخورد پا به زمین کمک میکند. تاندونیت آشیل زمانی ایجاد میشود که فشار وارد شده بر روی تاندون آشیل بیشتر از توانایی آن باشد. این وضعیت میتواند پس از یک حادثه (آسیب حاد) یا پس از تحریک تکراری یا “میکروتروما” (آسیب مزمن) رخ دهد. غالباً درد تاندون آشیل نتیجه ضربه تکراری به تاندون است که میتواند منجر به تاندونیت مزمن آشیل شود. تجزیه تدریجی بافت غالباً با فیزیوتراپی درمان میشود.
تاندونیت آشیل با چندین فاکتور مختلف مرتبط است، از جمله:
- سفتی عضله ساق پا
- ضعف عضلات ساق پا
- ساختار غیرعادی پا
- مکانیک غیرعادی پا
- کفش نامناسب
- تغییر در یک تمرین معمول یا فعالیت ورزشی
- چاقی
درد میتواند در هر نقطه از طول تاندون وجود داشته باشد. متداولترین منطقه برای احساس درد یا حساسیت دقیقاً بالای پاشنه میباشد (معروف به تاندینوپاتی midportion آشیل). همچنین ممکن است درد در محلی که تاندون آشیل به پاشنه برخورد میکند (تاندینوپاتی insertional آشیل) ایجاد شود.
تاندونیت آشیل چگونه احساس میشود؟
در صورت ابتلا به تاندینوپاتی آشیل ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- حساسیت در پاشنه یا بالاتر از آن در تاندون آشیل با فشار وارد شده دستی
- درد و سفتی همراه با راه رفتن در بدترین حالت با چند مرحله اول
- سفتی در ماهيچه ساق پا
- تورم در پشت مچ پا
تشخیص
تشخیص درد تاندون آشیل به طور کلی از نظر بالینی انجام میشود. به این معنی که پزشک در مورد درد شما سوالاتی را میپرسد و معاینه فیزیکی انجام میدهد. در صورت شک به پارگی تاندون، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا سونوگرافی ضروری است.
معاینه فیزیکی
یک معاینه دقیق از پا و مچ پا ممکن است برای تشخیص علت اصلی درد تاندون آشیل بسیار مهم باشد. برخی از عناصر اصلی معاینه بدنی شامل بازرسی و لمس (فشار دادن) ناحیه اطراف تاندون آشیل برای بررسی تورم، گرما، کرپیتوس (احساس ظاهر شدن) و حساسیت میباشد. این ویژگیها ممکن است با تاندونیت حاد آشیل همراه باشد. در تاندونوز آشیل، علاوه بر درد تاندون در صورت لمس، ممکن است متوجه ضخامت زیاد تاندون بیمار یا برجستگیهای کوچکی در امتداد تاندون شوید که نشان دهنده مناطق فیبروز است.
گاهی اوقات پزشک میتواند با لمس تاندون، پارگی تاندون آشیل را تشخیص دهد. سرنخ معاینه فیزیکی دیگر برای پارگی تاندون آشیل، کبودی روی تاندون است به خصوص اگر خون در زیر استخوانی که از هر مچ پا بیرون میآید دیده شود.
تست تامپسون
به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی درد تاندون آشیل، پزشک آزمایش تامپسون یا آزمایش فشار ماهیچه ساق را انجام میدهد. در طول این آزمون، بیمار روی میز صاف دراز کشیده و پاهایش را از لبه آویزان میکند. سپس پزشک عضله ساق پا را که باید انگشتان پا را به سمت پایین خم کند فشار میدهد که به آن خم شدن کف پا میگویند. اگر این اتفاق نیفتد، آزمایش برای پارگی تاندون آشیل مثبت است.
تصویربرداری
علائم مزمن تاندون آشیل به طور کلی با اشعه ایکس پا بررسی میشود که میتواند مواردی مانند خار استخوان یا تحلیل رفتن آن را شناسایی کند.
از سونوگرافی یا MRI نیز برای تشخیص یا تأیید تشخیص پارگی تاندون آشیل استفاده میشود.
تشخیص افتراقی
وقتی برای درد تاندون آشیل به پزشک مراجعه میکنید، پزشک چندین مورد دیگر را نیز در نظر میگیرد. برخی از شرایط شایع شامل پیچ خوردگی مچ پا، شکستگی استرسی یا بورسیت پاشنه پا (بورسیت ترشحی) است.
کبودی در اطراف تاندون آشیل ممکن است در صورت پیچ خوردگی مچ پا یا شکستگی استرسی و همچنین پارگی تاندون آشیل دیده شود. بنابراین برای تشخیص این شرایط به رادیوگرافی نیاز است. بورسیت جلدی، معمولاً در جایی که تاندون به استخوان پاشنه میرسد، وجود دارد. از طرف دیگر درد تاندونیت آشیل از درد تاندون معمولاً حدود دو تا شش سانتیمتر بالاتر است.
سایر شرایطی که ممکن است برای تشخیص علت درد تاندون آشیل در نظر گرفته شود عبارتند از:
- آرتروز
- آرتریت التهابی (به عنوان مثال آرتریت روماتوئید یا نقرس)
- فیبرومیالژیا
- لخته شدن خون در ساق پا (به نام ترومبوز وریدی عمقی)
- عفونت (به عنوان مثال استئومیلیت یا سلولیت)
- کیست استخوان یا سرطان (نادر)
در موارد فوق ممکن است همراه با یک معاینه کامل فیزیکی، آزمایش خون یا آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی یا اشعه ایکس نیز برای تأیید تشخیص استفاده شود.
به عنوان مثال، سونوگرافی میتواند لخته شدن خون در ساق پا را مشخص کند. همچنین با اشعه ایکس تغییرات آرتروز در مچ پا مشخص میشود.
به همین ترتیب، فردي كه مبتلا به آرتریت روماتوئید است معمولاً علائم آرتریت روماتوئید مانند خستگی و درد مفاصل را از خود نشان میدهد.
اگر یک پزشک نگران عفونت در استخوان پاشنه یا پوست نزدیک تاندون باشد شناسایی نشانگرهای التهابی (به عنوان مثال، میزان رسوب گلبولهای قرمز) و یا افزایش تعداد گلبولهای سفید مفید خون است.
درمان تاندونیت آشیل
در بیشتر موارد، گزینههای درمانی غیرجراحی باعث تسکین درد میشوند. اگرچه ممکن است چند ماه طول بکشد تا علائم کاملاً فروکش کند. حتی درمان زودرس درد ممکن است بیش از ۳ ماه طول بکشد. اگر چند ماه قبل از اقدام به درمان، درد داشتهاید ممکن است ۶ ماه طول بکشد تا روشهای درمانی اثر خود را بگذارند.
استراحت
به مدت یک تا دو روز بر تاندون خود فشار وارد نکنید تا زمانی که بدون درد روی تاندون راه بروید. اگر در این مدت فشار اضافی روی آن وارد نشود تاندون معمولاً سریعتر بهبود مییابد. اگر لازم است در دوران استراحت به تاندون خود مسافت زیادی را طی کنید، ممکن است پزشک به شما استفاده از عصا را بيشنهاد کند.
یخ
یخ را در کیسهای بریزید و کیسه را درون یک پارچه بپیچید. سبس کیسه یخ بسته بندی شده را روی پوست خود قرار دهید. کیسه را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی تاندون خود نگه دارید، سپس کیسه را بردارید تا دوباره تاندون گرم شود. یخ معمولاً باعث میشود التهاب یا تورم سریعتر پایین بیاید.
فشرده سازی
برای فشرده سازی تاندون آسیبدیده، یک باند یا نوار ورزشی را به اطراف تاندون خود بپیچید. شما همچنین میتوانید دور تا دور این قسمت یک دست لباس ببيچيد. این كار باعث میشود تاندون بیش از حد متورم نشود. اما چیزی را خیلی محکم به دور تاندون خود نپیچید یا گره نزنید، زیرا میتواند جریان خون را محدود کند.
ارتفاع
پای خود را بالاتر از سطح قفسه سینه خود قرار دهید. از آنجا که پای شما از قلب شما بالاتر است، خون به قلب برمیگردد و تورم را پایین نگه میدارد. این کار راحتترین حالت برای فروکش کردن تورم با دراز کشیدن و قرار دادن پا روی بالش یا سطح دیگر برجسته است.
کفش محافظت كننده
بسیاری از کفشهای طراحی شده بهطور خاص به درمان درد ناشی از التهاب مفصلی آشیل کمک میکنند. به عنوان مثال، کفشهایی که از پشت پاشنه نرمتر هستند میتوانند تحریک تاندون را کاهش دهند. همچنین، لیفتهای پاشنه میتوانند فشار را از روی تاندون بردارند.
برای بیماران مبتلا به التهاب مفصلی، استفاده از لیفتهای پاشنه بسیار مفید است زیرا میتوانند پاشنه را از پشت کفش که ممکن است باعث سایش شود، دور کنند. همچنین، مقداری از فشار وارد شده بر روی تاندون را از بین میبرند. این لیفتها میتوانند باعث کاهش تحریک پشت کفش شوند.
در صورتی که درد شما شدید است، پزشک ممکن است برای مدت کوتاهی توصیه کند که با چکمه راه بروید. این کار به تاندون فرصتی برای استراحت قبل از شروع درمان میدهد. با این حال، استفاده طولانی مدت از چکمه میتواند منجر به ضعیف شدن عضلات ساق پا شود.
داروها
داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن درد و تورم را کاهش میدهند. اما این داروها ضخامت تاندون تحلیل رفته را کاهش نمیدهند. استفاده از دارو برای بیش از ۱ ماه باید توسط پزشک مراقبتهای اولیه بررسی شود.
تزریق کورتیزون
کورتیزون نوعی استروئید و یک داروی ضد التهاب قدرتمند است. تزریق کورتیزون به تاندون آشیل به ندرت توصیه میشود زیرا میتواند باعث پارگی تاندون شود.
شوک درمانی خارج از بدن
در طول این روش، پالسهای موج شوک با انرژی بالا روند بهبود در بافت تاندون آسیب دیده را تحریک میکنند. شاک ویو تراپی نتایج سازگاری نشان نداده است و بنابراین معمولاً انجام نمیشود.
این روش درمانی غیرتهاجمی است و نیازی به برش جراحی نیست. همچنین به دلیل کم خطر بودن بعضی اوقات قبل از جراحی مورد آزمایش قرار میگیرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با پرداختن به مواردی مانند درد یا تورم ناحیه آسیب دیده و هرگونه کمبود قدرت، انعطاف پذیری یا کنترل بدن، باعث بهبودی تندونیت آشیل میشود. شما و فیزیوتراپیست خود برای ایجاد یک برنامه درمانی فردی برای کمک به شما در دستیابی به اهداف خاص خود به ایمنترین و موثرترین روش ممکن همکاری خواهید کرد. درمان شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آموزش
فیزیوتراپیست شما برای شناسایی عوامل خارجی احتمالی ایجاد کننده درد مانند کفشهای معیوب یا حرکات یا تمرینات نامناسب با شما کار خواهد کرد. فیزیوتراپیست کفشهای شما را ارزیابی میکند و موارد بهبودی را توصیه میکند و یک برنامه ورزشی شخصی برای اطمینان از بازگشت بدون درد به فعالیتهای مورد نظر شما ایجاد میکند.
مدیریت درد
بسیاری از استراتژیهای تسکین درد مانند استفاده از یخ در ناحیه آسیبدیده، قرار دادن پای آسیب دیده در بریس یا آتل، استفاده از لیفتینگ پاشنه یا استفاده از روشهای درمانی مانند یونتوفرز (یک پچ دارویی که روی پوست قرار گرفته و دارای بار الکتریکی است و برای کاهش درد و التهاب استفاده میشود)، یا سونوگرافی درمانی وجود دارد. این راهکارها میتوانند نیاز به داروهای ضد درد از جمله مسکنهای مخدر را کاهش دهند.
درمان دستی
ممکن است درمانگر فیزیکی شما برای بهبود حرکت و عملکرد آنها، از روشهای عملی برای حرکت آرام عضلات و مفاصل استفاده کند. این تکنیکها غالباً درد مناطقی را برطرف میکنند که به سختی خود به خود درمان میشوند.
درمان دامنه حرکات
مچ پا یا مفصل زانوی شما ممکن است به طور نامناسب حرکت کند و باعث افزایش فشار بر روی تاندون آشیل شود. تکنیکهای کشش خودکار و درمان دستی (ماساژ و حرکت) که برای کمک به بازیابی و عادی سازی حرکت در پا، مچ پا زانو و لگن به قسمت تحتانی بدن اعمال میشود میتواند باعث کاهش این تنش و بازگرداندن دامنه حرکتی کامل شود.
ورزش آرام
لودینگ تاندون (اعمال وزن یا مقاومت در برابر آن) از طریق ورزش برای بهبودی تاندینوپاتی آشیل مفید است. شما ممکن است با انجام تمرینات تقویت کننده ملایم در حالت نشسته شروع کنید. به عنوان مثال انجام دادن حركاتي مثل فشار دادن و کشیدن یک باند مقاومتی با پا. سپس میتوانید به سراغ تمریناتی در حالت ایستاده پیش بروید.
تمرینات تقویت عضله
ضعف یا عدم تعادل عضلات میتواند منجر به فشار بیش از حد بر روی تاندون آشیل شود. بر اساس شرایط خاص شما، فیزیوتراپیست شما یک برنامه مقاومتی اندام تحتانی به صورت فردی و پیشرونده برای شما طراحی میکند تا به شما کمک کند خطاهای حرکتی مرتبط با ضعف را که ممکن است در درد شما نقش داشته باشند و درد شما را بهبود ببخشد، اصلاح کنید.
