پروتز گوش (گوش مصنوعی) چگونه ساخته می‌شود؟ بررسی مراحل و مراقبت‌ها

پروتز گوش نوعی دستگاه قابل‌جداشدن است که به صورت مصنوعی گوش طبیعی را یا به صورت نسبی یا به طور کامل بازمی‌گرداند. گوش مصنوعی را می‌توان یا با استفاده از چسب یا ایمپلنت‌های کرانوفاسیال (جمجمه صورت) به صورت چسباند. پروتزهای گوش اغلب از نوعی لاستیک سیلیکونی قالب‌گیری می‌شوند که می‌توان آن‌ها را برای هماهنگ‌شدن با رنگ خاص صورت فرد، رنگ‌آمیزی کرد. پروتز گوش درست مثل گوش طبیعی فرد است، ظرف مدت کوتاهی می‌توان آن را آماده کرد و نگهداری‌اش هم برای بیمار نسبتاً ساده است.

پروتز گوش چیست؟

پروتز گوش خارجی معمولاً از سیلیکون با درجه پزشکی ساخته می‌شود. این نوع پروتز به دلیل ظاهری شبیه به پوست انسان و ویژگی‌های مغناطیشی‌اش که شبیه به آهن‌ربا است، انتخاب اصلی بسیاری از افراد است. در فرآیند ساخت پروتز گوش، ابتدا نوعی قالب‌گیری ژله‌ای آلژینات یا گچی از گوش مقابل (اگر ممکن بود) انجام می‌شود. سپس از این قالب برای ساختن نوعی قالب گچی مثبت استفاده می‌شود تا آن را به عنوان مرجعی برای حک کردن یک نمونه اولیه مومی یا رسی برای سمت آسیب‌دیده به کار بگیرند. این نمونه اولیه روی بیمار امتحان شده و برای بهبود طراحی‌اش، تعدیل خواهد شد. در نهایت، یک قالب ریخته می‌شود و سیلیکون داخل قالب شکل می‌گیرد تا پروتز نهایی را تولید کند.

روش اتصال پروتز گوش بستگی به عوامل مختلفی دارد که شامل نوع پروتز، محل نقص یا آسیب، و ترجیحات بیمار می‌شود. هدف اصلی این فرآیند اطمینان از آن است که بیمار گوش مصنوعی راحت و مطمئنی دارد که حرکت و ظاهری طبیعی برای او به همراه دارد.

انواع پروتز گوش

دو نوع پروتز گوش وجود دارد:

• پروتز چسبی گوش: پروتز گوش را می‌توان با چسب‌های پزشکی مخصوصی به صورت چسباند. یعنی پروتز به کمک نوعی چسب ایمن و سازگار با بدن به پوست می‌چسبد. تنوع چسب‌های پزشکی زیاد است (چسب مایع یا چسب دوطرفه) به طوری که شما می‌توانید بر حسب نیازتان، مورد مناسب‌تر را انتخاب کنید. بیماران، حفظ چسب (adhesive retention) را به عنوان روشی غیرجراحی برای بازسازی گوش انتخاب می‌کنند. در گذشته چسب پزشکی کیفیت پایینی داشت به طوری که افرادی که زیاد عرق می‌کردند یا فعالیت فیزیکی سنگین داشتند نمی‌توانستند از آن استفاده کنند، اما امروزه چسب‌های پزشکی محصولات باکیفیتی هستند که به راحتی کنده نمی‌شوند.
• گوش‌های پروتزی‌ای که درون استخوان قرار می‌گیرند: اگر تصمیم گرفته‌اید که پروتز گوش را از نوع قرارگیرنده در استخوان انتخاب کنید، جراحتان چندین تیر تیتانیومی ‌را به صورت ایمپلنت درون استخوان دور گوشتان قرار خواهد داد. استخوان مجاور ظرف سه الی شش ماه دوره ریکاوری به ایمپلنت جوش خواهد خورد. وقتی که دوره ریکاوری به پایان رسید، می‌توانید به کمک گیره یا آهن‌ربا، پروتز گوش را روی ایمپلنت‌ها ببندید؛ جالب این جاست که می‌توانید پروتز را به راحتی وصل کنید یا بردارید.

هر دو نوع پروتز به راحتی قابل درآوردن هستند. اگر فقط قسمتی از گوشتان از بین رفته، پروتز گوش را می‌توان به صورت جزئی ساخت تا قسمت از بین رفته را بپوشاند در حالی که کاملاً بی‌نقص با بافت طبیعی دورش هماهنگ می‌شود.

قبل از خواب یا شرکت در فعالیت‌های ورزشی باید پروتز گوشتان را دربیاورید و همین‌طور یک بار در روز آن را خارج کنید تا گوش و بافت زیرین آن را به طور کامل تمیز کنید. معمولاً این پروتزها بین یک تا سه سال دوام می‌آورند که بستگی به نگهداری شما، محیط، سطح فعالیت شما و عوامل دیگر دارد.

چه کسانی به پروتز گوش نیاز دارند؟

سه وضعیت برای بازسازی گوش به کمک پروتز وجود دارد که عبارتند از آسیب فیزیکی، مشکلات ناشی از سرطان، و بیماری‌های مادرزادی.

آمادگی‌های قبل از کاشت ایمپلنت و ساخت پروتز گوش

این فرآیند با مشاوره با بیمار آغاز شده که طی آن متخصص گوش و حلق و بینی و متخصص پروتز نیازهای بیمار، سابقه پزشکی او و انتظاراتش را ارزیابی می‌کنند.

بررسی وضعیت پوست و بافت ناحیه گوش

برای اطمینان از موفقیت عمل جراحی سازگاری ایمپلنت گوش، ارزیابی دقیق پوست و بافت‌های زیرپوستی در ناحیه گیجگاهی و گوش بسیار حیاتی است. این ارزیابی باید مشکلاتی از قبیل جای زخم (اسکار)، کیفیت پوست، فیبروز یا هر گونه بیماری دیگری که ممکن است با عمل سازگاری مشکل‌ساز شود، را مشخص کند.

معاینه موضع باید به ماهیت و سلامت پوست و بافت‌های زیرین آن توجه ویژه‌ای داشته باشد. ضخامت پوست و بافت نیز یک پارامتر بسیار مهم برای سازگاری ایمپلنت است.

در صورت وجود مو در ناحیه ای که ایمپلنت قرار است گذاشته شود، آنها باید قبل از جراحی به طور دائمی برداشته شوند. این اقدام ضروری است زیرا فولیکل‌های مو یا رشد مو در عمق پروتز ممکن است به منبعی برای عفونت تبدیل شوند. روش‌های برداشت موی زائد متنوع هستند و اولین پیشنهاد درمانی ما تخریب فولیکل مو با استفاده از لیزر است.

تصویربرداری با سی‌تی اسکن

سی‌تی اسکن (CT Scan) همیشه برای معاینه ناحیه گوش پیش از عمل ضروری است. سی‎تی اسکن همراه با بازسازی سه‌بعدی محل‌های مناسب ایمپلنت استخوان را مشخص می‌کند. بازسازی سه‌بعدی سی‌تی اسکن که محل قرارگیری ایمپلنت را نشان می‌دهد.

مراحل ساخت و نصب پروتز گوش

ساخت و نصب پروتز گوش شامل دو مرحله اصلی است:

• ساخت پروتز سیلیکونی
• تعبیه ایمپلنت و نصب پروتز

طی این دو مرحله، پروتز سیلیکونی مطابق با حالت، رنگ و فرم گوش سالم بیمار ساخته می‌شود و سپس با تعبیه ایمپلنت و نصب آهنربا در محل پروتز، نصب انجام می‌گیرد. در صورتی که فرد نیازی به دلایلی همچون سن بالا، بیماری‌های خونی، مشکلات زمینه‌ای امکان تعبیه و کاشت ایمپلنت را نداشته باشد، پروتز با چسب در محل موردنظر چسبانده خواهد شد.

ساخت پروتز سیلیکونی

پیش از ساخت قبل ، بررسی و عکس‌برداری به طور دقیق انجام خواهد گرفت. سپس از گوش سالم بیمار، قالب گرفته خواهد شد. گوش مصنوعی معمولاً از جنس سیلیکون مطابق قالب گرفته شده از گوش سالم ساخته می‌شود و با دست به گونه‌ای رنگ‌آمیزی می‌شود که با رنگدانه های پوست بیمار سازگاری داشته باشد.

این فرآیند با نهایت دقت انجام می‌شود تا پروتز ساخته شده از نظر سایز ، رنگ و شکل کاملا مطابق با گوش سالم و هماهنگ با شکل صورت فرد باشد. برای اینکه پروتز گوش کاملا مطابق با گوش سالم فرد ساخته شود، چند جلسه ملاقات با پزشک نیز لازم است.

کاشت ایمپلنت و نصب پروتز

در این مرحله کاشت ایمپلنت انجام خواهد شد ، این فرآیند عملی بسیار ساده، است ( برش و جدا کردن باقت‌های باقی‌مانده همواره ضروری نیست، گاهی متخصصان از این باقت باقی‌مانده برای نصب و جاگذاری پروزتز استفاده می‌کنند.) فلپ پوست باز شده و ایمپلنت‌های تیتانیومی در بافت زیر پپوستی قرار می‌گیرند. بعد از تعبیه ایمپلنت‌ها، و ترمیم بافت ، ایمپلنت به راحتی بر روی آهنربا نصب شده و ظاهر طبیعی گوش بازخواهد گشت.

دوران نقاهت حدود ۳ تا ۶ ماه می‌باشد تا بافت کاملا ترمیم شود و برای نصب پروتز گوش آماده شود. برای بهبود زخم این ناحیه استفاده از پانسمان‌های آنتی میکروبیال ید بسیار مفید است تا فرآیند بهبودی را سرعت بخشد. منبع

مراقبت و نگه‌داری از پروتز گوش

گوش در هر دو روش استفاده از چسب و آهن ربا به حداقل نگهداری نیاز دارد، اما بیمار باید بتواند و به یاد داشته باشد که پروتز گوش مصنوعی را به طور منظم تمیز کند تا دوام مواد بیشتر شود. توصیه ی اکید می‌شود که بیمار دستورهای مربوط به پاک کردن منظم را که در مطب، در زمان دریافت و اندازه کردن، آموزش می‌بیند به دقت دنبال کند. بیمار باید هر شب گوش را خارج و آن را تمیز کند؛ در صورت استفاده از روش چسباندن شدن گوش، پاک کردن تمام چسب و تمیز کردن گوش هر شب اهمیت بسیار دارد؛ چون تنها در این صورت است که پوست روی قسمت طبیعی گوش از بهداشت خوبی برخوردار خواهد گشت و پوست می‌تواند، بهتر نفس بکشد. به علاوه تمیز کردن مرتب عمر گوش را نیز طولانی و کیفیت/ ظاهر آن را بهتر می‌کند. بیمار گاهی آن‌قدر در پاک کردن گوش زیاده‌روی می‌کند که پوست تحریک و دچار حساسیت می‌شود. در صورت بروز حساسیت پوستی باید به متخصص پوست مراجعه شود تا وی راهنمایی لازم را در خصوص انتخاب پاک کننده/ مرطوب کننده مناسب ارائه دهد.

نکات مراقبتی پروتز گوش به شرح زیر است:

• هنگام خواب پروتز را بردارید و آن را تمیز کنید.
• با آب و صابون ملایم پروتز گوش را تمیز کرده و خشک کنید. هرگز از مواد شیمیایی قوی برای تمیزکردن پروتز استفاده نکنید.
• پیش از اتصال دوباره باقی‌مانده چسب را از گوش خود پاک کنید.
• بسته به نوع سیلیکون ممکن است پروتز به مرطوب کردن نیاز داشته باشد. این مورد را از پزشک خود سوال کنید.
• زمانی که از پروتز استفاده نمی‌کنید آن را درون یک جعبه یا محفظه مخصوص بگذارید تا از آلودگی حفط شود.
• هنگان نصب دوباره پروتز از فشار دادن بیش از حد خودداری نمایید. با این کار به پروتز و گوش خود آسیب خواهید رساند.
• تا حد ممکن از انجام ورزش‌های خشن، فعالیت‌های بدنی شدید با پروتز بپرهیزید، می‌توانید پروتز را جدا کند و بعدا دوباره نصب کنید.
• هنگام شنا پروتز خود را بردارید.
• پروتزهای سیلیکونی نسبت به اشعه‌های فرابنفش حساس هستند و طول عمرشان کاهش می‌باید، برای مراقبت از آن‌ها می‌توانید از کرم ضدآفتاب استفاده نمایید.
• در صورت استفاده از تافت و اسپری‌های مو، مراقبت باشید تا این مواد به پروتز آسیب نرسانند.

عوارض استفاده از پروتز گوش

استفاده از پروتز گوش می‌تواند به شدت ظاهر و کیفیت زندگی بیمارانی که از ظاهر نامناسب یا از دست‌رفتن گوش رنج می‌برند، کمک کند. با این حال، برخی عوارض و مشکلات بالقوه نیز وجود دارند که ممکن است برای فرد تجربه شود. باید توجه داشت که این عوارض به عواملی مانند نوع پروتز، روش اتصال، مواد استفاده شده و شرایط خاص هر فرد بستگی دارند. برخی از عوارض و ملاحظات مهم عبارتند از:

• حساسیت و عوارض پوستی: برخی افراد ممکن است به چسب و یا خود سیلیکون حساسیت نشان دهند. علائمی مانند خارش، سوزش و قرمزی ممکن است رخ دهند. در صورت بروز چنین علائمی، حتما با متخصص پوست مشورت کنید و ممکن است نیاز باشد تا نوع یا برند چسب را تغییر دهید.
• آلرژی: این عارضه بسیار نادر است، اما برخی افراد ممکن است نسبت به چسب یا مواد پروتز گوش واکنش آلرژیک نشان دهند.
• عفونت ایمپلنت تیتانیومی: در موارد خاص، ممکن است ایمپلنت دچار مشکل شود و برای دریافت دارو و حل این مشکل، بایستی به پزشک مراجعه کنید.
• تغییر رنگ و شکل پروتز: گاهی به دلایلی مانند تغییرات جوی، تابش نور خورشید، رطوبت و استفاده نامناسب از پروتز، رنگ یا حالت آن تغییر می‌کند. در این حالت، ممکن است نیاز داشته باشید تا پروتز جدید برایتان ساخته شود.

سوالات متداول

آیا می‌توانم برای هر دو گوشم، از پروتز گوش استفاده کنم؟

بله، ما نوعی رویکرد سیستماتیک را ایجاد کرده‌ایم تا اندازه، محل و شکل مناسب پروتزهای گوش دوطرفه را برای تضمین ظاهری طبیعی تعیین کنیم.

اگر از گوش مصنوعی‌ام راضی نبودم، چه کار باید انجام دهم؟

اگر از پروتز فعلی‌تان راضی نیستید، ما به دغدغه‌های شما گوش می‌دهیم و صادقانه گزینه‌های مناسب را به شما اعلام می‌کنیم. می‌توانیم این فرآیند را تکرار کنیم و گوش مصنوعی دیگری را طبق خواسته شما درست کنیم.

گوش مصنوعی تا چه مدت دوام می‌آورد؟

برخی از پروتزهای گوش از ۶ ماه تا ۲ سال دوام می‌آورند. البته انواع دیگری هم وجود دارند که حتی بیش از ۵، ۶ یا ۷ سال دوام می‌آورند. این مسئله بستگی به ماده مورد استفاده برای ساخت گوش و نحوه نگهداری شما از آن گوش دارد.

آیا می‌توانم با گوش مصنوعی دوش بگیرم؟

ضمن آن که تمیزنگه داشتن پروتز گوش ضروری است، از دوش‌گرفتن با آن باید پرهیز کنید مگر آن که متخصص پروتز یا پزشک شما مشخصاً به شما اعلام کرده باشد که انجام این کار منعی ندارد و ایمن است. دوام و مقاومت به آب پروتز گوش بستگی به مواد و نحوه ساخت آن دارند.

آیا با پروتز گوش می‌توانم شنا کنم؟

عموماً شنا با پروتز گوش توصیه نمی‌شود مگر آن که به طور خاص برای قرارگیری در معرض آب طراحی و تأیید شده باشد. اکثر پروتزهای گوش برای غوطه‌ور شدن در آب برای مدت طولانی طراحی نشده‌اند. قرارگیری در معرض آب شانس آسیب به چسب، مواد مورد استفاده و پرداخت و جلای رنگ پروتز را بالا می‌برد.

 آیا پروتز گوش شنوایی را به بیمار باز می‌گرداند؟

خیر پروتز گوش باعث بازگشت شنوایی نخواهد شد ، تنها در شرایطی که به علت دفرمیتی و بدشکلی گوش، شنوایی فرد تحت الاشعاع قرار گرفته ‌باشد، استفاده از پروتز گوش و اصلاح فرم گوش می‌تواند به تقویت شنوایی کمک کند.

فرآیند ساخت پروتز گوش چقدر طول می‌کشد؟

پروتز گوش طی یک تا دوهفته ساخته می‌شود اما برای تعبیه ایمپلنت بسته به شرایط بایستی ۳ تا ۶ ماه برای بهبودی محل کاشت ایمپلنت زمان در نظر بگیرید.

آیا کاشت ایمپلنت تیتانیومی پروتز گوش دردناک است؟

در طی این فرآیند، بی‌حسی موضعی تزریق خواهد شد بنابراین شما دردی را احساس نخواهید کرد.

آیا ساخت پروتز گوش محدودیت سنی دارد؟

خیر برای ساخت پروتز گوش هیچ محدودیت سنی وجود ندارد، والدین کودکان بعد از دوسالگی می‌توانند برای ساخت پروتز گوش اقدام کنند، البته برای کودکانی که بالای ۶ سال هستند، ساخت پروتز آسان‌تر است زیرا در فرآیند ساخت بهتر همکاری می‌کنند.

اگر پروتز گوش فرزندم هنگام بازی جدا شود چه بایدکرد؟

جداشدن پروتز گوش جای نگرانی ندارد، ابتدا موضع را بررسی نمایید تا آسیبی به بافت زیر پروتز نرسیده باشد و بعد از تمیز کردن آن، دوباره جاگذاری نمایید.

آیا هزینه پروتز گوش شامل بیمه می‌شود؟

خیر به طور کلی هزینه ساخت پروتز گوش شامل بیمه نمی‌شود اما ممکن است بیمه تکمیلی این موارد را پوشش دهد. برای اطلاع از این مورد حتما با شرکت بیمه در ارتباط باشید.

آیا امکان پرداخت هزینه پروتز به صورت اقساط نیز وجود دارد؟

برای اطلاع از شرایط پرداخت حتما با شماره تلفن‌های کلینیک ما در تماس باشید.

پروتز گوش چه تفاوتی با جراحی بازسازی گوش دارد؟

جراحی بازسازی گوش یک فرآیند دائمی و غیرقابل تغییر است که در آن، جراحان با استفاده از بافت‌های طبیعی بدن بیمار سعی در بازسازی گوش خواهند داشت. این جراحی غیرقابل بازگشت است و به دلیل تهاجمی بودن آن، احتمال بروز عوارض مختلف مثل عفونت وجود دارد، اما پروتز گوش در صورت بروز مشکل قابل تغییر است.