تجویز بریس زانو برای بیمارانی که عمل جراحی رباط صلیبی زانو (ACL) دادهاند، از ایام قدیم مرسوم بوده است. بریس برای تثبیت زانو بکار میرود و تا بهبودی کامل رباط صلیبی، از آن مراقبت میکند. امروزه تحقیقات بیشتر برای افزایش تاثیر بریس زانو بعد از انجام جراحی رباط صلیبی انجام شده است.
رباط صلیبی چیست؟
جراحی رباط صلیبی زانو ACL زمانی انجام میشود که یک فرد متحمل آسیب دیدگی (شدید یا مزمن) این رباط در مفصل زانو شده است. بطور کلی ورزشکاران از این نوع آسیب دیدگی رنج میبرند اما گاهی این آسیب ممکن است در اثر دیگر فعالیتها نیز بروز کند. معمولا آسیب دیدگی رباطها در اثر وارد شدن ضربات قوی به زانو خصوصا زمانیکه بدن در حالت غیر عادی قرار گرفته باشد، ایجاد میشود.
آیا بعد از جراحی رباط صلیبی باید از بریس استفاده کرد؟
پیشنهاد میشود که پس از انجام عمل جراحی رباط صلیبی، از پزشک خود در مورد نیاز به استفاده از بریس سوال کنید. نظرات متخصصان در مورد استفاده از بریس برای مراقبت بعد از جراحی متفاوت است، بنابراین مشورت با پزشک خود بسیار مهم است.
مطالعات تحقیقاتی نشان دادهاند که تفاوت معنیداری بین افرادی که بعد از جراحی ترمیم رباط صلیبی از بریس زانو استفاده کردهاند و کسانی که استفاده نکردهاند، در انعطافپذیری زانو و پایداری آن وجود ندارد.
به علاوه، مطالعات نشان دادهاند که افرادی که از بریس زانو استفاده کردهاند، در دوره ریکاوری کمتر درد و عوارض جانبی احساس میکنند. با این حال، توانبخشی همچنان بهترین روش درمان است و استفاده یا عدم استفاده از بریس زانو بیشتر بر اساس نظر پزشکان و گزارش بیماران تا یافتههای کلینیکی است.
به طور کلی، تصمیم برای استفاده یا عدم استفاده از بریس زانو بر اساس فیزیک بدنی، سن، سبک زندگی و فعالیتهای روزانه شما و مشورت با پزشک شماست. بنابراین، توصیه میشود که با پزشک خود در مورد انتخاب استفاده یا عدم استفاده از بریس زانو برای بعد از عمل مشورت کنید.
بریس زانو چه کاری انجام میدهد؟
بعد از انجام عمل جراحی رباط صلیبی، این رباط برای جوش خوردن به زمان احتیاج دارد تا دوباره بهبود یابد. در خلال فرایند بهبودی که حدود ۸ تا ۱۰ هفته زمان میبرد، رباط جدید در معرض خطر پارگی قرار دارد. اگر به زانوی شما فشار وارد شود ممکن است سبب پاره شدن رباط صلیبی پیوند زده شده بشود زیرا رباطی که پیوند زده شده است هنوز مقاومت ندارد.
پوشیدن بریس زانو، بعد از جراحی تا زمان بهبودی کامل، سبب محافظت از رباط پیوند زده شده میشود. بریس حرکات مفصل زانوی شما را کنترل میکند و حرکت در محدوده مفصل زانو را محدود میکند. چنین تصور میشود که بریس سبب کاهش فشار به رباط صلیبی پیوند زده شده و محافظت از آن تا زمان بهبودی کامل، میشود.
جوانب مثبت و منفی استفاده از بریس زانو
جوانب مثبت و منفی استفاده از بریس زانو بعد از انجام جراحی رباط صلیبی عبارتند از:
مزایا:
- اگر فرد زمین بخورد ممکن است از آسیب مجدد جلوگیر کند
- به نگهداشتن زانو در وضعیت صحیح کمک میکند
- ممکن است به قرار دادن زانو در حالت استراحت کمک کند
- ممکن است سبب کاهش احساس درد در دوره ریکاوری کمک کند
- ممکن است سبب کاهش ورم در دوره ریکاوری شود
- ممکن است سبب کاهش نشت مایع از جای زخم جراحی در دوره ریکاوری شود.
معایب:
- ممکن است سبب محدود کردن حرکات زانو شود
- اگر به مدت طولانی استفاده شود ممکن است سبب آرتروفی ماهیچهای شود
- ممکن است سبب ناراحتی شود
- اگر به درستی در جای خود قرار نگرفته باشد ممکن است سبب لیزخوردن یا افتادن فرد شود.
چگونه باید از بریس زانو استفاده کنم؟
یکی از مهمترین نکاتی که در استفاده از بریس زانو بعد از انجام عمل جراحی رباط صلیبی باید مد نظر قرار داد این است که کاملا اندازه مناسب داشته باشد. در صورت نیاز از پزشک یا متخصص فیزیوتراپی بخواهید در تنظیم کردن آن به شما کمک کند. وقتی به جا انداختن بریس زانو در محل مناسب فکر میکنید به دو نکته توجه داشته باشید: نه خیلی سست باشد و نه خیلی محکم. اگر خیلی سست باشد ممکن است به پایین پای شما لیز بخورد و شما را با خطر زمین خوردن مواجه کند و زانو را آن طور که باید تثبیت نکند. اگر خیلی سفت بسته شده باشد ممکن است سبب بسته شدن مسیر گردش خون در قسمت پایینی پا و در نتیجه احساس ناراحتی، ورم، بیحسی یا سوزن سوزن شدن، شود.
جا افتادن مناسب بریس تا حدی سبب احساس راحتی میشود. شما نباید احساس نیشگون گرفتگی یا احساس لیز خوردن بریس به پایین را داشته باشید. باید بتوانید دو انگشت خود را به زیر بندهای بریس ببرید که این نشان دهنده آن است که خیلی سفت بسته نشده است. اگر بیش از یک انگشت شما به زیر بندهای آن وارد شد معنی آن سست بودن بریس است و باید آن را محکمتر کنید.
ممکن است روی بریس شما یک لولا وجود داشته باشد که نیازمند تنظیم است. از پزشک خود در مورد نحوه تنظیم آن سوال کنید و اینکه چه کارهایی برای تنظیم آن باید انجام دهید. اگر بریس شما چند لولا دارد مطمئن شوید که با مرکز کشکک زانوی شما از دو طرف تراز شدهاند.
بریس زانویی که بعد از جراحی رباط صلیبی بکار میرود میبایست مستقیما روی پوست یا با یک آستر نصب شود. از پوشیدن بریس روی شلوار خودداری کنید زیرا این کار سبب عدم امکان جا انداختن مناسب آن میشود. با این حال برخی تولید کنندگان وجود دارند که بریسهایی تولید کردهاند که از روی شلوار هم قابل استفاده هستند. از متخصص فیزیوتراپی خود در خصوص امکان پوشیدن بریس روی شلوار یا مستقیم روی پوست سوال کنید.
چه وقت باید بریس زانو را پوشید؟
اگر توصیه شده است که از بریس زانو استفاده کنید، حتماً از دستورات جراح و متخصص فیزیوتراپی پیروی کنید. به طور کلی، هنگامی که قصد دارید فعالیتی انجام دهید که فشار زیادی به زانو وارد میکند و برای مدت زمان طولانی ادامه دارد، باید بریس زانو را بپوشید. فعالیتهایی که ممکن است نیازمند استفاده از بریس زانو باشند عبارتند از:
- تمرینات ورزشی
- ورزشهای حرفهای
- پیادهروی طولانی
در زمان خواب، عموماً نیازی به استفاده از بریس نیست. با این حال، اگر پزشک توصیه کرده باشد که در زمان خواب نیز بریس زانو را بپوشید، حتماً از دستورات پزشک پیروی کنید. برخی افراد ممکن است برای رفتن به سرویس بهداشتی شبها یا افرادی که در خواب راه میروند، ترجیح دهند که در زمان خواب نیز بریس را بپوشند.
بریسها چه شکلی هستند؟
پس از جراحی رباط صلیبی، از بریس زانویی استفاده میشود که ممکن است دارای چند بند قابل تنظیم با نمای مخملی از جنس پلاستیک محکم یا سایر مواد باشد و در دو طرف آن لولاهایی وجود داشته باشد.
ورزش و بریس زانو
پس از جراحی رباط صلیبی، به دستورات پزشک و متخصص فیزیوتراپی خود در خصوص بازیابی و تمرینات ورزشی پایبند باشید. فیزیوتراپی، ورزش و کشش بخش مهمی از فرآیند بهبودی و بازگشت توانایی ورزش و سایر فعالیتهای فیزیکی را تشکیل میدهد.
پس از اتمام همکاری با پزشک، جراح و فیزیوتراپی و بازگشت به فعالیتهای ورزشی خود، در خصوص ادامه استفاده از بریس با پزشک خود مشورت کنید. از پزشک مشاوره در خصوص بهترین روش برای ادامه استفاده از بریس بخواهید.