بسیاری از افراد از تورم پا و مچ پا رنج میبرند. این وضعیت یک نوع التهاب است و میتواند راحتی و تحرک فرد را تحت تاثیر قرار دهد. معمولاً تورم خفیف پا به خودی خود برطرف میشود؛ به خصوص اگر با بالاتر قرار دادن اندام آسیب دیده از سطح قلب خود به کاهش تورم آن کمک کنید. تورم پا در صورت عدم درمان میتواند به مرور زمان به یک مشکل دائمی تبدیل شود. این وضعیت یک شبه فروکش نمیکند و ناحیه آسیب دیده به شکل فزایندهای سفت خواهد شد. از سوی دیگر برای کاهش تورم و دفع مایعات اضافه میتوان درمان مناسبی را در پیش گرفت. درمان باید توسط درمانگر متخصص در آدما تراپی (درمان تورم) انجام شود. پزشک باید تخصص لازم برای تشخیص درست و ارزیابی مناسب، مدیریت و درمان بیماری را داشته باشد.
علت و درمان ورم پا
ادم محیطی یا تورم پا در اثر عوامل زمینهای مختلف که باعث تجمع خون یا مایعات در ناحیه پا میشوند به وجود میآید. ورم پا میتواند ناشی از یکی از موارد زیر باشد:
- سبک زندگی
- دارو درمانی
- مشکلات پزشکی
- بیماری
- صدمه
تورم میتواند ناشی از احتباس مایعات یا گردش خون ضعیف به دلیل آسیب دیدگی عروق خونی یا برخی عوامل دیگر باشد.
ادم: مایعات اضافه به دام افتاده در بافتها
تورم به معنای پف زدن و تورم بافتهای زیر سطح پوست است. این وضعیت ممکن است باعث کشیده و براق شدن پوست شود و زمانی که فشاری به آن وارد شود، میتواند یک فرو رفتگی باقی بگذارد. تورم در پاها میتواند منجر به دشواری در راه رفتن شود. اگر برای مدت طولانی ایستاده باشید، پاهای شما به طور طبیعی متورم میشوند، بنابراین توصیه میشود که برای خرید کفش، بهتر است بعد از ظهر بروید تا بتوانید اندازه کفش را با توجه به وضعیت تورم پای خود انتخاب کنید.
بیشتر مواقع، تورم از بین میرود زمانی که فشار از پاها برداشته میشود. اما اگر پاهای شما به طور مداوم متورم باشند، میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
۱٫ کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی
۲٫ نوشیدن آب بیشتر
۳٫ قرار دادن پاها بالاتر از سطح قلب تا حد امکان
۴٫ استفاده از جورابهای پشتیبانی
۵٫ مصرف دیورتیکها
۶٫ بررسی داروهای تجویز شده برای بیماریهای دیگر
در صورتی که تورم به طور مداوم ادامه دارد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را بررسی کنید و درمان مناسب را دریافت کنید.
بارداری
در دوران بارداری وزن نوزاد در حال رشد به وزن بدن مادر اضافه میشود و این امر با اضافه وزن و فشار بیشتر روی پاها همراه است. اکثر زنان در دوران بارداری از تورم پا رنج میبرند.
در این دوره شما میتوانید علاوه بر در پیش گرفتن روشهای درمانی، موارد زیر را رعایت کنید:
- کمتر سر پا بایستید.
- از قرار گرفتن در معرض گرما خودداری کنید؛ زیرا گرما باعث تورم میشود.
- از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند اجتناب کنید و کفشهای راحت بپوشید.
- برای کاهش تورم از کمپرس سرد استفاده کنید.
- شنا کردن در استخر نیز توصیه میشود زیرا فشار را از روی پاها برداشته و آب از وزن شما پشتیبانی میکند.
حرارت پاها
در شرایط آب و هوایی گرم یا در صورت قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی که باعث داغ شدن پاها میشود، احتمال تورم پاها وجود دارد. در چنین شرایطی عروق خونی انبساط پیدا میکنند تا حرارت بدن شما را کاهش دهند که این امر میتواند منجر به ایجاد مایع در بافتهای مجاور یا در صورت داشتن گردش خون ضعیف، تجمع مایعات شود. خنک کردن بدن و ورزش کردن میتواند به کاهش علائم و تورم کمک کند.
لنف ادم
آسیب دیدگی یا برداشته شدن غدد لنفاوی (در برخی از درمانهای سرطان) باعث میشود بدن شما قادر به تخلیه مایعات لنفاوی نباشد. در چنین وضعیتی پاهای شما پایینترین قسمت بدن شما هستند و ممکن است دچار تورم شوند. سایر علائم لنف ادم عبارتند از:
- احساس خشکی و سنگینی در پاها.
- ناتوانی در حرکت دادن راحت پاها
- درد در پاها
- ابتلای مکرر به عفونتهای مختلف
- ضخیم شدن پوست- فیبروز
وضعیت لنف ادم هیچ گونه درمانی ندارد؛ زیرا امکان معکوس کردن آسیب دیدگی یا بازگرداندن غدد لنفاوی به وضعیت عادی خود وجود ندارد. بهترین کاری که میتوانید در این باره انجام دهید این است که وضعیت را با تسکین درد و اقدامات مخصوص کاهش تورم پاها مدیریت کنید.
اقداماتی که میتوانید انجام دهید شامل موارد زیر هستند:
- انجام حرکات ورزشی برای تخلیه مایع لنفاوی از پاها
- پیچیدن پا با بانداژ
- ماساژ دستی
- فشرده سازی فعال
- درمان ضد احتقان
نارسایی مزمن وریدی
در وضعیت نارسایی وریدی مزمن، دریچههای وریدی به دلیل نشستن و ایستادن طولانی مدت آسیب میبینند. اگر این دریچهها به طور صحیح عمل نکنند، گردش خون در بدن مختل میشود و باعث تجمع خون و تورم میشود. علاوه بر تورم، ممکن است علائمی مانند پوستهپوسته شدن پوست، خارش و زخمهای پوستی را تجربه کنید. تشخیص زودهنگام این وضعیت میتواند به نتایج درمانی بهتر کمک کند. درمان معمولاً شامل تغییراتی در رفتار و مراقبت از پاها شامل:
۱٫ رعایت بهداشت پوست: برای جلوگیری از عفونت
۲٫ مصرف آنتی بیوتیک: برای درمان عفونتهای پوستی فعلی
۳٫ استفاده از جورابهای فشاری: برای جلوگیری از تجمع خون در پا
۴٫ کاهش وزن: برای کاهش فشار روی پا
۵٫ بلند کردن پاها: برای کمک به تخلیه مایعات با استفاده از گرانش زمین
۶٫ اجتناب از ایستادن برای مدت طولانی
۷٫ ورزش پا و پیادهروی
بیماری کلیوی
بیماری کلیوی نیز در کنار مشکلات دیگر میتواند منجر به احتباس آب و تورم پاهای شما شود. پزشک برای درمان بیماری کلیوی برای شما دارو تجویز کرده و تغییرات رژیم غذایی را توصیه میکند. اگر بیماری کلیوی خود را مدیریت کنید، مشکلات کمتری با پاهای خود خواهید داشت.
بیماری کبدی
مشکلات کبدی باعث احتباس مایعات و تورم پا میشوند. ممکن است کبد شما بر اثر سوء مصرف مواد مخدر، چاقی، ابتلا به برخی ویروسها و برخی دلایل ژنتیکی آسیب دیده باشد. اگر بیماری کبدی خود را درمان کنید، تورم پاهای شما کاهش خواهد یافت.
برای درمان ورم پا چپ و راست و مشکلات دیگر زانو و پا با شماره ۰۹۰۲۵۸۰۴۴۱۳ تماس برقرار کنید
لخته شدن خون
ترومبوز ورید عمقی اتفاق می افتد زمانی که لخته های خون در رگ های عمقی ایجاد می شوند و باعث مسدود شدن جریان طبیعی خون می شوند. این لخته ها، توده های جامدی از خون هستند که می توانند در رگ های شما ایجاد شده و جریان خون را مسدود کنند. اگر ورم پا ناشی از لخته شدن خون باشد، انتظار می رود که تورم فقط یک پا تحت تاثیر این وضعیت قرار گیرد، بسته به محل ایجاد لخته. همچنین ممکن است احساس درد یا حساسیت به لمس داشته باشید و قرمزی پوست را نیز مشاهده کنید. اگر در معرض خطر لخته شدن خون هستید، ممکن است پزشک اقدامات پیشگیرانه ای را به شما توصیه کند، از جمله:
- تغییر در شیوه زندگی، از جمله کاهش وزن از طریق رژیم غذایی بهتر
- افزایش مصرف مایعات
- ورزش کردن بیشتر و کمتر نشستن
- مصرف داروهای رقیق کننده خون
عفونتها
ممکن است پای شما بر اثر نوعی آسیب دیدگی یا بیماری عصبی مانند نوروپاتی دیابتی که باعث افزایش احتمال خطر ابتلا به عفونت میشود، دچار عفونت شده و ملتهب شود. بیشتر عفونتها با مصرف آنتی بیوتیکهای خوراکی یا موضعی قابل درمان هستند.
دارو
مصرف برخی داروها باعث جمع شدن مایعات و تورم پاها میشود؛ برخی از داروهایی که به احتمال زیاد میتوانند باعث ایجاد تورم در پاها شوند عبارتند از:
- استروئیدها
- قرصهای ضد بارداری
- داروهای فشار خون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- داروهای دیابت
- مهارکنندههای ACE
داروهای ضد افسردگی
بهتر است موضوع تورم پای خود را با پزشک در میان بگذارید تا ببینید آیا میتواند در صورت لزوم با تغییر دوز دارو، جایگزینی دارو با یک داروی دیگر یا شاید استفاده از دیورتیک برای مقابله با مایعات اضافی، آن را مدیریت کند.
نارسایی قلبی
بسیاری از افراد درد قفسه سینه را نشانه نارسایی قلبی میدانند. در حالیکه بسیاری از علائم نارسایی قلبی منجر به عدم پمپاژ صحیح خون به شکلی که باید میشوند- که تورم پاها یکی از نشانههای آن است.
دریافت مراقبتهای فوری پزشکی در موارد نارسایی قلبی ضرورت دارد و شما باید تا پایان عمر وضعیت خود را مدیریت کنید. در صورت ابتلا به نارسایی قلبی، طیف وسیعی از گزینههای درمانی مانند مصرف دارو، عمل جراحی، نصب وسایل پزشکی مانند دستگاه ضربان ساز و دریچههای جایگزین برای شما وجود دارد.
چه زمانی باید برای درمان ورم پاها به پزشک مراجعه کرد؟
تورم پا برای بسیاری از افراد در برخی شرایط به وجود میآید. اما برخی علائم وجود دارند که نشان میدهند تورم پاهای شما به مراقبت پزشکی احتیاج دارد:
- تداوم درد و تورم- یک تورم معمولی با بالاتر قرار دادن پاها از سطح قلب و استراحت کردن فروکش میکند.
- اگر پس از فشار دادن ناحیه متورم شده، فرورفتگی باقی میماند- در یک تورم عادی هنگامی که به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه انگشت خود را روی ناحیه متورم شده فشار میدهید و سپس برمیدارید، بافت به حالت اولیه خود باز میگردد. اگر در محل فشار انگشتان یک فرورفتگی باقی ماند، بهتر است با یک پزشک صحبت کنید.
- خارش یا جراحت پوست همراه با تورم
- وجود تاول یا زخم روی پا
- تنفس دشوار یا نفس نفس زدن به شکلی که انگار تحت فشار هستید.
- سفتی، فشار یا درد کامل قفسه سینه
- تورم فقط در یکی از پاها
روشهای درمانی
تورم پا باید توسط درمانگر ادم و با درمان دلایل زمینهی آن انجام شود. درمانگر شما برای تشخیص علت احتمالی تورم ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و درباره سابقه پزشکی شما سوالاتی میپرسد. این اطلاعات اغلب برای تعیین علت زمینهای تورم شما کافی خواهد بود. پس از مشخص شدن علت اصلی، درمانگر از رویکردی که برای موقعیت خاص شما موثرتر خواهد بود استفاده میکند. درمان جامع لنف ادم ممکن است شامل یک یا چند روش درمانی که در ادامه میآید برای تسکین تورم پا و مچ پا، بازو، صورت، شکم و دست باشد:
- ادما تراپی
- تخلیه لنفاوی دستی (MLD)
- درمان با بانداژ فشاری
- نوار درمانی کشی یا چسب کینزیو
- ورزش درمانی
- جورابهای فشاری تورم (لباسهای فشرده سازی آلاستیک)
آموزشهای شخصی در مراقبت از خود
