کمک‌های اولیه انگشت قطع شده
هنگامی که یک انگشت قطع میشود باید بخش قطع شده درون باند مرطوب قرار داده شود. باید انگشت مرطوب نگه داشته شود اما از قرار دادن آن درون آب اجتناب گردد. محلول سالین یک محلول مناسب است اما به شرطی که انگشت درون یک تکه پارچه یا حوله آغشته به محلول قرار داده شود و از غوطه ور کردن آن درون سالین اجتناب گردد. باید انگشت قطع شده را درون یک کیسه پلاستیکی یا محفظه استریل بگذارید و سپس درون یخ قرار دهید. انگشت قطع شده نباید تماس مستقیم با یخ داشته باشد انگشت قطع شده نباید تماس مستقیم با یخ داشته باشد. از استفاده از یخ خشک اجتناب کنید زیرا باعث آسیب دیدگی دائمی بافت انگشت خواهد شد.
پیوند انگشت برای انگشتانی که بیش از ۱۲ ساعت از جدا شدن آنها از بدن می‌گذرد انجام نمی‌شود. در مواردی که دست یا بازو قطع شده است زمان طلایی برای پیوند کوتاه‌تر است و باید بافت عضلانی طی مدت ۶ ساعت از بروز آسیب دیدگی پیوند شود.
علت پیوند دست یا انگشت قطع شده
همه افرادی که انگشت یا دست آنها قطع شده است متقاضی مناسبی برای پیوند نخواهند بود. تعداد زیادی از این افراد می‌‌توانند بدون پیوند انگشت و با استفاده از پروتزهای مصنوعی (یا پروتزهای زیبایی) زندگی خود را ادامه بدهند. با این حال استفاده از پروتز مصنوعی برای برخی از افراد دشوار است زیرا پروتزها فاقد عملکرد حسی و حرکتی هستند و باعث محدود شدن حرکات فرد خواهند شد.
جراحی پیوند انگشت
جراحی پیوند یک عمل پیچیده است که شامل چند مرحله می‌باشد. در ابتدا باید بافت آسیب دیده جدا شود تا امکان حفظ بافت سالم استخوان و عضله وجود داشته باشد. در مرحله بعدی استخوان‌های بخش قطع شده و باقیمانده برش داده میشوند تا دو سطح آنها بتوانند دوباره درون یکدیگر رشد کنند. پزشک برای نگه داشتن استخوان‌ها در جای خود از پیچ و مهره فلزی استفاده خواهد کرد. پس از آنکه فرایند متصل کردن استخوان‌ها به پایان رسید به پیوند اعصاب و عروق خونی خواهد پرداخت. باید عضلات و تاندون‌ها به خوبی در محل اصلی خود قرار داده شوند. در برخی موارد پزشک به انجام پیوند استخوان، تاندون، عروق خونی و پوست می‌پردازد تا عمل به خوبی انجام شود.
بعد از عمل پیوند قطع عضو چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از اتمام جراحی:
- فرایند درمان در روزهای اول پس از جراحی شروع خواهد شد و پزشک از بیمار می‌خواهد تلاش کند انگشتان، دست یا مچ دست خود را تکان دهد. پزشک به کمک متخصص فیزیوتراپی در روز اول پس از جراحی حرکات منفعل عضو پیوند شده را شروع خواهد کرد. به تدریج و با گذر زمان بیمار می‌تواند شروع به تکان دادن دست و انگشتان خود نماید و از دستورات پزشک و مبنی بر حرکات دست خود پیروی کند.
- پس از چند روز بیمار می‌تواند برنامه فیزیوتراپی خود را ادامه بدهد و به حرکت دادن مفاصل دست خود بپردازد. بیمار به بخش منتقل میشود و در کنار دارو درمانی از خدمات فیزیوتراپی و کاردرمانی نیز بهره‌مند خواهد شد.
- بیمار توسط اعضای تیم پیوند انگشت و دست تحت مراقبت قرار خواهد گرفت. اعضای تیم پیوند متشکل از پرستاران بخش آی سی یو، پرستاران بخش بیمارستان، متخصصین فیزیوتراپی، کاردرمانگر و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی است. پزشکانی که در برنامه درمان بیماری حضور دارند عبارتند از جراح دست، جراح پلاستیک، جراح بیماری‌های عفونی، روانشناس و رزیدنت‌ها.
مراقبت‌های بعد از پیوند انگشت در خانه
مراقبت‌های منزل:
- شرایط هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است به همین دلیل تاریخ مرخص شدن از بیمارستان در همه آنها یکسان نیست. برخی از بیماران چهار هفته پس از پیوند انگشت مرخص میشوند حال آنکه برخی دیگر باید سه ماه یا مدت بیشتری در بیمارستان بستری شوند. زمان مرخص شدن از بیمارستان با توجه به نوع آسیب دیدگی، سرعت بهبود بیمار اختلالات زمینه ای عوارض حاصل از قطع عضو و مشکلات غیرقابل پیش بینی در برنامه درمان و بهبود، سرعت بهبود بیمار، اختلالات زمینه ای، عوارض حاصل از قطع عضو و مشکلات غیرقابل پیش بینی در برنامه درمان و بهبود، شرایط محیط منزل بیمار و فاصله بیمارستان تا منزل او تعیین میشود.
- پزشک در هنگام مرخص کردن بیمار نکات و توصیه‌های لازم در خصوص مراقبت از عضو پیوند شده را ارائه خواهد داد. بیمار باید از تمامی این نکات پیروی کند. در صورتی که بیمار دچار هرگونه مشکل یا نگرانی شد باید فوراً با پزشک یا تیم درمان خود تماس بگیرد و در صورت لزوم به بیمارستان مراجعه نماید. بیمار باید بداند که نتیجه نهایی درمان به توانایی او برای پیروی کردن از دستورات پزشک در ارتباط با درمان دست و سرکوب سیستم ایمنی بستگی دارد. دو نکته مهم یک پزشک بر آن تمرکز دارد عبارت است از کاردرمانی انگشت قطع شده و فیزیوتراپی برای توانبخشی بهتر و مصرف داروهای تجویز شده در فواصل زمانی مشخص.
- برنامه توانبخشی بیماران مختلف با توجه به شرایط جسمانی آنها و محل پیوند متفاوت است. اکثر بیماران به مدت ۵ روز باید روزی ۶ ساعت با کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست همکاری داشته باشند و آخر هفته‌ها به انجام تمرینات ورزشی در منزل بپردازند.
خطرات عمل پیوند عضو
عمل پیوند عضو با برخی خطرات کوتاه مدت و بلند مدت و همچنین خطرات مربوط به سرکوب سیستم ایمنی بدن برای پیشگیری از پس زدن پیوند همراه است که به شرح زیر می‌باشند:
خطرات کوتاه مدت
عمل پیوند عضو همراه با برخی خطرات کوتاه مدت است که عبارتند از:
- عمل جراحی طویل و پیچیده: این نوع جراحی ممکن است زمان بر باشد و نیازمند مهارت و دقت بالای جراح است.
- مسدود شدن عروق خونی و قطع جریان خون به انگشتان: این مشکل ممکن است باعث ایجاد بیماری در منطقه پیوند شده شود. بنابراین، بیمار باید پس از جراحی در بخش مراقبت‌های ویژه تحت نظر قرار بگیرد تا پزشک بتواند به طور سریع این مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را ارائه دهد.
- عفونت: احتمال وقوع عفونت در محل جراحی وجود دارد که نیازمند درمان و مراقبت مناسب است.
- مشکلات مرتبط با ترمیم زخم: پس از جراحی، زخم باید به طور صحیح ترمیم شود. اما ممکن است مشکلاتی مانند ناراحتی، قرمزی یا تورم در محل زخم رخ دهد.
- درد: بعد از عمل جراحی، بیمار ممکن است احساس درد کند که نیازمند کنترل و مداومت است.
- خونریزی: خونریزی از محل جراحی عموماً معمول است، اما در برخی موارد ممکن است شدت آن بیش از حد طبیعی باشد و نیاز به مداخله داشته باشد.
- بروز سایر بیماری‌ها: در برخی موارد، عمل جراحی پیوند عضو می‌تواند به بروز مشکلات دیگری در سیستم بدن منجر شود.
در هر صورت، برای کاهش خطرات و مشکلات ماحتمالی مرتبط با عمل پیوند عضو، بیمار باید با یک پزشک متخصص مشورت کند. پزشک می‌تواند ریسک‌ها و مزایای عمل را بررسی کند و برنامه درمانی مناسب را برای بیمار تعیین کند. همچنین، اطمینان حاصل کنید که پس از عمل، باید راهنمایی‌ها و نکات درمانی پساعمل را به دقت دنبال کنید تا بهبودی بهتر و سریع‌تر دست یابید.
خطرات بلند مدت پیوند عضو
خطرات بلند مدت پیوند عضو به شرح زیر می‌باشد:
- پس زدن انگشت پیوند شده که از زمان انجام عمل جراحی شروع میشود و تا پایان زندگی فرد ادامه پیدا می‌‌کند.
- بروز مشکل در ارتباط با ترمیم استخوان و نیاز به انجام جراحی دوم که باعث بروز اختلال در گردش خون میشود.
خطرات مرتبط با سرکوب سیستم ایمنی بدن:
- بروز عفونت
- بروز سرطان
- بروز دیابت
- آسیب دیدگی کلیه
- بیماری قلبی
