گردنبندها، بریس‌ها و آتل‌های طبی برای حفظ استحکام گردن در فرآیند بهبودی از آسیب‌های گردن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وسایل از انواع ساده تا نسبتاً پیچیده موجود هستند و نوع آن‌ها بسته به علت آسیب دیدگی گردن تعیین می‌شود.
در صورت نیاز به جراحی ستون فقرات گردن یا در صورت آسیب دیدگی در ناحیه گردن، استفاده از گردنبند طبی ضروری است. این وسایل کمک می‌کنند تا مهره‌های گردن ثابت نگه داشته شود و پزشکان این گردنبندها را “ارتز” یا “ارتوتیک” می‌نامند.
بریس‌های گردن (همچنین گردنبند طبی) برای شرایط مختلفی استفاده می‌شوند، از جمله استفاده پس از جراحی ستون فقرات گردن یا در موارد آسیب دیدگی گردن مانند دررفتگی گردن یا دیسک گردن که باعث تسکین درد گردن می‌شود بدون نیاز به جراحی.
آتل‌های گردن نیز در موارد آسیب دیدگی شدید گردن، مانند شکستگی مهره‌های گردنی در مراحل اولیه برای ثابت نگه داشتن گردن و جلوگیری از بروز صدمات بیشتر به مهره‌ها استفاده می‌شوند.
در کلینیک ارتوپدی فنی امید، انواع گردنبندهای طبی مناسب با شرایط و نوع آسیب دیدگی بیماران طراحی و ساخته می شود. متخصصین این کلینیک پس از آماده شدن بریس، به بیمار آموزش های لازم جهت بستن صحیح گردنبند طبی و انجام فعالیت های روزانه با آن آموزش داده می شود، تا بیماران بتوانند بهترین نتیجه ممکن را به دست آورند.
انواع
گردن بندهای طبی، ابزاری موقتی برای کمک به بهبودی و تسکین گردن درد است. برای اینکه از گردنبند نهایت بهره را ببرید باید آن را بدرستی ببندید. یک گردن بند طبی خوب باید باعث کاهش دامنه حرکتی شود، اما موجب ناراحتی نشود، بنابراین اگر گردنبند طبی نرم باعث ناراحتی شما می شود این مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید.
دو نوع گردنبند طبی سفت و نرم وجود دارد. گردن بند طبی سفت از جنس ابر لاستیکی ضخیم است که روی آن را کتان پوشانده است. این نوع گردنبند برای محافظت از گردن و کنترل درد پس از آسیب دیدگی (برای مثال دررفتگی گردن) مورد استفاده قرار می گیرد. گردنبندهای سفت از پلاستیک قالب دار با بالشتک جداشدنی دو تکه (در جلو و عقب) ساخته می شوند و با بست قلاب دار سفت می شود. این نوع گردنبند برای محدود کردن دامنه حرکتی گردن در طول بهبودی از شکستگی یا جراحی (برای مثال جراحی همجوشی) مورد استفاده قرار می گیرد.
- کلار گردنی
کلار گردنی یک گردن بند سفت دو تکه است که با بست های قلاب دار محکم می شوند. دیواره خارجی این گردنبند طبی از جنس پلاستیک است و در دیواره داخلی آن بالشتک های نرم قرار دارند. بیماران عموما به صورت مستمر گردن بند را می بندند و فقط برای تمیز کردن روزانه آن باز می کنند.
گردنبند طبی کولار فیلادلفیا از جنس ابر پلاستیکی می باشد سفت و دو تکه است، که این دو تکه با بست قلاب دار به هم متصل می شوند. قسمت بالایی این گردنبد طبی از فک پایینی محافظت می کند و قسمت پایینی آن قسمت بالای قفسه سینه را پوشش می دهد. این نوع گردن بند نسبت به گردن بندهای طبی سفت (سخت) ناحیه بیشتری را تحت پوشش قرار می دهد و بنابراین باعث محدودتر شدن دامنه حرکتی شما می شود. این نوع از گردنبند طبی به دلیل تاثیر مطلوبی که بر محدود کردن دامنه حرکتی دارد، اغلب پس از جراحی ستون فقرات گردن به منظور ارتقای سطح بهبودی تجویز می شود. این نوع گردن بند طبی همچنین برای ثابت کردن شکستگی های ستون فقرات گردن و کاهش درد مرتبط با کشیدگی عضلانی در گردن مورد استفاده قرار می گیرد.
- آتل طبی مخصوص ثابت کردن فک و آرواره
آتل طبی مخصوص ثابت کردن فک و آرواره (SOMI) یک گردن بند طبی سفت است که گردن شما را هم تراز ستون فقرات قرار می دهد. این بریس با جلوگیری از حرکت سر و گردن از گردن شما محافظه می کند. این سطح از بی حرکتی به ساختارهای آسیب دیده گردن شما کمک می کند تا سریع تر بهبودی پیدا کنند.
نام این گردنبند ساختار آن را نشان می دهد. این گردن بند طبی سفت، یک صفحه جلویی مخصوص قفسه سینه دارد که همراه با میله هایی است روی شانه ها قرار می گیرد. این نوع گردن بند با نوارهای روی میله ها که به سمت های مخالف به صفحه جلویی قفسه سینه متصل می شوند، محکم می گردند. بریس SOMI همچنین یک قطعه جدا شدنی مخصوص چانه و یک قطعه مخصوص سر دارد که برای محافظت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
بریس SOMI را می توان به عنوان درمانی برای آسیب دیدگی های شدید گردن یا برای درد گردن ناشی از یک بیماری مزمن مثل آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار داد. این بریس همچنین پس از جراحی ستون فقرات گردنی به بهبودی فرد کمک می کند.
- بریس هالو
بریس هال سفت ترین نوع گردن بند طبی است. این نوع گردن بند از حرکت سر و گردن جلوگیری می کند و برای بی حرکت کردن ستون فقرات پس از جراحی ستون فقرات گردن یا ثابت نگه داشتن شکستگی ها در نواحی قفسه سینه و گردن ضروری است.
بستن بریس هالو باعث نوعی انقباض ستون فقرات است. انقباض در اصل باعث کشیدن شدن ستون فقرات به دو جهت مختلف می شود. این انقباض به کاهش انحنای غیرعادی مرتبط با بعضی از بیماری های ستون فقرات مثل اسکولیوز کمک می کند.
بریس هالو حاوی یک حلقه فلزی است که با استفاده از میله های فلزی به سر متصل است. این حلقه سپس به میله که به یک پوشش سنگین متصل است، وصل می شوند (وزن بریس هالو متغیر است). شما باید تا زمان بهبودی بریس هالو را در تمامی اوقات ببندید.
انتخاب گردنبند طبی
گردن بندهای طبی انواع مختلفی دارند از گردن بندهای یکپارچه ساده گرفته تا انواع سفت آن که بالشتک هایی از جنس پلاستیک سخت دارند. نوع گردن بند طبی و سفت و نرم بودن آن را پزشک با توجه به شدت مشکل و زمانی بیمار باید از گردنبند استفاده کند، تجویز می کند.
در صورتی که پزشک برای شما گردن بند طبی را تجویز کند، دستورالعمل های مخصوصی برای نحوه بستن و مراقبت از آن را نیز ارائه می کند، اما به طور کلی این دستورالعمل ها از قرار زیر هستند:
- گردنبد طبی باید به اندازه کافی سفت و اندازه (فیت) باشد تا نتوانید سرخود را تکان بدهید و چانه شما نباید به داخل بلغزد یا از بالای گردنبد بیرون بزند.
- لبه پایینی گردنبند طبی باید به راحتی روی بدن قرار گیرد و تنها ناحیه بالشتک دار آن پوست را لمس کند.
- در صورتی که ریش یا موی بلندی دارید، باید خارج از گردنبند طبی قرار بگیرد.
- شما باید پوست زیر گردنبد طبی را تمیز و خشک نگه دارید. از پودر یا لوسیون استفاده نکنید، زیرا به بالشتک های گردنبند ،سیب وارد می کنند.
- وقتی گردن بند را برای تمیز کردن از گردن جدا می کنید، همیشه پوست خود را چک کنید و دقت کنید که دچار التهاب نشده باشد.
- بالشتک هایی که پوست شما را لمس می کنند باید هر روز با صابون ملایم تمیز شوند. در صورتی که گردن بند طبی از جنس پلاستیکی باشد، باید هفته ای یک مرتبه با حوله مرطوب و صابون ملایم تمیز شود. از محصولات ساینده یا تمیزکننده بسیار قوی استفاده نکنید.
روش و طریقه بستن
قبل از مرخص شدن از بیمارستان نحوه استفاده و بستن گردنبد را باید، یاد بگیرید. گردنبند طبی خود را در تمامی اوقات، حتی در طول خواب، ببندید، مگر این که پزشک، تجویز دیگری کرده باشد. شما باید گردن بند طبی را تا زمان بهبودی یا همجوشی ستون فقرات که بین ۴ هفته تا ۶ ماه طول می کشد، ببندید. در ادامه نحوه بستن گردنبند طبی شرح داده می شود:
- روی تخت خود صاف دراز بکشید
- نیمه جلوی گردنبند طبی خود را دیواره قفسه سینه به سمت بالا حرکت دهید تا محکم زیر چانه قرار گیرد.
- در صورت وجود، نوار پلاستیکی پشت گردن را به سمت دیگر وصل کنید
- نیمه پشتی گردنبند را به شکل صحیح روی گردن قرار دهید
- بست های قلاب دار را محکم ببندید.
گردنبند طبی خود را با هر روز با یک صابون ملایم و پارچه مرطوب شسته و گندزدایی کنید. در صورتی که گردنبند شما بالشتک دارد، اجازه دهید هوا به آن بخورد یا سشوار را در حالت” سرد” قرار دهید و به آن بگیرید.
نحوه استفاده
استفاده از گردنبند طبی ممکن است دامنه حرکت شما را محدود کند. به خاطر این موضوع، شاید نتوانید پای خود را به راحتی مشاهده کنید و بنابراین باید در هنگام راه رفتن مراقب باشید. همچنین، باید از کشش شدید یا پیچ خوردگی ستون فقرات خود پرهیز کنید. هنگام تغییر از حالت خوابیده به حالت ایستاده، از عضلات دست و پای خود استفاده کنید تا ستون فقرات شما هم ترازی خود را حفظ کند. همچنین، برای ورزش کردن، بهتر است از توصیه‌های فیزیوتراپیست یا پزشک خود پیروی کنید.
پس از بستن گردنبند، تا زمان مراجعه بعدی به پزشک، رانندگی نکنید. هنگام سوار شدن در یک خودرو، سعی کنید در صندلی جلویی که کیسه هوا دارد سوار نشوید.
هنگامی که می‌خواهید برای حمام کردن یا اصلاح صورت، گردنبند را خارج کنید، از دستورالعمل‌های پزشک پیروی کنید. در صورتی که پزشک اجازه ندهد که شما زمان استحمام گردنبند را باز کنید، پس از حمام، روی تخت دراز بکشید و از کسی بخواهید تا گردنبند را خارج کند، حرکتی نکنید. همچنین، به جای بالشتک خیس، یک بالشتک خشک قرار دهید و گردنبند را بار دیگر سرجای خود قرار دهید.
هر گونه قرمزی یا ترک خوردن پوست زیر گردنبند طبی را بررسی کنید. این مساله نشان دهنده این است که گردنبند به درستی بسته نشده است یا فیت نشده است. متخصص ارتوپدی فنی می‌تواند ارتز را تنظیم کند تا به خوبی در گردن فیت شود و نکاتی را در مورد نحوه صحیح بستن گردنبند طبی مطرح کند.
فواید
گردنبندها یا آتل‌های گردن به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، این دلایل همراه با فواید استفاده از گردنبند طبی در هر مورد ذکر می‌شود:
- تسکین درد: گردنبند طبی می‌تواند به تحمل وزن بدن توسط گردن کمک کند و در عین حال بافت‌های نرم بدن، فرصتی برای بهبود پیدا کنند.
- پس از جراحی گردن: بستن گردنبند طبی می‌تواند به هم تراز قرار گرفتن استخوان‌های گردن در هنگام بهبودی کمک کند.
- اقدام احتیطی: در مواردی که فرد تصادف شدیدی داشته است، قبل از بررسی آسیب دیدگی گردن، گردنبند طبی به عنوان یک اقدام احتیطی بسته می‌شود.
در صورتی که گردنبند طبی شما شل به نظر می‌رسد، باعث درد می‌شود یا پوست زیر گردنبند قرمز شده یا ترک خورده باشد، برای تنظیم آن به متخصص ارتوپدی فنی مراجعه کنید.
همانند بقیه بریس‌های مخصوص ستون فقرات، انواع گردنبندهای طبی وقتی بیشترین کارایی را دارند که بر طبق دستورالعمل پزشک مورد استفاده قرار گیرند. همچنین متخصص ارتوپدی فنی، کسی که بریس‌های مخصوص ستون فقرات را طراحی می‌کند و می‌سازد. در صورتی که سوالاتی در مورد نحوه بستن و مراقبت از گردنبند طبی دارید، حتما از پزشک یا متخصص ارتوپدی فنی این سوالات را بپرسید. هزینه و قیمت گردنبند طبی به نوع آن و موارد بکار رفته در آن بستگی دارد.
