بسیاری از ما قوس کف پای خود را بی‌اهمیت می‌دانیم، اما قوس‌های کف پای شما بی‌هدف نیستند. دلیل وجود قوس کف پا این است که تاندون‌های کف پا و پایین پای شما به هم می‌چسبند تا در پایین پای شما فاصله ایجاد شود. اگر آن تاندون‌ها از کار بیفتند، قوس از بین می‌رود. این اتفاق بیومکانیک کف و ساق پا را حذف می‌کند و می‌تواند منجر به لیست طولانی از آسیب‌های استرسی شود که ممکن است باعث شود لنگ بزنید یا حتی در تخت گیر کنید.
صافی کف پا دلیل شایع درد کف پا، مچ پا، ساق پا و کمر به دلیل عدم پشتیبانی کافی از وزن بدن در هنگام ایستادن یا حرکت است.
بیشتر ناهنجاری‌های پا را می‌توان به راحتی و به طور موثر در مرکز جامع توانبخشی امید درمان کرد. روش درمانی ناهنجاری پای شما که برای شما بهترین است بستگی به میزان تغییر شکل و شکایت شما دارد. موارد خفیف را به طور معمول می‌توان با استفاده از درج کفش و با انجام تمرینات ورزشی عضله پا به طور موثر درمان کرد. مداخله جراحی فقط در موارد شدید مورد نیاز است.
صافی کف پا چگونه اتفاق می‌افتد؟
صافی کف پا یک مرحله گذار طبیعی در طی رشد کودکی است.
- زیر پای کودکان در مقایسه با بزرگسالان کلفت‌تر است.
- شایع‌ترین علت صافی کف پا در کودکان و بزرگسالان، شل شدن رباط‌های کپسولی است که مرتبط با ضعف عضلانی است
- اگر پا تحرک ضعیفی داشته باشد، ممکن است علت آن ممکن است اتصالات غیرمعمول بین استخوان‌های تارس باشد
- در موارد نادر، استخوان‌های مجزا از هم به طور نادرست در کنار یکدیگر قرار گرفته اند
- گاهی اوقات، بعد از ۴۰ سالگی، شیوع کف پای صاف به طور فزاینده‌ای زیاد میشود یا کف پای صافی که در حال حاضر وجود دارد، به طور قابل توجهی بدتر میشود.
علائم بالقوه صافی کف پا
در اکثر موارد، صافی کف پا خفیف است و علائمی ندارد و نیازی به درمان بیشتر نیست. افزایش درد در مچ پای داخلی در ترکیب با یک کف پای صاف ممکن است نشان دهنده کشیدگی بیش از حد تاندون پشتی تیبیا باشد. اگر پاشنه پا دائما به سمت بیرون کج میشود، ممکن است درد بیشتری در این منطقه ایجاد شود.
عوارض کف پای صاف
عوارض قوس افتاده کف پا فقط به جا گذاشتن رد پای کامل در ماسه‌های ساحلی نیست. این مشکل همچنین می‌تواند در اثر فشار ناخواسته یا جدید به مچ پا، درشت نی یا کشکک شما آسیب‌های دیگری را به کف و ساق پای شما وارد کند.
در اینجا چند مورد از آسیب‌ها یا فشارهای رایج ناشی از صافی کف پا آورده شده است.
فشار عضلانی مزمن
صافی کف پا به اندازه پاهایی که دارای قوس طبیعی هستند در حفظ ثبات بدن مهارت ندارند. در نتیجه، افراد مبتلا به صافی کف پا در معرض فشارهای مزمن عضلانی قرار دارند. زیرا عضلات بدن مجبور به جبران کمبود پایداری پا می‌شوند. اگرچه بدن شما ممکن است در طی فعالیت‌های روزمره قادر به سازگاری با عدم پشتیبانی پای شما باشد، اما وقتی سطح فعالیت خود را حتی به میزان کمی افزایش دهید، می‌تواند باعث درد و فشار شدید عضلانی شود.
درد پا و کمر
پاهای نرمال طوری طراحی شده‌اند که هنگام ایستادن یا راه رفتن، کل قسمت پایین بدن را در وضعیت مناسب نگه دارند. کف پای صاف نمی‌تواند این پایه را برای وضعیت سالم بدن فراهم کند. با افتادن قوس پا به سمت زمین، پایین پاها به سمت داخل می‌چرخند. این چرخش به داخل می‌تواند کل پا، از جمله باسن را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به درد طولانی مدت پا و کمر شود.
مشکلات اسکلتی عضلانی
صافی کف پا یکی از دلایل عمده درد و مشکلات کلی اسکلتی عضلانی است. تعادل بدن شما از پاها شروع میشود. زمانی که پاها از پشتیبانی مناسب برخوردار نباشند، ممکن است خطر مشکلات مفصلی ناشی از وضعیت نامناسب بدن و راه رفتن غیرطبیعی افزایش یابد. افرادی که صافی کف پا دارند، ممکن است در ناحیه کف پا، مچ پا، زانو یا پهلو دچار آسیب شوند.
زانو درد (سندرم درد پاتلوفمورال)
وقتی صافی کف پای شما زیاد باشد، باعث تغییر چرخشی در نحوه حرکت مچ پا میشود. این تغییرات به سمت زانوی شما راه می‌یابد که می‌تواند منجر به سندرم درد پاتلوفمورال یا درد زانو شود.
درد را تشخیص خواهید داد زیرا ناحیه پشت کشکک زانو (جایی که کشکک زانو با استخوان ران شما برخورد می‌کند) دچار درد میشود. در بیشتر موارد، درد تدریجی است. این درد به صورت یک احساس آزار دهنده آغاز میشود اما تا جایی شدید میشود که نشستن، ایستادن، راه رفتن و دویدن دردناک خواهد شد.
هم برای خلاص شدن از درد و هم برای رفع قوس‌های افتاده نیاز دارید (با فرض اینکه این‌ها علت اصلی زانو درد شما باشند) به فیزیوتراپی نیاز دارید.
فاسئیت پلانتار
فاسئیت پلانتار یک آسیب‌دیدگی شایع است که باعث درد فلج کننده در پاشنه پا و گاهی اوقات در قوس شما میشود. این مشکل به خصوص در میان دوندگان و کوهنوردان و همچنین افرادی که هشت ساعت در روز می‌ایستند شایع است.
وقتی دچار فاسئیت پلانتار می‌شوید، کجای پا درد می‌گیرد؟ علت این مشکل التهاب فاشیا پلانتار است. فاشیا پلانتار شما پاشنه را به انگشتان پا متصل کرده و از پایین پای شما می‌گذرد.
کشیدگی ناشی از صافی کف پا در بقیه قسمت‌های پای شما می‌تواند باعث فاسئیت پلانتار شود.
پزشکان اغلب با فیزیوتراپی، آتل شبانه، یا ارتزهای سفارشی (حمایت از قوس کف پا)، فاسئیت پلانتار را درمان می‌کنند. این مداخلات فشار روی پای شما را به درستی توزیع می‌کند تا علت التهاب را تسکین دهد.
تاندینیت آشیل
هنگامی که دچار صافی کف پا هستید، دامنه حرکت شما در وسط پا افزایش می‌یابد و این غیرطبیعی است. برای سازگار شدن پا با این شرایط، تاندون آشیل شما باید بیشتر کار کند که می‌تواند منجر به کشیدگی و التهاب آشیل شود.
علائم تاندونیت شامل سفت شدن عضلات ساق پا، مشکل در دستیابی به یک دامنه کامل حرکتی هنگام خم شدن پا یا تورم در پاشنه پا است.
برای رفع تاندونیت آشیل ناشی از کف پای صاف، پزشکان باید هم پرونیشین بیش از حد را درمان کنند و هم از روش استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع استفاده کنند. همچنین ممکن است لازم باشد فعالیت بدنی خود را کاهش داده و از روش‌های کششی برای پایین پاها استفاده کنید.
شین اسپلینت (سندرم استرس تیبیال داخلی)
پرونیشن بیش از حد ناشی از صافی کف پا، استرس مضاعف یا تغییریافته‌ای را در قسمت پایینی پا ایجاد می‌کند. این امر در قسمت داخلی استخوان درشت نی (ران) شما تأثیر می‌گذارد که می‌تواند منجر به شین اسپلینت شود. شین اسپلینت باعث درد مبهمی در قسمت جلوی ساق پا، در اطراف استخوان (یا عضلات) می‌شوند.
همه افرادی که با صافی کف پا دست و پنجه نرم می‌کنند دچار شین اسپلینت نمی‌شوند. این مشکل غالباً در رابطه با پرونیشن بیش از حد و همراه با تمرین بیش از حد ایجاد میشود.
با این حال، باید سطح فعالیت خود را با توجه به دردی که تجربه می‌کنید، تنظیم کنید. اگر شین اسپلینت شما در حین انجام فعالیت بدنی بدتر شود، یا تمام مدت درد دارید، پس باید تمام فعالیت‌های خود را متوقف کنید.
درمان شین اسپلینت ناشی از صافی کف پا به درمان تاندون‌های افتاده و همچنین یخ و ارتفاع (و به طور بالقوه ضد التهاب‌ها) نیاز دارد.
تاندینوپاتی خلفی تیبیالیس
یک تاندون وجود دارد که قسمت داخلی ساق پا را به پشت استخوان مچ پا متصل می‌کند و به میانه پای شما می‌پیوندد. تاندینوپاتی خلفی تیبیالیس را می‌توانید به لطف استرس کف پای صاف تجربه کنید.
- تاندونیت (التهاب)
- تاندینوز (تاندون دژنراتیو)
- تنوسینوویت (غلاف تاندون ملتهب)
- پارگی تاندون
دلایل دیگر شامل تمرین بیش از حد، تغییر سطح تمرین، پوشیدن کفش پاشنه بلند (راه رفتن روی انگشتان پا)، و تپه نوردی است.
اگر دچار تاندینوپاتی تیبیالیس خلفی شده باشید، هنگام راه رفتن، دویدن یا پریدن درد خواهید داشت. شناخته شده‌ترین ویژگی تاندینوپاتی، لنگی همراه آن است.
برای مقابله با التهاب، باید فعالیت خود را کاهش داده و از روش RICE (استراحت، یخ، فشرده سازی، ارتفاع) استفاده کنید. هنگامی که صافی کف پا دلیل این امرایجاد میشود، باید آن را برطرف کنید تا فشار وارد شده بر روی استخوان تیبیالیس خلفی شما کاهش یابد.
تشخیص: بررسی ناهنجاری پا
اگر تغییر شکل باعث درد و علائم شما شده باشد، معاینه بالینی لازم است. در این معاینه، متخصصان ما ابتدا وضعیت پای شما را تحت کشیدگی کامل بررسی می‌کنند. وقتی پاشنه شما به سمت قسمت خارج پا خم شده باشد، نشانه صافی کف پا است. اگر به داخل کج شده باشد، نشان‌دهنده قوس زیاد است. اگر در هنگام راه رفتن روی انگشتان پا قوس طولی به خوبی بالا برود، تغییر شکل به طور کلی بی‌ضرر است. اگر قوس طولی دیگر به حالت عادی بالا نرود یا دیگر نتوانید روی نوک انگشتان خود بایستید، این نشانه اختلال در تاندون خلفی تیبیا است.
در معاینه بالینی، پزشکان همچنین ثبات مفصل مچ پا، به ویژه رباط‌های خارجی را بررسی می‌کنند. روش‌های تصویربرداری مانند معاینات اشعه ایکس، برای تشخیص دقیق انجام میشود.
تصاویر اشعه ایکس موقعیت استخوان‌ها را نشان می‌دهند
پزشکان ابتدا در سه حالت از شما عکس اشعه ایکس می‌گیرند. آن‌ها همچنین تصاویری از مفصل مچ پای تحت فشار و تصاویر محوری از پاشنه شما می‌گیرند. همه این تصاویر موقعیت استخوان‌های شما را نسبت به یکدیگر نشان می‌دهد. این امر به پزشکان امکان می‌دهد تا شکل‌گیری غیرمعمول استخوان، موقعیت نادرست استخوان‌ها نسبت به یکدیگر و علائم سایش در مفاصل را مشخص کنند. تصاویر اشعه ایکس تحت استرس میزان ضروری بودن اصلاح را نشان می‌دهد.
MRI برای ارزیابی تاندون‌ها، رباط‌ها و غضروف‌ها
پزشکان با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) می‌توانند با خیال راحت ارزیابی کنند که آیا تاندون خلفی تیبیا در مورد صافی کف پا یا تاندون پرونئال در صورت بالا بودن قوس، آسیب دیده است یا خیر. اطلاعات در مورد غضروف‌ها، به ویژه در مفصل فوقانی مچ پا، برای برنامه‌ریزی بهترین استراتژی درمانی ممکن مهم است.
معاینه اضافی در صورت عدم اطمینان
پزشکان همچنین می‌توانند توزیع فشار روی پای شما را در حین حرکت با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری فشار پویا تجزیه و تحلیل کنند. این معاینه شواهد بیشتری از دلایل مشکل شما ارائه می‌دهد.
درمان
صافی کف پا در بزرگسالان اغلب به هیچ درمانی نیاز ندارند. افرادی که علائم مداوم یا شدید دارند ممکن است از تکیه گاه‌های قوس طبی و ژیمناستیک پا بهره‌مند شوند. قبل از اینکه جراحی در نظر گرفته شود، درمان‌های محافظه کارانه مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، کورتیکواستروئیدها و ارتزها یا مهاربندها آزمایش می‌شوند.
اصلاح مشکل با کفی کفش و ارتز
با استفاده از کفی‌های مخصوص می‌توان صافی کف پا و قوس‌های بلند و ملایم را درمان کرد. برای صافی کف پا از کفی‌هایی که قوس طولی پا را پشتیبانی می‌کنند استفاده میشود. این کفی‌ها باعث فعال شدن عضلاتی میشود که قوس طولی را بالا نگه می‌دارند. هرچه پا انعطاف‌پذیرتر باشد، شانس موفقیت درمان بیشتر است.
درمان جراحی کف پای صاف
در بیماران جوان، ما می‌توانیم تغییر شکل را با استفاده از “فاصله” بین استخوان پاشنه و مچ پا اصلاح کنیم. پس از دو تا سه سال، این مشکل برطرف میشود. برای این روش درمانی، تمام تاندون‌ها باید عملکرد طبیعی داشته باشند.
اگر بین استخوان‌های جداگانه تارس پل استخوانی وجود داشته باشد، می‌توانیم این مشکل را از طریق جراحی برطرف کنیم. هرچند، اگر شما هرگز در مفاصل آسیب‌دیده حرکت عادی نداشته‌اید، باز هم ممکن است علائمی داشته باشید. اگر مفصل طبیعی به طور کلی تشکیل نشده باشد، تحت شرایط خاص، علائم شما فقط از طریق فیوژن مفصل کاهش می‌یابد.
متخصصان ما از طریق جراحی کف پای صاف، تغییر شکل را اصلاح می‌کنند و همچنین با دوختن یکی از تاندون‌هایی که انگشتان پا را خم می‌کنند و تقویت تاندون خلفی تیبیا، عملکرد طبیعی تاندون خلفی تیبیا را بازیابی می‌کنند. ما از طریق اصلاح موقعیت در استخوان پاشنه، ناهنجاری استخوان را ترمیم می‌کنیم. مراحل جراحی اضافی مانند اصلاح وضعیت در قسمت میانی پا یا کشیدگی تاندون آشیل، با توجه به تغییر شکل هر فرد ممکن است لازم باشد.
اگر تغییر شکل سال‌های زیادی وجود داشته، ممکن است مفصل تحتانی مچ پا آسیب دیده باشند. اگر آرتروز در مفصل تحتانی مچ پا رخ داده باشد، تغییر شکل و ناراحتی‌ها فقط از طریق تقویت مفصل پایین مچ پا قابل درمان است. در این حالت، هدف این است که درمان هر چه زودتر آغاز شود، بنابراین دیگر نیازی به جراحی تقویتی نیست.
