وقتی که شما در مورد واقعیت مجازی فکر می کنید احتمالا یاد بازی های کامپیوتری و انواع دیگر تفریحات مجازی می افتید. اما واقعیت مجازی به عنوان یکی از درمان های مکمل در پزشکی نیز استفاده می شود. محققان در حال بررسی روی این درمان هستند. در تحقیقات اولیه نشان داده شد که واقعیت مجازی به کاهش درد کمک می کند و برای اختلال پس از سانحه، ترس های خاص (فوبیا) و افسردگی می توان از آن استفاده کرد.
در درمان واقعیت مجازی شما در یک محیط سه بعدی که توسط کامپیوتر ایجاد شده قرار می گیرید. معمولاً یک هدفون یا عینکی که ویدیو پخش می کند استفاده می شود. سر خودتان را تکان می دهید تا بتوانید به محیط شبیه سازی شده نگاه کنید همچنین ممکن است بتوانید حرکات اشیا را کنترل کنید یا با استفاده از یک کنترل یا دستگاه دیگر با اشیا مجازی ارتباط داشته باشید. همانطور که اطراف خود را کشف می کنید از اسپیکر یا هدفون، جلوه های صوتی برای شما پخش می شود و محیط را تا جای ممکن واقعی تر نشان می دهد. در این مقاله نگاهی به تحقیقاتی راجع به واقعیت مجازی انداختیم و اینکه این درمان برای برطرف کردن چه مشکلات سلامتی استفاده می شود و عوارض جانبی و احتمالی آن چیست؟
واقعیت مجازی چگونه کار می کند؟
درمان واقعیت مجازی به سلامت ذهنی بیمار کمک میکند. از دستگاهی برای ایجاد یک محیط مصنوعی استفاده می کند و یک تجربه شبیه سازی شده را به بیمار القا می کند. این تجربه دیداری می‌تواند اختلالات مرتبط با سلامت ذهنی بیمار را در یک محیط خصوصی و با کنترل از راه دور درمان کند.
در طول جلسه درمانی بیمار یک هدفون روی سر خود می گذارد پزشک از طریق بلوتوث برنامه ای را برای او پخش می کند و از طریق تبلت آن را کنترل می کند. اسپیکر ها در هدفون قرار دارند و با پخش جلوه‌های صوتی این تجربه کاملا واقعی به نظر می رسد. پزشک بیمار را در طول این فرایند راهنمایی می کند و مرحله به مرحله با بیمار پیش می رود و او را در معرض ترس ها، فوبیا و منابع استرس زا قرار می دهد تا میزان تحمل او را در موقعیت های استرس زا و ناراحت کننده افزایش دهد.
پزشک سرعت آن را تنظیم می کند تا بیمار احساس راحتی کند. همان طور که تمرینات آرام سازی را انجام می دهد، تنفس و تمرینات مدیتیشن مرتبط با آن را انجام می دهد تا احساس امنیت و سلامت در طول فرایند درمانی افزایش پیدا کند.
درمان واقعیت مجازی کمک می کند سلامت ذهنی در طی یک جلسه درمانی ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به راحتی ایجاد شود. اکثر مدت زمان جلسه مبتنی بر درمان شواهد محور، پردازش تجربه در واقعیت مجازی و ارائه بازخورد بیمار به پزشک برای کمک به بهبود و تنظیم واقعیت مجازی و تمرین های مهارت محور می گذرد.
چگونه واقعیت مجازی به کنترل درد کمک میکند؟
تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که واقعیت مجازی می‌تواند نوعی حواس پرتی از انواع مختلف درد را آموزش دهد این مثال ها عبارتند از:
- شنا کردن با دلفین ها
- ریلکس کردن در ساحل دریا
- کاوش کردن در جنگل ها و دیگر جاهای طبیعت
- سر خوردن در میان یک دره یخی
در یک تحقیق واقعیت مجازی درد یک خانم باردار کاهش پیدا کرد. در یکی از یافته های دیگر واقعیت مجازی به کودکان کمک کرد تا هنگام وارد کردن کاتتر لوله نازک و انعطاف پذیر در رگ احساس درد و اضطراب کمتری داشته باشند.
در یکی از گزارشات تیم تحقیقاتی نشان داد که عینک های واقعیت مجازی در حین انجام عمل کولونوسکوپی موجب حواس پرتی و احساس مطلوب در بیمار می شوند. در تحقیقی که از افراد بزرگسال موقع خدمات درمانی زخم های دردناک انجام شد کسانی که از واقعیت مجازی استفاده کردند نیاز به داروهای مخدر کمتری برای کنترل درد در حین عمل داشته اند و بافت های ناسالم آنها کاملاً برداشته شدند.
برخی از فیزیوتراپیست ها از درمان واقعیت مجازی برای کمک به بیماران خود برای مواجه با درد و مشکلات سلامتی استفاده می کنند. محققان هنوز باید در مورد کاربردهای این روش درمانی برای فیزیوتراپی تحقیق کنند. مطالعات تحقیقاتی با کیفیت بالاتر در این زمینه مورد نیاز است.
سازمان غذا و داروی آمریکا اخیراً دستگاهی را برای استفاده در منزل را تایید کرده است، که با استفاده از درمان رفتاری شناختی و تکنیک های دیگر به بیماران مبتلا به کمردرد مزمن کمک می کند تا درد خود را کاهش دهند. این دستگاه شامل یک کنترل و هدفون است که تنفس شما را برای تمرینات تنفسی عمیق بررسی می کند. برنامه درمانی شامل ۵۶ جلسه است که هر جلسه ۲ تا ۱۶ دقیقه طول می کشد. به عنوان یک برنامه روزانه در طول ۸ هفته انجام میشود.
چگونه واقعیت مجازی به سلامت ذهنی کمک می کند؟
در برخی مشکلات سلامت روان، واقعیت مجازی به شما کمک میکند که با ترس های خود مقابله کنید. هدف این است که بتوانید ایمن بمانید و بتوانید به تدریج موقعیت هایی را که به صورت مکرر موجب آشفتگی شما شده است یا ترسناک بوده است را کاهش دهید و تحت کنترل خود در بیاورید. ممکن است این روش استرس و اضطراب شما را کاهش دهد. بنابراین به یک متخصص سلامت روان باتجربه نیاز دارید تا شما را در پشت سر گذاشتن این تجربه کمک و راهنمایی کند و به شما مهارت های کنترل اضطراب مثل مایندفولنس و تنفس عمیق را آموزش دهد .
مثال ها عبارتند از:
اختلال پس از سانحه PTSD
تحقیقات نشان دادند که این درمان به کاهش اختلالات استرس پس از سانحه کمک می کند.در این روش نوع رویداد آسیب زایی که تجربه کرده‌اید را مانند جنگ، فاجعه، تصادف با اتومبیل را شبیه‌سازی میکند .
مروری بر مطالعات انجام شده نشان می‌دهد درمان واقعیت مجازی اختلال پس از سانحه و علائم افسردگی را درمان می کند اما مطالعات فقط محدود به افرادی بود که در خدمت سربازی بودند.
در یکی از مطالعاتی که روی سربازان ارتش و پرسنل فعال مرتبط با جنگ انجام شد، نشان داده شد که جلسات واقعیت مجازی همراه با درمان های دیگر موجب شده افرادی که اختلال پس از سانحه داشتند و کسانی که دچار انزوای اجتماعی، افسردگی و خشم بودند پس از ۶ ماه بهتر شوند.
محققان هشدار دادند که یافته های آنها نشان دهنده این است که واقعیت مجازی به تنهایی کافی نیست تا بتواند اختلال پس از سانحه را کنترل کند معمولاً با گزینه هایی مثل گفتگو درمانی، دارو درمانی، درمان انجام می شود.
فوبیا
تحقیقات نشان داد که واقعیت مجازی همراه با گفتگو درمانی می تواند در درمان ترس های خاص یا فوبیا ها موثر باشد. برای مثال اگر شما از پرواز کردن می‌ترسید واقعیت مجازی می‌تواند احساسی شبیه به بودن در هواپیما برای شما بسازد. اگر شما ترس از ارتفاع دارید این درمان یک آسانسور را برای شما شبیه سازی می کند و ممکن است به شما کمک کند که بتوانید با ترس خودتان در زندگی واقعی مواجه شوید.
افسردگی و اضطراب
یکی از تحقیقاتی که در مورد درمان واقعیت مجازی انجام شد نشان داد که واقعیت مجازی بخش موثری از درمان اختلالات خلقی رایج است. در بررسی دوم مشخص شد که واقعیت مجازی می تواند علائم افسردگی و اضطراب را کاهش دهد که شامل افرادی که سرطان داشتند نیز می‌شد.
برخی از محققان اظهار داشتند که تحقیقاتی با کیفیت بسیار بالا نیاز است تا مشخص شود آیا واقعیت مجازی برای اختلالات اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی نیز موثر هست یا خیر.
سایر اختلالات سلامت روان
تحقیقات بیشتری باید انجام شود اما کارشناسان در پی این هستند که آیا واقعیت مجازی می تواند نقش مهمی در درمان شرایطی مثل زیر داشته باشد:
- اختلال وسواس فکری اجباری
- اسکیزوفرنی
- اختلال مصرف مواد
روش هایی که واقعیت مجازی می تواند درمان سلامت روان را متحول کند.
از آنجایی که از هر چهار نفر یک نفر مشکل سلامت روان دارد دستیابی به این درمان بسیار ضروری و مهم است اما انجام آن بسیار پیچیده است. درمانگران نیاز به آموزش بیشتر و پیشرفته تری دارند و موثرترین نوع درمان این است که بیماران در موقعیت های زندگی روزانه هدایت و راهنمایی شوند که هم وقت گیر و هم بسیار پر هزینه است.
ارائه درمان روانشناختی واقعیت مجازی می‌تواند برای این مشکل راه حلی را ارائه دهد. در اینجا سه روش واقعیت مجازی می‌تواند درمان سلامت روان را متحول کند.
کوچینگ بیمار در همان موقعیت
موفق ترین نوع درمان این است که شیوه‌ای که فکر می کنند و سپس واکنش نشان می دهند را در هر موقعیت رفتاری تغییر دهند که این بسیار چالش برانگیز است می تواند شامل هر چیزی مثل سوار شدن در اتوبوس شلوغ تا رسیدن به یک رویداد اجتماعی و یا حتی به سادگی خارج شدن از خانه باشد.
ما زمانی دوست داریم اطلاعات را به بهترین شکل به خاطر بسپاریم که در همان موقعیت فیزیکی یا ذهنی هستیم یعنی زمانی که حافظه اولیه شکل گرفته است .به این یادگیری موقعیت محور می‌گوییم. برای مثال اگر ما می خواهیم کسی تکنیکی را به خاطر بیاورد که استرس او را هنگام خرید مواد غذایی کاهش بدهد بهترین کار این است که در واقعیت از یک سوپرمارکت دیدن کنیم و جلسه درمانی به منظور آموزش در آنجا انجام و تمرین شود.
چنین تمریناتی که در موقعیت های خاص توسط مربی با بیمار انجام می شود و به ندرت در مراکز سلامت ذهن و روان انجام می شوند. چون عواملی مثل زمان و هزینه مهم هستند و اینجاست که واقعیت مجازی به ما کمک می کند.
محیط واقعیت مجازی به طور کامل شبیه سازی محیط دنیای واقعی است که به شما این امکان را می دهد به اطراف قدم بزنید و با محیط ارتباط برقرار کنید. انگار که واقعی است و شما می توانید وارد موقعیت‌های مختلف شوید که معمولاً برای شما چالش‌برانگیز است و با یادگیری تکنیک های روانشناختی همراه با یک درمانگر واقعیت مجازی یا زندگی واقعی بر مشکلات غلبه کنید.
در یک تحقیق که روی ۳۰ بیمار با افکار پارانوئید شدید انجام شد، ترس از موقعیت‌های اجتماعی دنیای واقعی بعد از یک جلسه کوچینگ واقعیت مجازی به نصف کاهش پیدا کرد. در تحقیقات مشابه برای تعداد بسیاری از تجربیات دیگر مثل ترس از ارتفاع یا اضطراب اجتماعی این نتایج مشاهده شده است.
انعطاف پذیری
نه تنها واقعیت مجازی کاربردی تر است بلکه افراد عموماً علاقه بیشتری برای ورود به محیط های مجازی دارند چون این محیط ها فقط شبیه سازی شدند و واقعی نیستند. همچنین امتحان کردن چیزهایی که در دنیای واقعی خیلی ترسناک و یا اضطراب آور هستند به این طریق راحت تر است.
برنامه درمانی واقعیت مجازی را می توان از لحاظ سختی یا حتی شخصی سازی شده برای هر فرد درجه بندی کرد. در تحقیقی که در دانشگاه آکسفورد روی آموزش برای ترس از ارتفاع انجام شد شرکت کنندگان در ورودی مجازی یک ساختمان ۱۰ طبقه این درمان را شروع کردند و توانستند طبقه را انتخاب کنند و به آنجا بروند. ایده آنها اینطور بود که این افراد با طبقات پایین تر شروع کنند چون طبقات پایین تر کمتر ترسناک هستند و به همین ترتیب طبقات بالاتر و بالاتر بروند تا جایی که اعتماد به نفس لازم را به دست بیاورند.
واقعیت مجازی به محققان این امکان را داد تا بعضی از سناریوهایی را که بیشتر از جنبه تفریحی و سرگرمی داشتن را اجرا کنند. وظایفی مثل نجات یک بچه گربه یا درست کردن حباب را انجام دهند. شرکت‌کنندگان در مواجهه با ترس از ارتفاع در روش واقعیت مجازی انعطاف پذیر تر از درمان سنتی عمل کردند و ترس از ارتفاع آنها بیشتر کاهش پیدا کرد.
انعطاف پذیری درمان واقعیت مجازی به این معناست که می‌تواند برای کمک به طیف وسیعی از مشکلات سلامت ذهن استفاده شود. درمان های واقعیت مجازی برای شرایط دیگری مثل فوبیا اسپایدر و همچنین اختلالات دیگری مثل اختلال پس از سانحه ،اضطراب اجتماعی ،افسردگی، اختلالات غذا خوردن، روانپریشی و اعتیاد ایجاد شده‌اند.
اتوماسیون
شاید یکی از مهمترین مزایای درمان واقعیت مجازی این است که آنها میتوانند به صورت اتوماتیک انجام شوند. به این معنی که در واقعیت مجازی یک مربی مجازی همراه شماست که درمان را توضیح می دهد و تکنیک های روانشناختی را به شما آموزش می‌دهد تا آن را امتحان کنید.
برای مثال تیم تحقیقاتی ما کوچ مجازی را به نام “نیک” ایجاد کرده است کسی که در تحقیقات ما در مورد واقعیت مجازی برای درمان سلامت ذهن کمک می کند تا کاربران در تمرینات مشارکت کنند و ایده هایی برای تکنیک های روانشناختی را در طول درمان به آنها می‌دهد.
بهبود مداوم سخت افزار واقعیت مجازی به این معناست که در آینده نه چندان دور این تکنیک ها برای افراد زیادی در خدمات سلامت ذهن و روان مقرون به صرفه و قابل دسترسی است. هر چند هیچ وقت قابل جایگزینی با درمانگر واقعی نیست اما می تواند به تعداد زیادی از افراد که به این درمان دسترسی دارند کمک کند تا بهبود پیدا کنند.
آیا واقعیت مجازی به تشخیص شرایط مرتبط با مغز کمک می کند؟
خیر، اما بعضی از محققان امیدوار هستند که روزی واقعیت مجازی به پزشکان در تشخیص بیماری آلزایمر کمک کند. در تحقیقی نشان داده شد که واقعیت مجازی می‌تواند علائم اولیه آلزایمر را تشخیص دهد: مثلاً مشکل در پیدا کردن مسیر از یک مکان به مکان دیگر این مطالعه شامل افرادی بود که هدفون های واقعیت مجازی را استفاده می کردند و در محیط شبیه سازی شده راه می رفتند.
محققان دیگری در در حال بررسی روش واقعیت مجازی هستند تا بدانند چقدر احتمال دارد که این روش در تشخیص شرایطی مثل اضطراب اجتماعی و بیش فعالی کمک کند .
آیا واقعیت مجازی موجب عوارض جانبی می شود؟
درمان واقعیت مجازی باعث میشود برخی افراد در طول جلسه درمان و یا بعد از آن افراد احساس بیماری داشته باشند. به این بیماری سایبری گفته می شود.
علائم ممکن است شبیه بیماری واقعی باشد که شامل موارد زیر می شود:
- خستگی چشم
- سردرد
- رنگ پریدگی
- عرق کردن
- خشکی دهان
- احساس سیری شکم
- سردرگمی
- سرگیجه
- مشکل در تعادل و هماهنگی (آتاکسی)
- تهوع و استفراغ
تحقیقات نشان دادند که با برداشتن هدفون و نشستن با چشمان باز یا بسته برای یک مدت زمان که با واقعیت مجازی گذرانده‌اند به شما کمک می کند احساس بهتری داشته باشید. پزشک یا درمانگر شما ممکن است مجبور شوند که هدفون را بردارند و هماهنگی بین دست و چشم یا تمرینات تنفسی را انجام دهند.
داروی بیماری حرکتی می تواند حالت تهوع را کاهش دهد. اما خودِ آن عوارض جانبی دارد که شامل خواب‌آلودگی و تاری دید میشود.
یکی دیگر از عوارض جانبی احتمالی واقعیت مجازی بر طبق حداقل نظر یکی از کارشناسان این است که احتمال ایجاد خاطرات غلط حدود ۱۲ سالگی یا کمتر است.
اگر پزشک یا درمانگر شما واقعیت مجازی را به عنوان بخشی از درمان شما پیشنهاد کرد و شما علاقه مند هستید که آن را امتحان کنید آنها موظف هستند که به شما نشان دهند چگونه آن را به طور صحیح به کار ببرید.
